Capturing presence

Ervaringen van docent en studenten in het middelbaar onderwijs
Tijdsduur
1 maart 2016 tot 31 december 2022
Projecttype
Onderzoek
Organisatieonderdeel
Radboud Docenten Academie

Presence betekent gefocust zijn op het hier-en-nu en waarnemen met heel het wezen en alle zintuigen. Dit promotieonderzoek heeft bijgedragen aan een conceptualisering van presence in lesgeven, die gerelateerd is aan presence in leren en gebaseerd is op empirisch onderzoek. Uit kwalitatief onderzoek blijkt dat voor docenten presence in lesgeven intentioneel is, verbonden aan hun toewijding aan leerlingen. Het is de ervaring gelijktijdig aandachtig en ‘aware’ te zijn van en responsief te zijn naar leerlingen, de lesstof en zichzelf. Leerlingen ervaren presence in leren als actief betrokken zijn bij de lesstof en het ontdekken van zichzelf; dit komt incidenteel voor op een schooldag. De relevantie van de lesstof en de ervaring gezien, erkend en betrokken te worden als persoon in de les was cruciaal. De kwalitatieve studies in samenhang tonen dat hoewel presence in lesgeven een voedingsbodem is voor presence in leren, de eigenlijke totstandkoming van presence afhangt van de interactie in de les en de personen die daarbij betrokken zijn.

Een grootschalige studie onder docenten in het voortgezet onderwijs laat zien dat zij in iets meer dan de helft van hun lessen presence in lesgeven ervaren. Zij koppelen presence in lesgeven sterk aan de essentie van lesgeven, relevant voor de betrokkenheid en brede ontwikkeling van leerlingen en relevant voor hun eigen voldoening in lesgeven. Ze associëren het in enige mate met lesgeven als complex. Dit onderzoek draagt bij aan inzicht in het potentieel en de waarde van dat wat er in het moment van de les gebeurt voor het leren van leerlingen, én voor de ontwikkeling van hun zelfbeeld, zelfvertrouwen, kijk op de wereld en het leren van anderen en andere opvattingen. Het toont hoe leraren deze momenten herkennen en benutten. Dit promotieonderzoek laat daarnaast zien dat presence in lesgeven docenten bekrachtigt in hun toewijding aan leerlingen.

Resultaten

Roefs, E. C. J., Leeman, Y. A. M., Oosterheert, I. E., & Meijer, P. C. (2021). Teachers’ experiences of presence in their daily educational practice. Education Sciences, 11(2), 23. doi: 10.3390/educsci11020048

Roefs, E. C. J., Leeman, Y. A. M., Oosterheert, I. E., & Meijer, P. C. (2021). Secondary school students' experiences of presence in daily classroom practice. Cambridge Journal of Education, 51(4), 411-432. doi: 10.1080/0305764X.2020.1853678

Financiering

NWO, promotiebeurs voor leraren

Partners

Hogeschool Windesheim

Contactinformatie

Contactpersoon