Stel je zit met vrienden in een restaurant en ze gaan allemaal voor de vegaburger. Kies je dan als enige voor een vleesgerecht of neem je ook een vegetarische maaltijd? Het is een van de vele situaties waarin sociale relaties beïnvloeden welke voedingskeuze je maakt. ‘Maar hoe ziet dat eruit? Door wie laten jongvolwassenen zich beïnvloeden en op welke manier? Daar ben ik benieuwd naar’, vertelt Van den Broek enthousiast.
In eerder onderzoek volgde Van den Broek jongeren in hun eerste vier jaar op de middelbare school. Haar vraag toen: wie hebben meer invloed op het voedingspatroon, de ouders of vrienden? ‘Waar ik verwachtte dat de invloed van vrienden met de tijd zou toenemen, viel dat mee en hadden ouders gemiddeld genomen toch de grootste invloed op de voedingskeuzes van jongeren.’
Natuurlijk zijn er meer mensen dan ouders en vrienden die iemands voedingskeuzes positief of negatief kunnen beïnvloeden. Dat loopt uiteen van buren of docenten tot sporttrainers. Bovendien kunnen deze sociale invloeden enorm uiteenlopen tussen verschillende jongeren. ‘In eerder onderzoek kozen wij er als onderzoekers voor om in te zoomen op bepaalde sociale relaties, maar nu kunnen jongvolwassenen zelf aangeven welke relaties belangrijk voor hen zijn. Zij mogen dus zelf aangeven wie ertoe doen.’
100 dagen eetdagboek
Dit gaan de jongvolwassenen doen door 100 dagen lang samen met hun belangrijkste sociale relaties een eetdagboekje bij te houden. Wat ze precies gaan bijhouden, staat nog niet helemaal vast. ‘Ik wil samen een vorm bespreken die logisch is voor de dagboekjes. Natuurlijk gaan we vragen wat jongvolwassenen dagelijks eten, en met wie, maar ik ben juist ook benieuwd naar wat ze zelf logische vragen vinden. Denk aan de invloed van social media. Misschien zijn er wel heel invloedrijke TikTokkers die jongeren helpen op het gebied van voeding.’
Van den Broek richt zich in haar onderzoek specifiek op jongvolwassenen tussen de 16 en 25 jaar. ‘Dit noemen we de periode van emerging adulthood. In deze levensfase zie je dat jongvolwassenen vaker overgewicht krijgen. Tegelijkertijd staan ze open voor verandering en krijgen ze, zeker wanneer ze op zichzelf gaan wonen, meer ruimte om hun eigen dieet te bepalen.’
Daarbij mikt Van den Broek op minstens zestig jongvolwassenen. ‘Ik hoop op een zo divers mogelijke samenstelling. Het zou kunnen dat vooral jongvolwassenen zich aanmelden die al veel duurzame voedingskeuzes maken, maar ik ben juist ook benieuwd naar de verhalen van jongvolwassenen die daar minder of nog helemaal niet mee bezig zijn. Ook de verschillen tussen jongvolwassenen die nog thuis wonen en jongeren die al op zichzelf wonen interesseren me, net als de variaties tussen jongeren in steden en in dorpen.’
Samen onderzoek doen
Hoewel Van den Broek de komende twee jaar eerst werkt aan het ontwerpen en uitvoeren van haar onderzoek, denkt ze al na over hoe ze haar resultaten kan omzetten in concrete hulpmiddelen. ‘De onderzoeksresultaten kunnen diëtisten bijvoorbeeld helpen om hun patiënten beter te helpen. Goede voedingskeuzes houd je moeilijk vol in een sociale omgeving waar juist minder goede keuzes worden aangemoedigd. Door mensen uit iemands omgeving bij het traject te betrekken, kun je misschien betere resultaten behalen op de lange termijn.’
Ook bij het creëren van dit soort interventies zal Van den Broek advies van de jongeren zelf vragen. Dat past binnen een nieuwe stroming binnen de sociale wetenschappen waarbij onderzoek minder over bepaalde mensen gaat, maar steeds meer samen met die mensen wordt gedaan. ‘Vroeger lieten onderzoekers deelnemers een vragenlijst invullen en dan waren ze weer weg. Tegenwoordig nemen we deelnemers, in dit geval jongvolwassenen, serieuzer. Zij moeten er ook iets in zien, want het onderzoek is uiteindelijk bedoeld om hen te helpen.’
Rad-blog
Wil je meer lezen over de onderzoeken van Nina en haar collega's? Volg dan RAD-blog, de blog over roken, alcohol, drugs en dieet.