Wetgeving evolueert
Wettelijk moeten bedrijven lozingen en uitstoot van ZZS in de lucht, water en bodem vermijden. Kan dat niet, dan moet de lozing maximaal worden beperkt.
‘In Nederland werken meer dan 350.000 bedrijven met duizenden gevaarlijke chemische stoffen. De wetgeving hieromtrent evolueert, er komen dus steeds meer stoffen op de ZZS-lijst. De 29 Omgevingsdiensten in ons land zorgen voor toezicht en handhaving hierop’, schetst Burgers.
Inspecties steekproefsgewijs
Die regionale inspecties gebeuren steekproefsgewijs, want de diensten hebben onvoldoende mensen en middelen om elk bedrijf te bezoeken. Bovendien is het handmatig administreren en updaten van al die stoffen onwerkbaar.
Burgers spreekt uit ervaring: ‘Begin 2021 werd ik geconfronteerd met de taak ruim drieduizend grondstoffen en producten, elk met meerdere ingrediënten, te controleren. Een heidens karwei.’
ZZS-controle automatiseren
Burgers klaagde zijn nood bij zijn vriend Mick Geerits. Samen bedachten ze het plan om de ZZS-controle te automatiseren. Een goed idee en een kolfje naar de hand van Geerits.
‘We moesten een digitaal systeem ontwerpen dat automatisch alle gebruikte ZZS in kaart brengt. Zo krijg je overzicht welke stoffen zich waar bevinden en in welke hoeveelheid. Bovendien diende het systeem webgebaseerd en makkelijk in het gebruik te zijn.’
Regionale omgevingsdiensten
Burgers en Geerits gingen bij regionale omgevingsdiensten langs, die wetgeving voor gemeenten controleren en handhaven. Daar brachten ze problemen en mogelijkheden met de controle op ZZS in kaart.
Geerits bouwde vervolgens een prototype ZZS-tool dat met succes werd getest. Daarna volgden uitbreidingen van de tool.
‘De inspectie van een omgevingsdienst gebruikt de ZZS-tool voor het effectief uitvoeren van controles bij bedrijven om te voldoen aan de wet- en regelgeving’, vertelt Geerits. ‘Eén keer uploaden, net zo eenvoudig als een bijlage in je mailbox en je hebt direct inzicht in alle ZZS en de wetgeving.’
Algoritmes en machine learning
De ZZS-tool van Deconcern richt zich op het snel verwerken van grote hoeveelheden data. ‘Dat doen we door productinformatiebladen, waarop staat welke stoffen in een product zitten, te uploaden. De tool leest de bladen en controleert ze op de aanwezigheid van ZZS’, verklaart Geerits.
‘Daar gebruiken we slimme algoritmes en machine learning voor. Machine learning herkent een patroon. Met large language models kan de tool tekst begrijpen, met computer vision kan de tool plaatjes begrijpen.’
Flinke stappen
Februari 2022 startten Burgers en Geerits met Deconcern en de nieuwe ZZS-tool. Nu werken er zeven mensen en in maart 2024 waarschijnlijk tien. De start-up groeit snel, onder meer dankzij financiële steun van Oost NL, de ontwikkelingsmaatschappij van Gelderland en Overijssel. Het bedrijf is gevestigd in de Splendorfabriek in Nijmegen.
Zeven omgevingsdiensten werken inmiddels met het ZZS-instrument. ‘We hebben flinke stappen gemaakt. Vorig jaar hebben we voor deze omgevingsdiensten bij driehonderd bedrijven de productinformatiebladen geanalyseerd‘, meldt Geerits.
‘Binnenkort gaan we met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat praten om te zien hoe we wetgeving op het gebied van ZZS beter inzichtelijk kunnen maken.’
Snel en betrouwbaar
De ZZS-tool identificeert direct alle Zeer Zorgwekkende Stoffen. ‘Voor bedrijven brengt de tool binnen een paar minuten in kaart of, en welke Zeer Zorgwekkende Stoffen in hun bedrijfsactiviteiten worden gebruikt’, zegt Burgers. ‘Alles snel en betrouwbaar op basis van EU-wetgeving.’
De volgende stap waar Deconcern aan werkt is de stap naar het buitenland. Geerits: ‘We kunnen steeds meer relevante data uit de productinformatiebladen halen, om zo ook de impact op het milieu van elke stof in Europa geautomatiseerd in kaart te brengen. Zo ontstaat uit overzicht en inzicht ook veiligheid, want het uiteindelijke doel is dat door data gedreven beleid het gebruik van ZZS in de toekomst naar nul gaat.’
Deze testimonial verscheen eerder op TechGelderland.nl.