Korstmos logo
Korstmos logo

KORSTMOS: Kosmisch Onderzoek Radboud STudenten MeetOpStelling

Regionaal expertisecentrum voor kosmische straling voor leerlingen en docenten.
Looptijd
2021 tot 2033
Projecttype
Onderzoek

Geïnteresseerd kijken we naar de wereld om ons heen. De Aarde is een fascinerende plek vol wonderen. Kijk je op een heldere nacht omhoog dan zie je dat dat niet alleen beperkt is tot de Aarde. Met verschillende meetopstellingen doen we onderzoek naar mysteries waarvan de oorsprong ver bij de Aarde vandaan ligt.

In de brede regio Nijmegen heeft het HiSPARC-project een vervolg gekregen in KORSTMOS.

KORSTMOS heeft de ambitie uit te groeien tot een regionaal expertisecentrum op het gebied van kosmische straling. Binnen het expertise centrum worden diverse meetopstellingen geplaatst t.b.v. het meten van kosmische straling. Voortgezet onderwijsleerlingen kunnen terecht met vragen over kosmische straling, bijvoorbeeld in het kader van hun profielwerkstuk. Voor docenten zijn diverse lesmaterialen en meetopstellingen beschikbaar voor in de klas.

Scintillatordetectoren meetopstelling.

Meetopstellingen

Scintillatordetectoren

De aarde word continu bestraald met deeltjes uit de ruimte. Waar al deze deeltjes vandaag komen is niet duidelijk. De deeltjes botsen op de atmosfeer van de aarde en veroorzaken daar een lawine aan nieuwe deeltjes. Met de verschillende meetopstellingen in het korstmosveld doen we metingen aan deze deeltjes lawines. Dit geeft ons informatie over het deeltje dat op de atmosfeer botste en waar het vandaan kwam. We maken gebruik van verschillende technieken en dus verschillende opstellingen.

In de skikoffers die verspreid over het korstmosveld aanwezig zijn zitten scintillatorplaten. Wanneer een deeltje uit de deeltjeslawine door zo'n plaat heen gaat veroorzaakt deze een zeer zwak lichtflitsje. Dit lichtflitsje is alleen te meten mits er geen licht van buiten bij kan komen. Vandaar dat de opstellingen waterdicht en lichtdicht in skikoffers liggen. Door de verschillende afstanden tussen de scintillator detectoren kunnen we informatie vergaren over het deeltje dat op de atmosfeer botste en de lawine van deeltjes veroorzaakte. We kunnen achterhalen welk type deeltjes het was, wat zijn energie (snelheid) was en uit welke richting het deeltje kwam. In combinatie met de kennis van sterren en sterrenstelsels hopen we zo de bron van deze deeltjes te achterhalen.

Radiodetector meetopstelling.

Radiodetector

De deeltjes in de deeltjes lawine geven radiogolven af. Zet je een FM radio aan en je ontvangt ruis dan is een deel van deze ruis veroorzaakt door deeltjeslawines. Door precies op de radiofrequentie van een deeltjes lawine af te stemmen kunnen we informatie  vergaren over het deeltje dat op de atmosfeer botste en de lawine van deeltjes veroorzaakte. De verschillende metalen driehoeken in de mast zijn verschillende antennes. Dit maakt het mogelijk om in drie richtingen de radiogolven te meten. Dit geeft ons extra informatie om te achterhalen welk type deeltjes uit de ruimte kwam, wat zijn energie (snelheid) was en uit welke richting hij kwam. De gebruikte antenne is afkomstig van het GRAND project.

Cosmic

Cherenkovdetectoren

In de olievaten die verspreid over het korstmosveld aanwezig zijn zitten plastic vaten met water. Wanneer een deeltje uit de deeltjeslawine door het water heen gaat veroorzaakt deze een zeer zwak lichtflitsje. Dit lichtflitsje heet, vernoemd naar zijn ontdekker, Cherenkov licht. Het lichtflitsje is alleen te meten mits er geen licht van buiten bij kan komen. Vandaar dat het water  lichtdicht in een olievat zit. Door de verschillende afstanden tussen de cherenkov detectoren kunnen we informatie vergaren over het deeltje dat op de atmosfeer botste en de lawine van deeltjes veroorzaakte. We kunnen achterhalen welk type deeltjes het was, wat zijn energie (snelheid) was en uit welke richting het deeltje kwam. In combinatie met de kennis van sterren en sterrenstelsels hopen we zo de bron van deze deeltjes te achterhalen.

Docenten

Bekijk de gastlessen en beschikbare practicummaterialen voor docenten in het voortgezet onderwijs.

Leerlingen

Heb je vragen over kosmische straling, of heb je interesse om je (profiel)werkstuk over kosmische straling te schrijven? Bekijk onze handreiking voor het profielwerkstuk voor inspiratie of stel je vraag.

Bekijk ook eens onze Masterclass International Cosmic Day. 

Contactinformatie

Neem contact op met pucofscience@ru.nl voor meer informatie en aanvragen van materialen.