Projecten die onder het Zwaartekrachtprogramma vallen behoren tot de wereldtop in hun onderzoeksveld of hebben de potentie om daartoe te gaan behoren. Met de subsidie kunnen onderzoekers wetenschappelijk toponderzoek doen en multidisciplinair samenwerken. Een van de pijlers van het programma is dat meerdere wetenschappelijke disciplines en universiteiten samenwerken.
The Dutch Brain Interfaces Initiative
Om te begrijpen hoe de hersenen werken, moeten we begrijpen hoe elk onderdeel, van neuron tot hersengebied, zich verhoudt tot de rest van de hersenen en de buitenwereld. Het doel van dit onderzoek is het ontwikkelen van principes, apparaten en methodes om met deze interacties rekening te houden en zo meer te begrijpen over hersenaandoeningen, maar ook stemmingen, emoties en dwangneigingen.
De Radboud Universiteit is de hoofdaanvrager voor ‘The Dutch Brain Interfaces Initiative’. Het project staat onder leiding van Francesco Battaglia, hoogleraar Neuronal networks of Memory, verbonden aan de Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatie en het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour. De onderzoekers ontvangen 21,9 miljoen euro subsidie voor de komende tien jaar.
Materialen voor het quantumtijdperk
Siliciumtransistoren vormen de basis van onze informatiemaatschappij. Er is een sterk toenemende vraag naar krachtiger vormen van berekening en informatieverwerking. Het doel van dit onderzoek is nieuwe materialen leveren met stabiele kwantumtoestanden waardoor de bestaande manieren van informatieverwerking veel krachtiger en tegelijk energie-efficiënter worden.
'We weten allemaal dat datacentra in de praktijk, als gevolg van de steeds grotere hoeveelheden data die uitgewisseld worden, nu wereldwijd de grootste verbruikers van elektriciteit zijn geworden,' legt Alexey Kimel, een van de onderzoekers betrokken bij het project uit. 'Het klinkt paradoxaal, maar het lijkt erop dat het volgens de fundamentele wetten van de fysica mogelijk zou moeten zijn om informatie te verwerken en op te slaan met bijna geen energiekosten. Wij zijn zeer verheugd dat wij met behulp van het Zwaartekrachtprogramma dit paradoxale gebied van de zogenaamde quantummaterialen kunnen verkennen.'
'Het Instituut voor Moleculen en Materialen, met zijn wereldwijd toonaangevende expertise en faciliteiten op het gebied van geavanceerde spectroscopie van quantummaterie, zal in het programma een van de centrale rollen spelen. Wij streven ernaar de paradoxen in de fundamentele fysica op te lossen en de slecht begrepen quantummaterialen te onderzoeken. Wij zijn er vast van overtuigd dat wat nu onmogelijk lijkt, zal worden omgezet in een benchmark voor toekomstige technologie.'
Voor ‘Materialen voor het quantumtijdperk’ is de Universiteit Utrecht de hoofdaanvrager. Vanuit de Radboud Universiteit zijn verschillende onderzoekers van het Institute for Molecules and Materials betrokken, waaronder Misha Katsnelson, Alexey Kimel en Alex Khajetoorians. Het project ontvangt 21,5 miljoen euro subsidie voor de komende tien jaar.
Samen opgroeien
Het doel van dit project is om te ontdekken hoe jongeren succesvol kunnen opgroeien en bijdragen aan de huidige en toekomstige maatschappij. De onderzoekers bestuderen hoe jongeren zich ontwikkelen op het gebied van onderwijs, sociale netwerken, en sociale normen. Centraal staat de ontwikkeling van zelfregulatie zoals omgaan met korte-termijn en lange-termijndoelen en verhoudingen tussen zichzelf en anderen. Het project integreert neurowetenschap met individuele en omgevingsfactoren in geavanceerde modellen die zowel verklarende als voorspellende waarde hebben voor adolescenten als jongvolwassenen.
'Samen opgroeien' staat onder leiding van Eveline Crone van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ook het Radboudumc is betrokken bij het project, als onderdeel van een consortium van psychologen, sociologen, kinderpsychiaters en neurowetenschappers. Het project ontvangt 22 miljoen euro.
IMAGINE!: Bekijken en besturen van cellen in onze weefsels
Cellen zijn de basiseenheden van het leven. Hoewel cellen al uitgebreid zijn bestudeerd, weten we maar weinig over hoe ze zichzelf organiseren tot weefsels en hoe moleculaire processen binnen de cellen weefselorganisatie mogelijk maken. Het programma IMAGINE! brengt biologen en technologieontwikkelaars samen om cellen te bestuderen en te manipuleren in zowel gezond als ziek weefsel. Het programma zal belangrijke kennis en gereedschappen opleveren voor regeneratieve geneeskunde, de behandeling van ziekten en het herbestemmen van bestaande geneesmiddelen.
De Universiteit Utrecht is de hoofdaanvrager voor het 'IMAGINE!' project, dat aangestuurd wordt door Anna Akhmanova. Vanuit het Radboudumc zijn Peter Friedl/CellBio, Annemiek van Spriel en Martijn Verdoes bij dit project betrokken. Het consortium ontvangt in totaal 20,8 miljoen euro.
Over het Zwaartekrachtprogramma
Het Zwaartekrachtprogramma wordt uitgevoerd door NWO in opdracht van het Ministerie van OCW. NWO ontving deze ronde veertig aanvragen, waarvan er vandaag zeven zijn toegekend. Gezamenlijk ontvangen zij ruim 142 miljoen euro aan subsidie.
Minister Robbert Dijkgraaf (OCW): ‘Voor het doen van onderzoek van internationaal topniveau zijn rust en ruimte essentieel. Met deze forse impuls bieden we langetermijnperspectief en adequate financiering aan samenwerkende excellente onderzoeksgroepen. Onderzoekers van deze wetenschappelijke consortia, die op hun gebied tot de wereldtop behoren, kunnen met Zwaartekracht werken aan baanbrekend onderzoek.’
Meer weten? Neem contact op met
- Persvoorlichting & wetenschapscommunicatie Radboud Universiteit, media [at] ru.nl (media[at]ru[dot]nl), 024 361 6000
- Meer over de Zwaartekrachtsubsidies die in deze ronde zijn toegekend.