Al sinds Plato vragen denkers zich af welke effecten fictie heeft in de samenleving. Worden mensen empathisch door fictie te lezen, of helpt fictie met traumaverwerking? Draagt fictie bij tot burgerschap en gemeenschapsvorming? Hoewel filosofen en literatuurwetenschappers zich lang hebben gebogen over deze vragen, zijn er weinig historische bronnen om hun hypotheses te toetsen. Daarom zijn nieuwe methodes nodig om de bronnen die er wél zijn, zoals leenregisters van bibliotheken en gegevens over privéboekenbezit, te laten spreken. In dit project zal een team cultuurhistorici digitale instrumenten ontwikkelen om de relatie te begrijpen tussen fictie en burgerschap in achttiende-eeuws, revolutionair Europa.
Projectbeschrijving
Civic fictions gaat in op de vraag hoe fictie al dan niet bijdraagt aan de morele opvoeding van burgers door een reeks longitudinale, prosopografische studies uit te voeren naar lezers en hun boeken tijdens het tijdperk van de revolutie (ca. 1760 - 1830). Het project test op empirische wijze verschillende moderne theorieën over het veronderstelde vermogen van fictie om empathie te bevorderen, trauma's te verwerken en om een gemeenschap op te bouwen, en integreert inzichten en methodologieën uit de literatuurtheorie, geschiedenis en bibliografie.
Meer specifiek bouwt het project voort op het door het ERC gefinancierde MEDIATE-project en de database van de PI, waarbij kwantitatieve big-datamethoden worden gecombineerd met kwalitatieve close-readingtechnieken. Het project gaat in op een belangrijke uitdaging in de boekgeschiedenis, namelijk het gebrek aan uitgebreide gegevens over de lezersreceptie zoals egodocumenten, door op innovatieve wijze grootschalige gegevens over de circulatie van boeken onder identificeerbare, individuele lezers te gebruiken als bron van lezersreceptie. Zo koppelt het project boekbezit (catalogi van privébibliotheken, archieven van boekverkopers), leenpraktijken (uitleenregisters van bibliotheken) en andere bronnen aan individuele actoren en grotere ( socio-economische, professionele, gender, enz.) groepen. Door gegevens over het bezit te koppelen aan longitudinale studies over het leven van boekenbezitters en maatschappelijke interventies, worden macropatronen onthuld die historici in staat stellen om af te leiden hoe fictiewerken lezers historisch hebben bewogen.
Tot slot creëert Civic fictions de benodigde digitale infrastructuur door verschillende soorten bronmateriaal samen te voegen, gebruik te maken van digitale tools en Linked Open Data om gegevens uit verschillende bronnen en nationale contexten compatibel te maken. Het verdiept bestaande samenwerkingen met toonaangevende achttiende-eeuwse historische bibliometrische databases, waaronder FBTEE (French Book Trade in Enlightenment Europe) van Western Sydney en CERL (Consortium of European Research Libraries), door verschillende belangrijke, gecureerde datasets te integreren en zo een toegankelijke, Open Access data-infrastructuur te creëren voor toekomstige generaties intellectuele geschiedkundigen.
Team & Subprojecten
Het onderzoeksteam bestaat momenteel uit een promovendus, twee postdocs en de hoofdonderzoeker (PI). Het project bestaat uit vijf onderling gerelateerde deelprojecten, met ondersteunende digitale infrastructuur.
- Subproject 1, PI: Civic fictions, between theory and practice
- Subproject 2, PhD 1: Empathy
- Subproject 3, Postdoc 1: Trauma
- Subproject 4, Postdoc 2: Community
- Subproject 5, PhD2: Citizenship