Inspiring and ANchoring TrUst in Science (IANUS, geleid door de Erasmus Universiteit en met 10 Europese instituten), richt zich op het versterken van het vertrouwen in de wetenschap. Het beoogt het gerechtvaardigde vertrouwen in de wetenschap te versterken door het bevorderen van deelname aan onderzoek als een co-creatief en inclusief proces dat gevoelig is voor maatschappelijke waarden, zorgen en behoeften. ISiS zal worden betrokken bij de openbare dialoog, de communicatie en de duurzaamheid van projecten.
Vertrouwen moet gebaseerd zijn op transparantie en betrouwbaarheid van de kennisproductie, en verankerd zijn in het actief betrekken en dienen van de samenleving, als onderdeel van de modus operandi van de wetenschap. Onze kerndoelstellingen:
(a) Burgers en belanghebbenden in staat stellen om gegrond van ongegrond vertrouwen te onderscheiden;
(b) hen in staat stellen om te gaan met de onzekerheden en het epistemisch pluralisme die inherent zijn aan wetenschappelijke kennis;
(c) onderzoekers in staat stellen vertrouwen te kweken door radicale methodologische verandering, waardoor onderzoek inclusief en transparant wordt en inspeelt op maatschappelijke behoeften en zorgen, en de barrières tussen onderzoek en samenleving worden verlaagd;
(d) onderzoekers in staat stellen relevant, geëngageerd en waardegericht onderzoek te verrichten zonder partijdigheid, ideologische vooroordelen en belangenconflicten.
Het acroniem IANUS verwijst naar de godheid Janus van de poorten (ianus in het Latijn), die zowel naar de binnen- als naar de buitenkant van het kennisproductieproces kijkt. Vertrouwen in de wetenschap is nooit vanzelfsprekend. Robuust vertrouwen is goed geplaatst, wederkerig en geïnformeerd. Voortbouwend op inzichten en resultaten van andere projecten gefinancierd in het kaderprogramme Horizon Europe zal IANUS:
(a) het landschap van projecten en discoursen die relevant zijn voor het vertrouwen in de wetenschap in kaart brengen;
(b) zijn conceptuele kader ontwikkelen;
(c) participatief onderzoek verrichten naar de voorwaarden voor vertrouwen in de wetenschap;
(d) concrete acties initiëren om het vertrouwen te versterken door middel van co-creatie en betrokkenheid;
(e) beleidsaanbevelingen doen aan belangrijke belanghebbenden in wetenschap en samenleving (bijv. financieringsinstanties, universiteiten, onderzoeksteams, opleiders, media);
(f) platforms creëren voor interactie en betrokkenheid tussen wetenschappers en maatschappelijke belanghebbenden om het vertrouwen te bevorderen.
De complexiteit en de urgentie van de maatschappelijke uitdagingen zijn snel toegenomen, en het vertrouwen in de wetenschap bepaalt ons vermogen om deze uitdagingen effectief aan te pakken.