Portrait of Anna Margaretha van Renesse van Elderen (1703-1775)
Portrait of Anna Margaretha van Renesse van Elderen (1703-1775)

Keuken of kapitaal?

De rol van elite vrouwen in het financieel beheer van huishoudens en landgoederen in achttiende-eeuws Gelderland
Tijdsduur
1 september 2021 tot 30 september 2026
Projectleden
R.M. Moes (Rozemarijn) MA prof. dr. T.H.G. Verhoeven (Dolly) dr. D.D.R. Raeymaekers (Dries) , Bochove, Christiaan van (Universiteit Utrecht)
Projecttype
Onderzoek

De kastelen die nu statige musea zijn, waren ooit centra van bedrijvigheid, bruisend van personeel en industrie. Dit promotieproject richt zich op de rol van elite vrouwen in het beheer van deze landgoederen. Van de vrouwen uit de lagere klasse van de vroegmoderne Nederlanden is bekend dat zij actieve ondernemers waren, maar gold dit ook voor de meer patriarchale adel? Hielden elite vrouwen zich als salonfiguren alleen bezig met huishoudelijk beheer of waren zij ook betrokken bij de bedrijven en het geld dat hen omringde? En wat waren de culturele, economische en temporele factoren die dit bepaalden? Aangezien de adellijke levensstijl en de lokale economieën afhankelijk waren van goed geldbeheer, kon de betrokkenheid van elite vrouwen wel eens grote gevolgen hebben gehad. 

Door de boekhoudingen van de Gelderse adel in de achttiende eeuw te analyseren, zal dit onderzoek de dagelijkse betrokkenheid en verantwoordelijkheid van Nederlandse elite vrouwen blootleggen en, belangrijker nog, de dynamiek daarachter. De nauwgezette financiële administratie op veel landgoederen biedt een unieke gelegenheid om de rol van vrouwen in verschillende economische domeinen tegelijk te onderzoeken: huishouden, bedrijf en kapitaal. Aan de hand van het begrip 'verantwoordelijkheid' uit de boekhoudkundige geschiedschrijving zal dit onderzoek nagaan wat de dames zelf verantwoordden in hun boekhoudingen en waarvoor zij verantwoordelijk werden gehouden. Hierdoor zal het bijdragen aan ons begrip van zowel de rol en het leven van vrouwen in de elitesamenleving als van de financiële zeggenschap van vrouwen in de vroegmoderne Nederlanden in het algemeen.

Financiering

Contactinformatie