Behavioural Science Institute
Zoek in de site...

Werk maken van gelijke kansen

In het boek 'Werk maken van gelijke kansen. Praktische inzichten uit onderzoek voor leraren basisonderwijs' zijn twintig wetenschappelijke kernartikelen vertaald naar de dagelijkse lespraktijk. Download het boek hier (pdf, 5,3 MB).

Werk maken van gelijke kansen_voorplat_lijnAls leraar wil je het beste voor je leerlingen. Hoe zorg je ervoor dat je daadwerkelijk iedereen gelijke kansen geeft? En dat je jongens én meisjes op hun talenten – en niet op bijvoorbeeld hun afkomst of taal – beoordeelt? Dit boek geeft inzicht in hoe verwachtingen van leraren tot stand komen en welke invloed dat heeft op de prestaties van leerlingen. Het helpt je om bewuster werk te maken van gelijke kansen.

Lector Linda van den Bergh (Fontys) en hoogleraren Eddie Denessen (Radboud Universiteit/Universiteit Leiden) en Monique Volman (Universiteit van Amsterdam) selecteerden uit de schatkamer van het internationale onderwijsonderzoek twintig kernpublicaties. Onderwijsjournalisten Bea Ros en Monique Marreveld beschrijven in een aanstekelijke en heldere stijl de kerninzichten, met ruim aandacht voor praktische tips. Een inspirerend boek voor alle leraren die hun leerlingen het beste willen bieden.

Samenvattend

Zonder dat je er erg in hebt, kun je door jouw houding en gedrag stereotiepe rollen bevestigen, stelt Paul Jungbluth. Vaste niveaugroepen houden ongelijkheid in stand, ontdekte Jeannie Oakes. Leerlingen gaan zich gedragen naar jouw verwachtingen, blijkt uit het overbekende Pygmalion in the Classroom-onderzoek. En ze hebben heel snel door hoe leuk en slim jij ze vindt, was de conclusie van Elisha Babad. Dit zijn slechts enkele van de conclusies die internationale onderzoekers trokken in geruchtmakende artikelen. We selecteerden er twintig en voorzagen ze van verder lezen-tips.

Bij de lancering van het boek op ResearchED 2020 in Nijkerk op 11 januari bood Christine Rubie-Davies een videoboodschap aan. Een inspirerend verhaal, speciaal voor de lezers van Didactief, over met haar belangrijkste tips hoe je werk maakt van gelijke kansen.

Inhoud

Voorwoord 
Inleiding

I. Zo werkt ongelijkheid, maar dat hóéft niet
1. Loon naar werken?
2. Ons Soort Mensen
3. Taal is een klasse apart
4. De meisjes tegen de jongens
5. Hokjes: ze voelen zo veilig

In de praktijk
De school als ‘KANS-club’
Wees een baken in de wijk 
Ontstijg de sociale laag

II. Vooroordelen en verwachtingen
6. Pygmalion in de klas 
7. Pygmalion onder de loep
8. Prestaties verklaard?
9. Kijken naar kleuters
10. Wat je gezicht verraadt

In de praktijk
Iedereen bij de les
Verbinden en meeliften
Bewijs het maar

III. Omgaan met verschillen in de klas
11. Gelijke kansen = ongelijk behandelen
12. Aan de top of in de put?
13. Het ideale groepje stel jij samen
14. Wie geef je de beurt?
15. Ontdek de wereld van je leerlingen
16. Multicultureel onderwijs: checklist
17. Pedagogiek van de wereld

In de praktijk
Baas over eigen leren
Leerproces op video
Elkaar helpen om te leren
Succes voor elke leerling
Een veilige klas

IV. Leren van en met collega’s
18. De kunst van het improviseren
19. Kanjers als rolmodel
20. Jij maakt het verschil

In de praktijk
Keuzevrijheid motiveert
Wie wil extra uitleg?

Redactie en auteurs

Linda van den Bergh is lector Waarderen van diversiteit bij Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg. Zij startte haar loopbaan als leraar in het basisonderwijs. Ze doet praktijkgericht onderzoek naar de professionele ontwikkeling van leraren, met een focus op verwachtingen die leraren hebben, differentiatie, feedback en de ontwikkeling van een reflectieve, onderzoekende houding.

Eddie Denessen is bijzonder hoogleraar Sociaal-culturele achtergronden en differentiatie in het onderwijs aan het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden (Sardes-leerstoel). Daarnaast werkt hij als universitair hoofddocent Onderwijswetenschappen aan de Radboud Universiteit. In zijn onderzoek hanteert hij een multidisciplinaire visie op onderwijs, met een nadruk op maatschappelijke gevolgen. Hij richt zich vooral op kansenongelijkheid, verwachtingen, selectie en differentiatie, culturele diversiteit en ouderbetrokkenheid.

Monique Volman is hoogleraar Onderwijskunde aan de Universiteit van Amsterdam, lid van de Onderwijsraad en de Sociaal-Wetenschappelijke Raad van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, en toezichthouder bij SLO en de Open Schoolgemeenschap Bijlmer. Zij onderzoekt hoe scholen kunnen bijdragen aan betekenisvol leren voor een diverse groep leerlingen. Zo slaat ze bruggen tussen onderzoek en praktijk en werkt ze nauw samen met leraren, schoolleiders en besturen, onder meer in de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam, die zich richt op diversiteit en gelijke kansen in de klas.

Bea Ros is neerlandica en zelfstandig (onderwijs)journalist. Ze is wetenschapsredacteur bij onderwijsvakblad Didactief en publiceert behalve over onderwijs over leesbevordering, (jeugd)literatuur en cultuureducatie. Ze schreef samen met Peter Zunneberg Schoolvoorbeelden. 100 jaar onderwijsdiversiteit in 10 portretten (2017) en was eindredacteur van Op de schouders van reuzen. Inspirerende inzichten uit de cognitieve psychologie voor leerkrachten (2018). Ze doet als buitenpromovenda aan de Radboud Universiteit onderzoek naar de naoorlogse jeugdliteraire kritiek.

Monique Marreveld is historica en hoofdredacteur van onderwijsvakblad Didactief (en Didactiefonline.nl).

Partners

Dit boek is tot stand gekomen door financiële bijdragen van negen schoolbesturen De Basis Fluvius, Delta Scholengroep, Groeisaam Primair Onderwijs (vh SPOM), LiemersNovum Primair Onderwijs, Lijn 83, Optimus Primair Onderwijs, Peelraam Stichting Primair Onderwijs, Saam, Signum, hogescholen Fontys en HAN, en de PO-Raad.