Schilderij van Alexis de Tocqueville
Schilderij van Alexis de Tocqueville

Met Tocqueville in de Nieuwe Wereld

Een historische inspiratiebron voor geloven in de moderne samenleving

Het gedachtegoed van filosoof Alexis de Tocqueville biedt inspiratie voor huidige vragen en oplossingen op gebied van democratie, religie en cultuur. Tocqueville schreef in de negentiende eeuw een analyse van de democratie in Amerika. In dit project wordt Tocquevilles gedachtegoed op verschillende manieren gekoppeld aan de Nederlandse democratie. Hoe gaat de politiek om met geloof en hoe speelt geloof in de politiek?

Moderne vragen

In het Nederlandse publieke debat spelen maatschappelijke kwesties die van grote invloed zijn op het functioneren van onze democratie. Welke betekenis heeft vrijheid? Hoe moeten wij over modern burgerschap nadenken? Welke rol spelen welzijn en eigenbelang in een democratische samenleving?

In dit project worden dit soort vragen aan de hand van het gedachtegoed van de Franse denker Tocqueville (1805 – 1859) onderzocht. Het doel is om daarmee bij te dragen aan huidige discussies over deze thema’s in Nederland. Dit wordt gedaan op een toekomst- en oplossingsgerichte manier. 

Democratische samenleving

De analyse van de democratie in Amerika die Tocqueville tijdens zijn reis in dit land maakte, biedt daarvoor alle aanknopingspunten: zowel voor het stellen van de kernvragen als voor het ontwikkelen van perspectieven daarop. De thema’s die in dit project centraal staan, worden ook door Tocqueville aan de orde gesteld. Deze thema’s spelen in huidige discussies over onze democratische samenleving: vrijheid; gelijkheid; instituties; burgerschap; waarden en normen; welzijn, geluk en eigenbelang; en het succes van geloof in de democratie.

Net als Tocqueville kijkt dit project naar de democratie in relatie tot de religie en de cultuur van de samenleving. Elk van de thema’s in dit project wordt in wisselwerking tot religie gezien. Want ook in de steeds meer seculiere Nederlandse samenleving speelt religie een grote rol.

Het project heeft een wetenschappelijke inslag en is gericht op wetenschap, samenleving en publiek debat. Het debat wordt gezocht door middel van blogs en social media; daarnaast zijn er wetenschappelijke publicaties en worden er gespreksgroepen gestart. Bekijk ook de website van het project Tocqueville, Religie en Democratie.

Resultaten

  • Wekelijkse, actuele blogs over de thema’s van het project, door verschillende inhoudelijk betrokkenen bij het project. Bekijk het blog.
  • Nieuwsbrief over dezelfde content.
  • Boekpublicatie Een nieuwe politieke formule. Ideeën voor staat en samenleving geïnspireerd door Alexis de Tocqueville. Meer over het boek.

Contactinformatie

Meer weten over dit onderzoek? Media kunnen voor vragen contact opnemen nemen met de wetenschapsredacteur. Voor overige vragen, neem contact op met de onderzoeker.