Erasmusgebouw
Erasmusgebouw

Vijf KNAW Early Career Award-winnaars: onderzoek naar impact van geweld, verantwoorde digitalisering en meer

Liefst vijf wetenschappers van de Radboud Universiteit ontvangen een KNAW Early Career Award. Met deze prijs erkent de KNAW wetenschappelijk talent van jonge onderzoekers die vernieuwend en origineel onderzoekswerk verrichten.

De prijs wordt door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) jaarlijks uitgereikt aan twaalf onderzoekers uit verschillende onderzoeksgebieden. De ontvangers krijgen 15.000 euro en een uniek kunstwerk. Dit jaar zijn vijf van de ontvangers verbonden aan de Radboud Universiteit en het Radboudumc. Een volledig overzicht van winnaars is de vinden op de site van de KNAW.

Tine Molendijk

Universitair hoofddocent, Nederlandse Defensie Academie en Radboud Universiteit

Welke psychologische schade kunnen militairen oplopen wanneer hun morele of ethische overtuigingen geweld wordt aangedaan? Tine Molendijk bestudeert de sociale en psychologische impact van geweld en morele dilemma’s binnen de krijgsmacht. De kern van haar werk is beter begrijpen hoe oorlog en militaire operaties het leven van mensen raken. Onderdeel hierin is het reflecteren op de morele, psychologische en sociale implicaties van alle vormen van geweld. Dit varieert van bovenmenselijke veerkracht tot onmenselijke vernietiging. Zo draagt Molendijk bij aan het beter belichten en bevatten van de werkelijke tol die oorlog eist.  

Marthe Stevens

Universitair docent, Radboud Universiteit, afdeling Wijsgerige ethiek en politieke filosofie en de Interdisciplinary Hub for Digitalization and Society

Van gezondheidsapps op je telefoon tot leerlingvolgsystemen op basisscholen: de digitalisering van de zorg en het onderwijs is in volle gang. Marthe Stevens bestudeert het gebruik van nieuwe technologie in onze samenleving. Door inzichten uit de techniekfilosofie, kritische data studies, en wetenschap- en techniek studies met elkaar te combineren, reflecteert Stevens op de maatschappelijke gevolgen van technologische innovaties. Haar werk helpt zowel onderzoekers beter te begrijpen hoe digitalisering werkt, als het bredere publiek te laten inzien wat de risico's zijn als grote technologiebedrijven te veel macht krijgen. Zo draagt Stevens werk bij aan verantwoorde digitalisering en het inperken van de invloed van Big Tech op onze levens.

Christian Büll

Universitair Docent Biomoleculaire Chemie, Radboud Universiteit, Instituut voor Moleculen en Materialen

Christian Büll heeft een innovatieve methode ontwikkeld om menselijke mucines, grote eiwitten bedekt met complexe suikermoleculen genaamd glycanen, te produceren en te bestuderen. Mucines beschermen de binnenkant van diverse organen, zoals de darm, en spelen een belangrijke rol in de interactie met het darmmicrobioom, een verzameling van verschillende bacteriën in de darmen. Voorheen was het moeilijk om deze moleculen te onderzoeken omdat ze lastig na te maken waren door hun complexe structuur. Büll  ontdekte dat glycanen speciale patronen vormen die herkend worden door bepaalde immuuncellen. Met deze ontdekking kan verder worden onderzocht hoe deze suikerstructuren informatie doorgeven aan ons immuunsysteem en zo onze gezondheid beïnvloeden. Büll hoopt met deze technologie biologische geneesmiddelen te ontwikkelen die in samenwerking met de darmflora en het immuunsysteem de gezondheid van de mens de versterken.

Tijs Karman

Universitair docent Theoretical and Computational Chemistry, Radboud Universiteit, Instituut voor moleculen en materialen

Tijs Karman bedacht dat het mogelijk moet zijn om verlies van moleculen door botsingen te voorkomen via het afschermen door middel van microgolven. Een microgolf is een elektromagnestische straling. Het principe van Kareman wordt nu gebruikt in onderzoek met moleculen die gekoeld worden tot zo dicht mogelijk bij het absolute nulpunt. Karman doet onderzoek naar deze ultrakoude moleculen, die hij rond één nanokelvin bestudeert. Bij nanokelvin-temperaturen bewegen de deeltjes in een stof zeer langzaam waardoor de effecten van de quantummechanica merkbaar worden, wat volledige controle over de moleculen mogelijk maakt. Deze bevindingen worden gebruikt voor toepassingen in quantumtechnologie en het onderzoeken van geavanceerde natuurkunde.

Jonne Doorduin

Technisch geneeskundige en universitair docent, Radboud universitair medisch centrum, afdeling Intensive Care

Jonne Doorduin onderzoekt ademhalingsproblemen en kunstmatige ademhaling op de intensive care en bij mensen met een spierziekte. Een van zijn belangrijkste bevindingen is dat ademhalingsspieren bij aangeboren spierziekten opvallend kunnen afwijken van de spierkracht in de ledematen. Hierdoor weten we nu dat regelmatige controle van de ademhalingsfunctie bij deze patiënten essentieel is. Met zijn kennis van zowel de geneeskunde als technologie ontwikkelt Doorduin innovatieve ideeën die ook werkelijk klinisch toegepast worden. Zijn oplossing om met de echografie de ademhalingsspieren te meten is daar een voorbeeld van. Ook vergroot Doorduin de zichtbaarheid van zijn vak, door bijvoorbeeld met Spierziekten Nederland voorlichting te geven aan patiënten met een spierziekte en ademhalingsproblemen.