Radboud Universiteit
In Nijmegen is het dé tijd van het jaar: wandelaars van over de hele wereld bezoeken de stad om zichzelf uit te dagen voor ‘The Walk of the World’. Vier dagen lang lopen wandelaars 30, 40 of 50 kilometer door de Waalstad en haar prachtige omgeving met hetzelfde doel: het felbegeerde 4Daagsekruisje. In deze editie van ‘Wat zeggen wetenschappers over …’ reflecteren drie wetenschappers op de Nijmeegse 4Daagse.
‘Ik loop zelf niet mee met de 4Daagse want ik vind de feesten stiekem veel te leuk. Als je op straat plots mensen tegenkomt die je totaal niet had verwacht te zien. Daar geniet ik na jaren nog steeds van! Wellicht ervaar je dat ook wel als je de 4Daagse loopt?
Ik hoop dat wandelaars in ieder geval tijdens de vele kilometers óók genieten van hoe mooi de natuur is waar ze doorheen wandelen. Als ecoloog vindt mijn onderzoek plaats in het agrarisch gebied van de Ooijpolder. Vanuit de stadskant gezien het eerste deel van de Ooijsedijk. Een bijzonder natuurgebied, dichtbij de stad. Waarom het zo bijzonder is? Door schaalvergroting zijn stukken landbouwgrond tegenwoordig zo groot mogelijk. Maar kijk je naar oude landkaarten dan zie je vooral kleine stukjes agrarische grond omringd door hagen. In de Ooijpolder zijn die hagen en andere bloemstroken als maatregel teruggebracht naar het boerenland om er juist voor te zorgen dat de natuur er weer écht terugkeert.
En wat gebeurt en dan als er zoveel hagen terug van weggeweest zijn? Biodiversiteit! Als je er wandelt zie en hoor je dat gewoon. Kijk dus als wandelaar – maar ook als je er niet wandelt – wat vaker om je heen en luister hoe bijzonder de natuur is.’
Robin Lexmond is promovendus Ecologie. Tijdens de 4Daagse is ze aanwezig op Stadseiland Stek om te vertellen over de natuur langs de route van de Nijmeegse 4Daagse. Wanneer? Zondag 13 juli om 17.45 uur. Meer informatie: https://www.ru.nl/over-ons/agenda/radboud-vierdaagse-stadseiland-stek.
‘Als je de 4Daagse uitloopt, zo zegt iedereen, “overwin je jezelf”. Maar waarom zo’n persoonlijke prestatie behalen te midden van duizenden andere wandelaars? Dát is een goede vraag …
Ik ben er zelf ook zo één. Ik heb de 4Daagse zeven jaar geleden gelopen. Als ervaringsdeskundige én filosoof heb ik één hoofdboodschap: er is een verschil tussen aan de ene kant de 4Daagse lopen en aan de andere kant de 4Daagse gelopen hebben.
Want eerlijk is eerlijk: de 4Daagse lopen is niet leuk, sorry. Maar de 4Daagse gelopen hebben daarentegen – dát is wel leuk! Ik kan nu tegen jou met met een gewichtig gezicht zeggen: ik heb ‘m gelopen.
De 4Daagse puur voor jezelf willen lopen? Dat is een romantische illusie. Mensen die dat beweren, vertrouw ik niet zo. Want als je het écht voor jezelf loopt, kun je toch ook gewoon in april die idiote afstanden lopen? Het is net als een marathon. Ook die kilometers kun je afleggen los van een massaal event. Wat ik ermee wil zeggen: het is een sociaal ding. Je doet het om aan een ander te kunnen vertellen dat je een herkenbare prestatie hebt neergezet.’
En het allerleukste daaraan? Als je de 4Daagse hebt uitgelopen, heb je – zoals ik nu – het recht om op te scheppen. Elk jaar kan ik weer vol trots zeggen dat ik vier dagen achter elkaar maar liefst 50 kilometer heb gelopen. Dan doe er ik er nóg een schepje bovenop door te benadrukken dat mijn jaar écht loodzwaar was. Geloof me: als wandelaar wordt het pas echt leuk ná de 4Daagse.’
Marc Colsen is promovendus Metafysica en filosofische antropologie.
‘Stel je eens voor wat het met de verwondering van een kind doet die duizenden mensen tegelijk met plezier ziet lopen? Dat die mensen als helden worden toegejuicht? Dat er enorme feesten worden georganiseerd in de stad voor zoiets simpels als wandelen? Dat kan een enorm positieve indruk achterlaten op kinderen. De Nijmeegse 4Daagse is veel meer dan alleen een intensieve wandeling van vier dagen. Het is een viering van bewegen. Het is een moment waarop we kinderen kunnen laten zien hoe leuk en belangrijk actief zijn is.
Ik onderzoek wat mensen motiveert om te gaan bewegen en vooral: waarom ze blijven bewegen. Wat vinden mensen eigenlijk leuk? Wat geeft ze plezier? Hoe voorkomen we dat mensen inactief worden in een tijd waarin het steeds makkelijker wordt om niet actief te zijn?
Het klinkt cliché, maar jong geleerd is echt oud gedaan. Als kinderen vroeg weten waarom ze moeten bewegen, wat ze leuk vinden en wat goed bij ze past, nemen ze dat hun hele leven mee. Ik zie dat ook terug in mijn onderzoek; intrinsieke motivatie is de meest stabiele reden dat mensen blijven sporten. Alle andere redenen, zoals de competitie of het sociale element, zijn de ene keer belangrijker dan de andere. Dat bewijst dat een sterke basis om te willen bewegen essentieel is. Toch is beweging voor heel veel gezinnen helemaal niet zo vanzelfsprekend. Kinderen met een hogere sociaaleconomische status voldoen bijvoorbeeld veel vaker aan de beweegrichtlijnen. Bijvoorbeeld omdat hun ouders een sportlidmaatschap en sportspullen kunnen betalen. Ik vind het daarom belangrijk dat we de 4Daagse als cruciaal moment zien waarop we alle jonge gezinnen bewust maken van de mogelijkheden om kinderen op laagdrempelige manieren zo vroeg mogelijk te laten bewegen.
Op 12 juli sta ik ’s middags tijdens de 4Daagse samen met mijn collega Hidde Bekhuis op het ‘Kidsplein’, op het Mariënburgplein in Nijmegen. We laten jonge gezinnen dan kennismaken met een loose parts speelomgeving. Het idee is dat je met zomaar wat spullen, een fietsband, een plastic buis, of een ton, kinderen zelf laat bepalen hoe ze ermee spelen. Kort gezegd, het speelgoed mag geen vooraf bepaald doel hebben. Op die manier gaan ze hun fantasie gebruiken in plaats van zich afvragen of ze het wel goed doen. Hoe je daar als ouder mee om kunt gaan leggen we je natuurlijk graag uit, dus kom vooral langs!
Tot slot, laat basisschoolklassen bijvoorbeeld eens vijf kilometer meelopen met de 4Daagse, zodat ze kunnen ervaren hoe leuk en bijzonder het is. Maak gebruik van die enorme aantrekkingskracht van dit evenement. Maak van bewegen een feestje!’.
Femke van Abswoude is assistant professor Active Living. Tijdens de 4Daagse is ze aanwezig op het Kidsplein. Wanneer? Zaterdag 12 juli van 13.00 – 17.00 uur. Meer informatie: https://www.ru.nl/over-ons/agenda/vierdaagse-marienburgplein-kidslab.
Tijdens de Vierdaagsefeesten van 12 tot en met 18 juli 2025 is er naast muziek, feest en lekker eten ook ruimte voor wetenschap en verdieping. Lees hier welke Radboud-wetenschappers wanneer het publiek in Nijmegen meenemen in hun onderzoek.