Landbouwgrond
Landbouwgrond

Securing Tenure, Sustainable Peace?

The challenges of localizing land-registration in conflict-affected Burundi and eastern DR Congo
Looptijd
2018 tot 2022
Projectleden
prof. dr. ir. M. van Leeuwen (Mathijs) , Dr. G. van der Haar, Wageningen University , Dr. A. Ansoms, Catholic University of Leuven , Prof. S. Mugangu, Institut Supérieur de Développement Rural de Bukavu
Projecttype
Onderzoek

In conflictsituaties wordt de grondbezitzekerheid voor kleine boeren van essentieel belang geacht om lokale grondgeschillen te voorkomen en de vrede te bewaren, het herstel van de bestaansmiddelen op het platteland mogelijk te maken en een ecologisch en sociaal duurzame landbouwproductie te bevorderen. Om eigendomszekerheid - die tijdens een conflict vaak ernstig in het gedrang komt - te vergroten, wenden intermediairs zich vaak tot landregistratie en andere vormen van formele erkenning van aanspraken op land.

De conventionele, door de staat geleide aanpak, die gebaseerd is op een centraal georganiseerde, individuele eigendomsoverdracht, is echter vaak niet opgewassen tegen de zeer complexe lokale strijd om land. Het alternatief, de erkenning van het beheer van land op basis van het gebruikelijke landrechten, is eveneens problematisch. In tegenstelling tot de verwachtingen kan het ook gebeuren dat de gebruikelijke regelingen er niet in slagen lokaal verankerde, aanvaardbare oplossingen te vinden. 

In de hoop de tekortkomingen van beide benaderingen te ondervangen experimenteren beleidsmakers en ontwikkelingswerkers momenteel met "derde weg"-benaderingen die wettelijke en lokale regelingen combineren. Maar terwijl landregistratie in stabiele omgevingen met belangrijke uitdagingen wordt geconfronteerd, worden deze nog kritischer in door conflicten getroffen omgevingen. Niet alleen is er minder overeenstemming over de geldende normen, maar de aanpak heeft ook de neiging de lokale institutionele concurrentie aan te wakkeren, tot nieuwe uitsluitingen te leiden en de strijd rond identiteit en saamhorigheid te beïnvloeden. Door lokaal veldwerk in proefprojecten voor nieuwe registratiebenaderingen in Burundi en Oost-DR Congo wil het project bijdragen tot een beter begrip van de uitdagingen van lokale landregistratie en de erkenning van claims in door conflicten getroffen omgevingen. Door kennisuitwisseling met mensen uit de praktijk worden instrumenten ontwikkeld die tussenpersonen helpen potentiële resultaten beter in kaart te brengen.

Resultaten

  • van Leeuwen, Ansoms, Mudinga, Nyenyezi Bisoka, Niyonkuru, Shaw & van der Haar (2021) ‘Promoting land tenure security for sustainable peace — lessons on the politics of transformation’, COSUST, 49(April):57-65.
  • van Leeuwen, Mathys, de Vries & van der Haar (2020) ‘From resolving land disputes to agrarian justice – dealing with the structural crisis of plantation agriculture in eastern DR Congo’, The Journal of Peasant Studies, online version
  • van der Haar, van Leeuwen & de Vries (2020), ‘Claim-making as social practice; Land, politics and conflict in Africa’, Introduction to a special issue, Geoforum, 109:111-114.
  • van der Haar, G., & van Leeuwen, M. (2019). War-induced displacement: Hard choices in land governance. Land, 8(6), 88.
  • https://t2sresearch.org/output/power-dynamics-with-researchers-on-the-ground- needs-a-reset/

Financiering

Partners

Radboud University, Wageningen University and Research, Catholic University of Leuven, Institut Supérieur de Développement Rural de Bukavu

Contactinformatie