De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft 11 Nijmeegse onderzoekers een Vidi-financiering van 800.000 euro toegekend. Hiermee kunnen zij de komende vijf jaar een eigen, vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een onderzoeksgroep opzetten.
Vidi is gericht op ervaren onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. Vidi maakt samen met de Veni- en Vici-beurzen deel uit van het NWO-Talentprogramma (voorheen: de Vernieuwingsimpuls). In totaal dienden in deze Vidi-ronde 402 onderzoekers een ontvankelijk onderzoeksproject in voor financiering. Daarvan zijn er nu in totaal 78 gehonoreerd in Nederland.
Radboud Universiteit
De kracht van levenslange ervaring: de rol van kennis bij informatieverwerking in het oudere brein
Linda Geerligs, Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour
Bij veroudering denken we vaak aan achteruitgang, maar naarmate we ouder worden vergaren we immense hoeveelheden kennis en ervaring. De onderzoekers bekijken hoe ons brein gebruikt maakt van deze toegenomen kennis in levensechte situaties en ons in staat stelt om tot op hoge leeftijd goed te blijven functioneren.
Commutativiteit in de wereld van symmetrie
Magdalena Kedziorek, Institute for Mathematics, Astrophysics and Particle Physics (IMAPP)
Een operatie in de wiskunde is commutatief als de uitkomst niet afhangt van de volgorde van de inputs. Zo zijn optelling en vermenigvuldiging commutatief, maar aftrekken en delen zijn dat niet. Dit project gebruikt moderne methoden om commutatieve operaties in de wereld van meetkundige vormen met symmetrieën te onderzoeken.
Bodemwoelende organismen reguleren broeikasgasemissie uit ondiepe wateren
Sarian Kosten, Institute for Water and Wetland Research (IWWR)
Uit bodems van ondiepe wateren ontsnappen broeikasgassen. Kosten en collega’s zullen onderzoeken hoe bodemwoelende dieren en planten de uitstoot van broeikasgassen reguleren. Dit is belangrijk omdat veranderingen in soortensamenstelling, door bijvoorbeeld klimaatverandering, tot een sterke emissietoename kan leiden met een ongewenste, positieve ecosysteem-klimaat terugkoppeling tot gevolg.
Commandantenpolitiek: samenwerking en concurrentie in burgeroorlogen
Romain Malejacq, Centrum voor Internationaal Conflict Analyse and Management (CICAM)
De meeste hedendaagse burgeroorlogen worden uitgevochten in “zwakke staten” zoals Somalië en Afghanistan. In deze oorlogen, waarin meerdere gewapende groepen tegelijkertijd opereren, wisselen lokale commandanten van rebellen- naar regeringszijde (en vice versa), en vormen en verbreken ze voortdurend allianties. Dit project poogt te begrijpen waarom ze dat doen.
Toekomstbestendige cryptografische willekeurigheid
Bart Mennink, Institute for Computing and Information Sciences (ICIS)
De moderne cryptografie is gebouwd op willekeurigheid: willekeurig ogende data wordt gebruikt om, bijvoorbeeld, internetverkeer en telecommunicatie te versleutelen. Aanvallers worden echter alsmaar krachtiger, mede dankzij sterkere nevenkanalen en kwantumcomputers. Dit project zal onderzoeken hoe willekeurig ogende data op toekomstbestendige wijze kan worden gegenereerd.
Hersengolven op ultrageluid
Lennart Verhagen, Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour
Hersenaandoeningen treffen één op de vier mensen. Het is een langgekoesterde droom om de hersenen veilig en met precisie te stimuleren, zonder operatie. Dit kan sinds kort met gebundeld ultrasoon geluid. In dit project pionieren de onderzoekers deze techniek voor een compleet nieuwe en non-invasieve behandeling voor Parkinsonpatiënten.
Radboudumc
De invloed van stress op de ziekte van Parkinson
Rick Helmich, Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour en Radboudumc
Helmich wil begrijpen waarom Parkinson patiënten erg gevoelig zijn voor stress, of stress hun ziektebeloop versnelt, en of een interventie dit kan verminderen. Met hersenscans gaat hij onderzoeken wat het effect is van een stressor (corona-pandemie) en een stress-reducerende interventie (mindfulness) op ziektebeloop en hersenfunctie bij de ziekte van Parkinson.
In het geheugen gegrift
Marloes Henckens,Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour en Radboudumc
Herinneringen aan een traumatische gebeurtenis kunnen iemand levenslang achtervolgen. Dit project onderzoekt de rol van een afwijkende traumaherinnering in de ontwikkeling van symptomen van posttraumatische stress stoornis door te analyseren hoe het trauma in het brein ligt opgeslagen en welke mechanismen diens opslag beïnvloeden.
Alfastralers: een nieuwe behandelmethode voor therapie resistente kankercellen
Sandra Heskamp, Radboudumc
Immunotherapie is zeer effectief bij bepaalde vormen van kanker. Er zijn echter ook heel veel tumoren resistent tegen deze behandeling. De onderzoekster ontwikkelt een nieuwe methode om deze resistente kankercellen effectiever te behandelen met behulp van alfastralers. In combinatie met immunotherapie kan dit leiden tot een betere overleving van kankerpatiënten.
AI bouwt bruggen voor prostaatkankerpatienten
Geert Litjens, Radboudumc
De zorg voor prostaatkankerpatiënten kan verbeterd worden door bruggen te bouwen tussen medische disciplines. Litjens gaat kunstmatige intelligentie inzetten om radiologie en pathologie te integreren. Hierdoor kunnen we eindelijk begrijpen hoe het gedrag van de ziekte in de patiënt beïnvloed wordt door hoe het er onder de microscoop uit ziet.
Hoe het woordenboek in ons brein werkt
Vitória Piai, Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour en Radboudumc
De onderzoekers zullen bekijken hoe we woorden opzoeken in onze hersenen. In hoeverre is dit hetzelfde als het opzoeken van andere informatie, bijvoorbeeld over persoonlijke gebeurtenissen? Ze onderzoeken ook hoe ons brein-woordenboek zich aan kan passen na een beschadiging in de hersenen door een beroerte of een tumor.
Meer weten? Neem contact op met
- Persvoorlichting & Wetenschapscommunicatie Radboud Universiteit; (024) 361 6000; media [at] ru.nl (media[at]ru[dot]nl)
- Wetenschapsvoorlichters in het Radboudumc