De virtuoos Avicenna
ALIVE verkent een unieke reeks essentiële maar verwaarloosde bronteksten voor de directe context van Avicenna's intellectuele ontwikkeling en biedt een nieuwe digitale benadering voor het bestuderen van diverse en moeilijke tekstcorpora.
De islamitische polymaat Avicenna (Ibn Sīnā, geb. 428/1037) is de invloedrijkste filosoof van de Arabisch-islamitische intellectuele traditie en wordt terecht beschouwd als een van de belangrijkste filosofen aller tijden.
Hij wordt vaak beschouwd als een filosofisch wonderkind, zoals Mozart voor muziek, die al heel vroeg zijn opleiding had voltooid en zijn begrip van de werkelijkheid had geperfectioneerd. Toch was Avicenna gedurende zijn hele leven ook een enthousiaste leerling van zijn leraren en werd hij zelf een toegewijde leraar voor zijn studenten - wat leidt tot de kernvraag van ALIVE: in hoeverre hebben Avicenna's persoonlijke relaties met zijn collega's de vorming en formulering van zijn eigen filosofie beïnvloed? Hervormde en herformuleerde hij zijn gedachten misschien in het licht van zijn persoonlijke interacties?
Avicenna en zijn tijdgenoten
De moderne wetenschap over Avicenna heeft deze vragen vaak ontweken door vaak te verwijzen naar zijn autobiografie, waarin zijn volwassen zelf verklaarde dat hij na zijn achttiende verjaardag nooit van gedachten was veranderd: "alles wat ik toen wist is precies zoals ik het nu weet; ik heb er tot op de dag van vandaag niets aan toegevoegd." Bovendien lijken wetenschappers niet op de hoogte te zijn van het bestaan van een aantal bronnen die het mogelijk zouden maken om Avicenna's mogelijke schatplichtigheid aan en interactie met zijn gelijken te onderzoeken, of - als ze dat wel wisten - werden ze afgeschrikt door de uitdagingen die het systematisch onderzoeken van deze bronnen met zich meebracht. Als gevolg hiervan blijft de directe context van Avicenna's intellectuele ontwikkeling een verrassend onderbelicht onderzoeksgebied, ondanks het enorme potentieel ervan voor nieuwe inzichten, niet alleen in bepaalde delen van zijn oeuvre, maar in zijn filosofie als geheel.
ALIVE
ALIVE is de eerste systematische benadering van een unieke selectie van essentiële maar tot nu toe veel verwaarloosde bronteksten die ons in staat stellen Avicenna's omgang met zijn tijdgenoten te traceren. Door zijn persoonlijke interacties met zowel de generatie van zijn directe leraren als de generatie van zijn directe studenten tot leven te brengen, wil ALIVE Avicenna's innovaties opnieuw beoordelen in het licht van zijn eigen ontwikkeling en daarmee een nieuw gezichtspunt bieden voor de studie van Avicenna en voor al het toekomstige onderzoek naar de geschiedenis van de filosofie in de islamitische wereld. Tegelijkertijd zal ALIVE een belangrijke bijdrage leveren aan de Digital Humanities door een open source online platform te bieden dat de studie van diverse en moeilijke tekstcorpora zal vergemakkelijken.
Als zodanig bestaat ALIVE uit vier deelprojecten:
- ALIVE1 analyseert een uniek manuscript dat vrijwel geheel onbekend is in de wetenschappelijke gemeenschap en dat de filosofische geschriften bevat van de christelijke filosoof en arts Abū Sahl al-Masīḥī (d. 401/1010), die een van Avicenna's naaste leraren was tijdens zijn vormingsjaren.
- ALIVE2 onderzoekt een ander manuscript, dit keer een manuscript dat beroemd is, maar dat slechts eenzijdige aandacht heeft gekregen, omdat het werd gebruikt om de ontwikkeling van het laat-antieke Griekse denken te traceren - echter niet om de Arabische filosofische traditie of, in het bijzonder, Avicenna te begrijpen.
- ALIVE3 richt zich op een fascinerende verzameling van "discussies" (ar. mubāḥaṯāt) die Avicenna voerde met zijn studenten en die in de wetenschap op grote schaal buiten beschouwing is gelaten vanwege de inherente complexiteit ervan, ook al staat het bekend als misschien wel de meest relevante onderzoekstaak op het gebied van Avicenna-studies.
- ALIVE4 bestudeert de geschriften van Avicenna's "sterstudent" Bahmanyār ibn Marzubān (geb. 458/1066 of al 430/1038), die over het algemeen zijn genegeerd vanwege hun vermeende onoriginele aard en vermeende gebrek aan verfijning, ondanks het feit dat hun auteur beweert ze te hebben geschreven als resultaat van gesprekken die hij had met de meester zelf.
Individueel richt elk van de vier deelprojecten zich op een duidelijke lacune in de 'state of the art'. Gezamenlijk onderzoeken ze de manieren waarop de directe intellectuele context van Avicenna zijn filosofie kan hebben gevormd, waardoor hij bij verschillende gelegenheden werd aangespoord om zijn denken te herzien, te heroverwegen of zelfs te herzien.
Na vijf jaar grondig onderzoek zal ALIVE in staat zijn om te vertellen of Avicenna's werken moeten worden beschouwd als een monolithisch manifest van een opmerkelijk standvastig en onverstoorbaar, misschien zelfs koppig, genie of als de dynamische visie van een levend wezen - een filosoof van vlees en bloed - die in nauwe interactie staat met zijn intellectuele omgeving.
