Creativiteit in tijden van crisis
Dat de coronacrisis grote gevolgen heeft voor de samenleving is inmiddels een ieder wel duidelijk. Deze gevolgen waren ook merkbaar binnen het Behavioural Science Institute. Medewerkers werkten thuis, oraties of promoties gingen niet of in een andere vorm door, en studenten kregen online onderwijs. Gelukkig maken versoepelingen van de maatregelen weer meer mogelijk. Zo kunnen studenten bijvoorbeeld weer beperkt op de campus aanwezig zijn. Maar ook toen dit nog niet mogelijk was, hebben docenten en onderzoekers creatief nagedacht om onderwijs en onderzoek binnen de maatregelen toch doorgang te laten vinden. Zo zijn er prachtige kennisclips gemaakt voor het online onderwijs, en projecten zo aangepast dat dataverzameling toch door kon gaan, bijvoorbeeld online.
Zulke voorbeelden laten zien hoe belangrijk het is om creatief te kunnen denken, zeker met het oog op de toekomst waarin er meer maatschappelijke uitdagingen voorbij zullen komen. Het is daarom belangrijk dat we leerlingen zó ondersteunen dat zij hun creatieve denkvaardigheden ook in het onderwijs in kunnen zetten. Dit is precies de focus van het onderzoek dat ik samen met Robin Willemsen, Ard Lazonder en Evelyn Kroesbergen uitvoer. Wij richten ons op de vraag hoe creatieve denkvaardigheden kunnen worden bevorderd binnen het rekenonderwijs en wetenschap en technologieonderwijs (W&T). Uit eerder onderzoek blijkt namelijk dat creatieve denkvaardigheden kunnen helpen om problemen binnen de domeinen wiskunde en natuurkunde op te lossen. Wanneer een leerling bijvoorbeeld bij meetkunde een vierkant in vier gelijke stukken wil delen, helpt creatief denken om verschillende manieren te genereren en te bepalen welke manier de beste of handigste is.
De coronacrisis vroeg van ons als onderzoekers dat wij datgene deden wat wij aan leerlingen wilden leren: onze creatieve denkvermogens gebruiken. Al snel waren we er uit. We hadden voor de crisis interviews afgenomen met leerlingen waarin we hen bevroegen over hun denkproces tijdens het maken van een reken- of W&T taak. Nu was de uitgelezen kans om eens goed in deze interviews te duiken, om zo inzicht te krijgen in wat kinderen al goed deden en waar ze misschien wat meer ondersteuning nodig hadden om tot creatief denken te komen. Uit deze onderzoeken blijkt dat creatief denken lang niet voor elk kind even makkelijk is. Waar de een moeiteloos allerlei creatieve ideeën uit zijn of haar mouw schudt, komt de ander slechts tot één of twee ideeën. Met de juiste hulp, kunnen we alle kinderen hopelijk helpen om makkelijker tot creatieve ideeën te komen. De inzichten die we hebben verkregen uit de interviews, zijn we nu dan ook aan het vertalen naar een lessenserie in het basisonderwijs, waarbij leerlingen worden ondersteund om creatief te denken bij rekenen en W&T. Na de zomer zullen we als dat weer mogelijk is bij scholen langs gaan om deze lessenserie aan te bieden en zo te bepalen wat voor soort ondersteuning het meest effectief is. Op die manier hebben wij toch onderzoek kunnen doen met data die er al was en kunnen we de inzichten die dit heeft opgeleverd vertalen naar een nieuw onderzoek.
Scholen in het regulier basisonderwijs kunnen met hun groep 7 (of combi 7/8) meedoen aan het onderzoek met de lessenserie. Door een mail te sturen naar isabelle.devink@ru.nl kunt u meer informatie over het onderzoek ontvangen en u aanmelden voor deelname aan het onderzoek.
Met vriendelijke groet,
Isabelle de Vink