Het hersenonderzoek is binnen enkele tientalen jaren niet meer weg te denken van de Nijmeegse campus, met zo’n duizend onderzoekers verspreid over welhaast alle van de zeven faculteiten. Behalve fundamenteel onderzoek krijgt ook de maatschappelijke impact veel aandacht. Het congres deze maand komt voort uit de ambitie om de universiteit mede te profileren met de betekenis van haar hersenonderzoek voor beleid en publiek.
Het wemelt in de samenleving van de vraagstukken die samenhangen met ontwikkelingen in het onderzoek naar hersenen en natuurlijke intelligentie, aldus Cools, initiator van het symposium. Ze noemt de neurotech-ambities van Elon Musk met implantaten in het brein, of het vraagstuk rond aansprakelijkheid en artificiële intelligentie: wie moet je bekeuren bij een ongeluk met een zelfrijdend voertuig? ‘Die vraagstukken vragen om een brede blik van de wetenschap’, zegt Cools. ‘Een gesprek tussen de disciplines is onontbeerlijk, maar vooral ook ons gesprek met de politiek en het publiek.’
A healthy mind for a healthy society
Het symposium stelt een keur aan vraagstukken aan de orde, bijvoorbeeld de invloed van sociale media op de ondermijning van de democratie, of de beloftes en risico’s van onze smartphones voor de geestelijke gezondheid, of de relatie tussen de brein-geïnspireerde technologie en recht en veiligheid. Ook het rijke taalonderzoek van de universiteit komt aan de orde, bijvoorbeeld in een debat over de doorwerking van de taaltechnologie op de samenleving, denk aan ChatGTP.
Het ‘healthy’ in ‘healthy brain’ moeten we dus ruim opvatten, zegt Cools. ‘Centraal staat het brein in relatie tot een gezonde samenleving. Daarbij worden met nadruk ook de ethische grenzen verkend, bijvoorbeeld bij de regulering van de technologische ontwikkelingen. Een precair vraagstuk, zegt Cools. ‘Te veel regulering belemmert de voortgang van onderzoek, maar te weinig brengt risico’s met zich mee van maatschappelijke ontwrichting.’
Zie hier het hele programma van het symposium
In de avond organiseert Radboud Reflects een lezing met debat over dit thema, met als hoofdgast Emily Murphy, hoogleraar aan het College of Law van de University of California San Francisco.