In dit promotieonderzoek worden de ‘gezondheidstransitie’ binnen Nederlandse ziekenhuizen én ongelijkheden in de ziekenhuiszorg onder patiënten in de lange 19e eeuw onderzocht. Het eerste deel van het onderzoek richt zich op het bestuderen van deze gezondheidstransitie binnen Nederlandse ziekenhuizen. In dit deel staat de ontwikkeling van ziekenhuizen van 'toegangspoorten tot de dood' voor armen, ouderen en andere ‘ongelukkigen’ tot ware medische centra die een steeds groter deel van de samenleving bedienden centraal. In het tweede deel verschuift de aandacht naar ongelijkheden onder ziekenhuispatiënten. Waarbij antwoord wordt gezocht op de volgende onderzoeksvraag: kunnen we onderlinge verschillen waarnemen tussen patiënten in de ziektelast, sterfterisico’s, of in mogelijkheden om een optimale gezondheid te bereiken (resultaat van behandeling & duur van ziekenhuisopname)?
Het onderzoek zal worden uitgevoerd aan de hand van een combinatie van bronnen en methoden, waaronder kwantitatieve analyses, innovatieve digital humanities tools en het gebruik van kwalitatieve bronnen zoals historische medische literatuur en stukken uit ziekenhuisarchieven. Dit onderzoek maakt gebruik van een vergelijkend perspectief door zich te richten op verschillende casestudies van ziekenhuizen in Nederland.
Het onderzoek speelt in op de limitaties van bestaand historisch onderzoek. Terwijl de meeste studies zich bijvoorbeeld richten op de geschiedenis van artsen en medische ontdekkingen, plaatst dit project de ‘onderbelichte’ ziekenhuispatiënt in de kern van de analyse. Bovendien worden (sociale) ongelijkheden op het vlak van gezondheid tot nu toe bijna uitsluitend bestudeerd aan de hand van sterftecijfers, levensverwachting en doodsoorzaken. Het verkennen van dit onderwerp aan de hand van nieuwe perspectieven – zoals ongelijkheid in gezondheidszorg en morbiditeit – draagt bij aan nieuwe inzichten over gezondheidsverschillen. Tot slot heeft eerder onderzoek het bestaan van ongelijkheden in de huidige ziekenhuiszorg al aangetoond. Er is echter nog geen onderzoek gedaan naar de historische wortels van deze hedendaagse ongelijkheden in de gezondheidszorg.
Dit promotieonderzoek heeft tot doel om ons begrip van de transformatie van ziekenhuizen en ongelijkheden in de gezondheidszorg te verrijken, terwijl het ook waardevolle inzichten verschaft in de ervaringen en geschiedenis van een onderbelichte groep: ziekenhuispatiënten.