Project toename vraag transgenderzorg

Het Platform Diversiteit in Geslacht en Gender heeft subsidie gekregen voor een nieuw project. Met een interdisciplinair team wordt in 2022 onderzoek gedaan naar verklaringen voor de toename in de vraag naar transgenderzorg. ‘Dit is niet alleen een medische kwestie. Het is zeker ook een sociaalmaatschappelijk vraagstuk.’

banner mgwz

Op vraag van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, besteedde ZonMw verschillende onderzoeken rond zorg voor transgender personen aan. Onze onderzoeksgroep heeft in 2022 en 2023 gewerkt aan het bieden van een wetenschappelijk onderbouwde verklaring van de veranderende vraag naar transgenderzorg. Daarin hielden we o.a. rekening met sociaal-maatschappelijke veranderingen, bevroegen we het perspectief van een brede groep aan transgender personen alsook zorg-experts, en besteedden we aandacht aan de rol van media.

Op de website van ZonMw vind je meer informatie over de projecten rond transgenderzorg in 2022 en 2023. Bezoek ook de website van onze focusgroepen, "Mijn Gender, Wiens Zorg": mijngenderwienszorg.nl

Het Rapport

Je kan het volledige rapport en de bijhorende appendices hier downloaden. Gelieve het rapport als volgt te citeren:

Das, E., Wasserbauer, M. Loopuijt, C., Plug, I., Uilhoorn, A., van der Vleuten, A., & Verhaak, C. (2023). Mijn gender, wiens zorg? Onderzoek naar de toename in en veranderingen van de vraag naar transgenderzorg. Onderzoeksrapport. Radboud Universiteit.

Mijn Gender Wiens Zorg rapport - mei 2023 (pdf, 1,5 MB)

Appendices Mijn Gender Wiens Zorg - mei 2023 (pdf, 714 kB)

Mijn gender wiens zorg - publiekssamenvatting mei 2023 (pdf, 310 kB)

Een deel van het onderzoeksteam op het EPATH congres, april 2023

Onderzoekers Enny Das en Chris Verhaak. Beeld: Hans Tak voor ZonMw

Onderzoeksteam Radboud Universiteit en Radboudumc brengt adviezen uit voor betere transgenderzorg in Nederland

De vraag naar transgenderzorg neemt snel toe en de wachtlijsten bij gespecialiseerde klinieken blijven oplopen. Een onderzoeksteam van de Radboud Universiteit en het Radboudumc onderzocht samen met transgender personen en zorgprofessionals hoe de aansluiting tussen zorgvraag en zorgaanbod verbeterd kan worden. Op 10 mei presenteren de onderzoekers de beleidsaanbevelingen die zij op basis van het onderzoek hebben opgesteld.

Lees het volledige persbericht hier.

In de media: "Hoe je wél onderzoek doet naar trans mensen"

Valentijn de Hingh begeleidde voor De Correspondent het onderzoeksteam en brengt verslag uit over het onderzoeksopzet en de onderzoekers.

"Vandaag verschijnt een belangrijk rapport over de stijgende en veranderende zorgvraag van transgender mensen. De bijzondere aanpak van de onderzoekers – van wie sommigen zélf trans zijn – laat zien wat toekomstig genderonderzoek nodig heeft: hersenen, maar óók hart."

Lees het volledig bericht hier.

Het Team

De betrokken onderzoekers, die samen met leden van het platform aan dit project werken, stellen zich voor:

Aafke Uilhoorn (hen/die), is junior onderzoeker bij het platform. Hen heeft een achtergrond in geneeskunde, Health Humanities en Global Health. Hen vindt het belangrijk bij te dragen aan de zorg voor gemarginaliseerde personen en heeft zich daarbij over de afgelopen jaren gefocust op zorg voor transgender en genderdiverse personen. In 2021 schreef Aafke hun masterscriptie over binariteit in de Nederlandse transgenderzorg en startte hen samen met drie anderen de stichting Treat it Queer (www.treatitqueer.org). Binnen het huidige onderzoek naar de toenemende zorgvraag binnen de transgenderzorg richt Aafke zich met name op de focusgroepen.

Charlie Loopuijt (die/hen) is als junior onderzoeker werkzaam voor het Project Transgenderzorg op het platform. Met een achtergrond in zowel Pedagogische Wetenschappen als Sociologie, is Charlie een interdisciplinair onderzoeker op het gebied van queer gezondheid. Hun werk richt zich op de sociale identiteiten van gemarginaliseerde mensen, in het bijzonder mensen met identiteiten die buiten de binaire hokjes vallen (bijv. bi+, non-binaire, en biculturele mensen), hoe dit hun leven vorm geeft, en hoe hun identiteiten hun welzijn beïnvloeden. Charlie houdt zich bezig met theorievorming in "non-binaire denkwijzen" en wat dit kan betekenen voor hoe we de sociale wereld waarnemen en hoe wij die navigeren. Charlie is erop gebrand om in alle aspecten van het leven buiten het binaire te denken.

Ilona Plug (zij/haar) onderzoekt als taal- en communicatiedeskundige hoe er in klassieke en sociale media wordt gesproken over transgender issues, en in hoeverre er verschillen zijn te zien tussen media en over tijd.

Marion Wasserbauer (zij/die) coördineert als post-doc onderzoeker dit project. Ze faciliteert sinds november 2020 de praktische werking van het platform en de inhoudelijke samenwerking binnen het platform en met andere partners. Daarbij vindt Marion het belangrijk om de brug te leggen tussen zorg en medische wetenschappen, geesteswetenschappen en menswetenschappen, en de geleefde ervaringen en noden van intersekse en trans* personen. Marion promoveerde in 2018 in de Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. De LGBTQI-gemeenschap, diversiteit in sekse, gender en seksualiteit staan sinds 2013 centraal in hun onderzoek en ook in hun activisme.

Wolter de Boer (hij/hem) studeerde klinische psychologie en medische antropologie. Hij werkt als junior onderzoeker binnen het project over de veranderde vraag naar transgenderzorg. Daarin brengt hij verschillende onderzoeken en theorieën over gender en transgenderzorg met elkaar in verband, om zo vanuit een geïntegreerd model licht te schijnen op recente ontwikkelingen in de transgenderzorg.

In de Media

20a5be15-3c04-49ff-bfd9-5bfdb5d44707

Lees in dit artikel van Radboud Recharge meer over het project: Een verklaring zoeken voor toename in vraag naar transgenderzorg | Radboud Recharge

Enny Das en Chris Verhaak vertelden in een interview in de nrc op 23 juni 2022 over het project.

Onderzoekers: ‘Transgenderzorg is een taak voor de hele maatschappij, niet alleen voor de genderpoli’ - NRC

Aike Pronk, voormalig bestuurslid zorg en welzijn bij de belangenvereniging Transgender Netwerk Nederland, en in opleiding tot psychiater, is als lid van de klankbordgroep betrokken bij het onderzoek. Zijn reactie op het interview was opgenomen in het conceptartikel van NRC, maar niet in de eindversie. De onderzoekers vinden het belangrijk dat experts van belangenverenigingen en vanuit ervaringsdeskundigheid aan het woord zijn. Daarom delen wij graag alsnog zijn reactie:

"Naast de onderzoekers ben ik gesproken over de studie en de onderzoeksideeën die leven bij de grote stijging van de vraag naar transgenderzorg. Helaas heeft mijn reactie het niet gehaald tot in de krant en op de website. Graag wil ik nog een aantal dingen die ik in het interview besproken heb toevoegen.

Ik vind het namelijk goed dat de oorzaak van de stijgende zorgvraag niet alleen wordt gezocht in de medische hoek, maar juist ook in de maatschappij. Uiteindelijk is het belangrijk dat de acceptatie van transgender personen overal groeit. Juist in de niet gespecialiseerde transgender zorg (reguliere GGZ, huisartsen), op scholen, bij overheidsinstanties.

Of er meer of minder behoefte aan transgenderzorg komt als er meer acceptatie is durf ik niet te zeggen. Maar ik denk wel dat er dan meer ruimte komt voor een persoonlijk transitiepad, waarin iedereen volledig diens eigen weg kan bewandelen. Zonder van te voren opgelegde verplichtingen die door medici bedacht zijn en niet door transgender mensen zelf.

Hierbij wil ik wel benadrukken dat het belangrijk is dat de behoefte aan transgenderzorg individueel blijft en altijd legitiem is! Ik maak me namelijk zorgen om de geluiden en vragen die telkens weer terugkomen, ook in dit interview: Als er mogelijk meer acceptatie komt en mensen dan mogelijk geen/een andere zorgbehoefte hebben, dan zullen die mensen wel niet echt transgender zijn. Het is belangrijk dat de maatschappij meer accepterend wordt, maar dit moet nooit ten koste gaan van zorg voor mensen die dit nodig hebben.

Ik zie het eerder andersom. De vraag is hoe we met dit onderzoek de maatschappij beter kunnen laten aansluiten op transgender mensen. Zodat meer mensen zichzelf kunnen zijn."