De achteruitgang van de kwaliteit van de natuur stelt onze samenleving voor grote uitdagingen. Door de verwevenheid van natuur met andere ruimtelijke functies, zoals voedselproductie, wonen, werken, recreatie en infrastructuur, raakt het thema biodiversiteit een veelvoud verschillende sectoren. En zo wordt het herstel van de natuur in verschillende lagen van onze samenleving voortdurend bediscussieerd en onderhandeld. Vaak met winst voor de één en verlies voor de ander. In dit project onderzoeken wij mechanismen en patronen die het verloop van gesprekken en samenwerkingsverbanden ten behoeve van natuurherstel in de regio Ooijpolder-Groesbeek kenmerken. Het doel van dit onderzoek is om voorwaarden voor constructieve manieren van samenwerking en dialoog over natuur en natuurherstel te identificeren en op basis hiervan een raamwerk te ontwikkelen ter bevordering van multi-stakeholder samenwerking rondom deze complexe opgave.
Gebiedsgerichte aanpak
In een zogenoemde ‘gebiedsgerichte aanpak’ wordt verwacht dat belanghebbenden binnen een gebied nauw samenwerken om vanuit verschillende invalshoeken naar de opgave te kijken. Er worden dus continu gesprekken gevoerd tussen mensen met verschillende achtergronden en referentiekaders, oftewel tussen gelijkgestemden en andersdenkenden. In dit soort gesprekken worden ambities, doelen en denkbeelden over gewenste veranderingen in de leefomgeving voortdurend ontwikkeld, gereproduceerd, onderhandeld en bestreden. Eerder onderzoek laat zien dat deze gesprekken niet altijd even goed verlopen en in veel gevallen leiden tot patstellingen, het versterken van tegenstellingen of zelfs hardnekkige conflicten. Om patronen van constructieve samenwerking en dialoog te identificeren, bestuderen wij interacties (formele en informele gesprekken) tussen belanghebbenden op verschillende niveaus die zich actief bezighouden met natuurherstel in de regio Ooijpolder-Groesbeek, zoals agrariërs, natuurbeschermers, beleidsmakers, en burgers. In dit prachtige voorbeeldgebied ten Oosten van Nijmegen hebben publieke en private partijen de afgelopen 25 jaar met succes samengewerkt om natuur en landschap een kwaliteitsimpuls te geven. Dat wil niet zeggen dat men het overall over eens is. Er is veel onderhandeld in de afgelopen decennia en dat gebeurt nog steeds.
In dit deelproject onderzoeken wij hoe samenwerkingsverbanden in het verleden tot stand zijn gekomen, welke dynamieken en patronen voorkomen en hoe die meer of minder bijdragen aan constructieve gesprekken en vruchtbare samenwerking. Op basis van de dynamieken en patronen die wij identificeren ontwikkelen we richtlijnen voor effectieve communicatie in dergelijke samenwerkingsprocessen ten behoeve van het optimaliseren van de kwaliteit van onze leefomgeving en de wijze waarop mensen zich daartoe verhouden.
Dit onderzoek maakt deel uit van het overkoepelende project Living Lab Ooijpolder.
