Promotieonderzoek Marjelle van 't Ende: Wijzigingsbedingen in algemene voorwaarden

Marjelle van 't Ende werkt aan een proefschrift met de werktitel 'Wijzigingsbedingen in algemene voorwaarden'.

Bijna alle overeenkomsten bevatten algemene voorwaarden. In de algemene voorwaarden staat vaak een artikel met een wijzigingsbeding.

Een (eenzijdig) wijzigingsbeding is een beding dat de gebruiker de mogelijkheid geeft om zonder instemming van de wederpartij de voorwaarden van de overeenkomst te wijzigen. Dat betekent dat de gebruiker dus de mogelijkheid heeft om de wederpartij te binden aan een beding dat niet als zodanig is afgesproken. Het wijzigingsbeding stelt de gebruiker in staat om in te spelen op veranderende omstandigheden. Het wordt daarom veel gebruikt en komt voor in allerlei vormen en in verschillende soorten overeenkomsten.

Concrete voorbeelden van wijzigingsbedingen zijn te vinden in bijvoorbeeld huurovereenkomsten. De verhuurder mag daardoor de afgesproken huursom wijzigen. Ook een overeenkomst van geldlening met een bank bevat vaak een wijzigingsbeding waardoor de bank de hoge van de rente mag wijzigen als er veranderingen zijn op de kapitaalmarkt. Deze bevoegdheid tot verandering kan ingrijpende gevolgen hebben en het kan om grote bedragen gaan.

Van oorsprong is het idee in rechtspraak en rechtsliteratuur in Nederland dat het geen probleem is als een verhuurder of bank zo’n beding opneemt in de overeenkomst. Het staat partijen vrij om zoiets af te spreken, ook in overeenkomsten met consumenten. Maar in recentere rechtspraak oordeelt het Hof van Justitie van de Europese Unie (de hoogste rechter in dergelijke zaken) dat wijzigingsbedingen vaak juridisch ontoelaatbaar zijn.

Daardoor is er nu onduidelijkheid over de vraag welke wijzigingsbedingen zijn toegestaan in overeenkomsten en aan welke voorwaarden de bedingen moeten voldoen. Dit onderzoek richt zich op het geven van duidelijkheid over toelaatbaarheid wijzigingsbedingen.

Resultaten

  • M.G.J. van ’t Ende, ‘De toetsing van wijzigingsbedingen in de Nederlandse feitenrechtspraak. Een kwantitatieve empirische analyse’, RMThemis, 2023/3.
  • M.G.J. van ’t Ende, Grenzen aan wijzigingsbedingen in algemene voorwaarden: biedt de Hoge Raad dezelfde consumentenbescherming als het HvJ EU? (II), Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie, 2020/7306,
  • M.G.J. van ’t Ende, Grenzen aan wijzigingsbedingen in algemene voorwaarden: biedt de Hoge Raad dezelfde consumentenbescherming als het HvJ EU? (I), Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie, 2020/7305.

Contactinformatie