Schade aan het hoornvlies is de vierde grootste oorzaak van blindheid. Dit zorgt voor veel problemen voor patiënten, hun familie en de maatschappij, zowel sociaal als financieel.
De huidige behandeling bestaat uit het vervangen van de beschadigde vliezen door gezonde vliezen. Vaak kunnen deze hoornvliestransplantaties echter niet worden uitgevoerd door een gebrek aan donor-hoornvliezen. Bovendien verloopt de transplantatie van hoornvliezen niet altijd vlekkeloos: de getransplanteerde hoornvliezen worden vaak door het immuunsysteem van de patiënt afgestoten.
Limbale stamcellen
Hoornvlies limbale stamcellen (LSC) bevinden zich aan de rand van het hoornvlies en hebben het natuurlijke vermogen om het hoornvliesweefsel te herstellen. Het ontwikkelen van LSC-achtige cellen die grootschalig geproduceerd kunnen worden, veilig zijn voor het immuunsysteem en gemakkelijk transplanteerbaar zijn, zou daarom een direct beschikbare oplossing bieden om het gezichtsvermogen te herstellen en de behandeling van hoornvliesblindheid drastisch te verbeteren.
Het multidisciplinaire iCorneaTherapy-project brengt wetenschappers samen van de Radboud Universiteit in Nederland en StemSight, een spin-off bedrijf van de Universiteit van Tampere in Finland. Het project onderzoekt een veelbelovende stamceltechnologie van StemSight: speciale voorlopercellen (iLSCp genoemd) die gemaakt worden van geïnduceerde pluripotente stamcellen. Deze cellen kunnen getransplanteerd worden, veroorzaken minder afstoting en kunnen grootschalig gekweekt en bewaard worden.
De onderzoekers gaan deze iLSCp-cellen onderzoeken voor en na transplantatie met geavanceerde single-cell RNA-sequencing analyses aan de Radboud Universiteit. Dit vormt een cruciale stap naar de commercialisering van een levensvatbaar stamcelproduct voor hoornvliestransplantatie. De specifieke doelstellingen zijn:
- De moleculaire eigenschappen van iLSCp-cellen karakteriseren en kwaliteitscontrolenormen vaststellen voor elke stap in het celproductieproces;
- Een volledig kwaliteitscontrolesysteem ontwikkelen.
Het project zal naar verwachting essentiële informatie opleveren over de kwaliteit en veiligheid van deze transplanteerbare iLSCp-cellen, wat nodig is voor commercialisering. De daaropvolgende projectfasen zullen zich richten op het voldoen aan wettelijke vereisten en het optimaliseren van het celproduct waar nodig. Eenmaal ontwikkeld, zullen deze transplanteerbare iLSCp-cellen fungeren als een duurzame en betaalbare celbron voor hoornvliestransplantatietherapieën.
