Lesmateriaal Nachbarsprache

Taalcursus Duits voor docenten

Als docent in het grensgebied kunt u op vele manieren profiteren van een uitwisseling met een Duitse partnerschool. Kennis van de buurtaal helpt leerlingen om met elkaar te communiceren, het vermindert onzekerheden in de omgang met elkaar en het maakt een onderlinge uitwisseling mogelijk, die de leerlingen met elkaar verbindt en hen nieuwe perspectieven biedt. Hieronder vind je digitaal lesmateriaal met een aantal tips en strategieën om de Duitse taal zelf te ontcijferen.

Cursushandleiding

Audiobestand hoofdstuk 4a

Audiobestand hoofdstuk 4b

Audiobestand antwoorden

Kennismakingsspellen en groepsspellen

Kennismakingsspellen (Michael Grefrath, Jana Lindemann und Anke Rossmann)

Materiaal waarmee leerlingen elkaar kunnen leren kennen. Het materiaal is onderverdeeld in "Kennenlernen in der Gesamtgruppe", "in Kleingruppen", "zu zweit" en "individuelle Vorstellung". Elk spel kan zowel in het Duits als in het Nederlands gespeeld worden omdat beide versies in het document zijn opgenomen.

Kennismakingsspellen (Tina Konrad)

Activiteiten voor een eerste kennismaking bijvoorbeeld bij een uitwisseling. Het materiaal is in het Duits, maar kan ook gebruikt worden wanneer het Nederlands of beide talen gebruikt worden. Er zijn twee documenten beschikbaar: deel 1 en deel 2.

Scholierenbingo (Celine Hornesch, Nathalie Rudolf, Josephine Michel)

Dit bingospel is als kennismakingsspel bedoeld, zodat het ijs tussen binationale groepen gebroken wordt en de leerlingen daarna bij groepsopdrachten makkelijker met elkaar kunnen omgaan en samenwerken.

Gruppenspiele (Janou Herberighs, Suzanne Immers & Jonas Lang)

Activiteiten voor tijdens een uitwisseling met de gehele groep die tussendoor gedaan kunnen worden. Het materiaal is in het Nederlands, maar kan ook voor tweetalig onderwijs of onderwijs in het Duits gebruikt worden.

Redemittel kennenlernen: Sport

Het document 'kennismaken met sport' bevat vraag- en antwoordmogelijkheden (in het Duits en Nederlands) om binationalen groepen te helpen een gesprek met elkaar aan te knopen over het thema sport. Er zijn twee documenten beschikbaar: deel 1 en deel 2.

Het vormen van groepjes: kwartet 'sport'

Het 'kwartet' is bedoeld als hulpmiddel bij het vormen van groepen tijdens uitwisselingen. Elke leerling krijgt een kaartje met een woord of afbeelding van een bepaalde sport en moet vervolgens de bijpassende kaartjes van deze sport zien te vinden; deze vormen samen één groep. Een voorbeeld: de groep met het thema voetballen bestaat uit de kaartjes 'Fußball spielen', 'voetballen' en de afbeeldingen met een voetballende persoon.

Quizzen

De quizzen worden op het moment herzien en zo snel mogelijk weer beschikbaar gesteld.

Excursie ballonvaart en boottocht (Jacinta Timmers)

Dit document bevat enkele opdrachten voor een ballonvaart excursie en een reisje op de Rijn.

Memoryspellen voor het verkennen van de omgeving (Sabine Jentges, Robine Pollemans & Janou Herberighs)

Model voor memoryspellen voor het verkennen van de omgeving. Er zijn twee delen beschikbaar: een beeldversie en een taalversie.

Eigen omgeving verkennen (Sabine Jentges)

Het materiaal is voor het onderzoeken en reflecteren op de eigen omgeving (mijn straat) en kan goed gebruikt worden bij een eerste uitwisseling om elkaar beter te leren kennen en met elkaar in contact te komen. Op dit moment is het materiaal alleen in het Duits beschikbaar (niveau A2+).

Ontdekken van de omgeving: stad- en schoolverkenning (Suzanne Immers)

Werkbladen voor het ontdekken van een nieuwe stad of school, of van de eigen school en omgeving voor gasten. De werkbladen zijn zowel in het Duits als in het Nederlands beschikbaar, telkens met een korte beschrijving voor de leraar.

Schrijfinspiratie voor het verkennen van de omgeving van de school (Sabine Jentges)

Deze schrijfoefening dient voor het gezamenlijk verkennen van de eigen of andere school of schoolomgeving. Het materiaal is alleen in het Duits beschikbaar (niveau A2+).

Schrijfinspiratie voor een stadsverkenning (Sabine Jentges)

Deze schrijfoefening dient voor het gezamenlijk verkennen van de eigen (of andere) stad en is bedoeld om gezamenlijk door Nederlandse en Duitse leerlingen gemaakt te worden. Het materiaal is alleen in het Duits beschikbaar en neemt Nijmegen als basis voor een deel van de oefeningen; deze zijn echter eenvoudig aan te passen naar een andere stad (niveau B1+).

Stadsrally Nijmegen (Janou Herberighs)

Stadswandeling door de historische binnenstad van Nijmegen, gericht op Duitse scholieren die Nederlands leren op school (A2 of hoger), incl. antwoordenblad voor docenten.

DACH-Erkundungen: Die deutschsprachigen Länder kennenlernen (Sabine Jentges)

Dit onderwijsmateriaal bevat verschillende opgaven die over de Duitstalige landen gaan, het gaat daarbij om het leren kennen en het ontdekken van de grote verscheidenheid binnen de Duitstalige landen. Het zwaartepunt ligt hierbij op de landen Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland (DACH). Naast dat de leerlingen werkbladen maken, maken ze ontdekkingstochten in hun eigen omgeving. De opgaven zijn zowel geschikt voor gebruik in het reguliere onderwijs als bij een uitwisseling.

Excursie Wageningen (Jacinta Timmers)

Dit document bevat een speurtoch door de stad Wageningen, stad van de bevrijding. Het is een educatieve route, waar je kennis maakt met de Nederlandse en Duitse geschiedenis in de tijd van de Tweede Wereldoorlog. Taalniveau: B1, Duur: ca. 2 uur

Download volgt

Stadsrally Maastricht (René Teige)

Dit document bevat twee uitdagende stadswandelingen door de historische binnenstad van Maastricht. De stadsrally is gericht op Duitse scholieren die Nederlands leren op school.

Projecten en Taaldorpen

Taaldorp live - Speurtocht in Venlo

Het volgende materiaal is bedoeld voor Duitse leerlingen die Nederlands leren. Inhoud: bestellen bij een snackbar, routebeschrijving volgen, iemand de weg vragen. Het materiaal bevat opdrachten, routes en Redemittel.

Bestellen bij de snackbar
Routebeschrijving bibliotheek
Routebeschrijving Limburgs museum
Routebeschrijving kerk
Routebeschrijving stadhuis
Informatie voor de docent

Sprachforschung im Urban Space

Deze verzameling van lesmateriaal kan gebruikt worden voor een projectweek met het thema receptieve meertaligheid. Het doel van de projectweek is om strategieën te verzamelen voor het begrijpen van Nederlandse woorden. In het midden van de week is een excursie naar een Nederlandse stad voorzien. De doelgroep zijn Duitse leerlingen. Het thema van de opgaven is de stedelijke ruimte. Er is tevens een powerpoint-presentatie beschikbaar om de uitspraak te oefenen.

Een vergelijkbaar uitgebreid lespakket voor Nederlandse leerlingen is hier te downloaden. Ook hier gaat het om receptieve vaardigheden.

Social Media: YouTube-presentatie (Emma Kraaijvanger, Willem Raaijmakers, Kira Eggebrecht)

In dit document is een module met sociale media te vinden waarin de leerlingen in binationale groepen bekende Youtubers voorstellen. Het materiaal is zowel in het Duits als in het Nederlands beschikbaar. Doelgroep: 14-16 jaar (en de leerlingen moeten ten minste 1 jaar onderwijs hebben gehad in de vreemde taal).

Schoolkrant (Celine Hornesch, Nathalie Rudolf, Josephine Michel)

De schoolkrant is een project waaraan binationale groepen gedurende langere tijd werken.

Taaldorp (Tina Konrad)

Het Taaldorp is een gesimuleerd dorp met verschillende stations waar leerlingen bij verschillende situaties uit het dagelijkse leven een spraakopdracht krijgen. Met behulp van bijpassende aankleding wordt de oefening realistischer gemaakt. Het bijbehorende oefenboekje kan dubbelzijdig op A5 worden afgedrukt om zo een handig boekje te maken en dient ter voorbereiding voor de leerlingen. Het blad met antwoordsuggesties ligt tijdens het taaldorp op tafel als hulpmiddel voor de leerlingen. Tot nu toe zijn er de volgende stations: “Op een feest”, “Op straat”, “In een café” en “Naar de film”. Meer stations zijn in ontwikkeling. Er zijn twee delen beschikbaar: het oefenboek en het tafelblad.

Taaldorp Live (Tina Konrad)

In deze realistische versie van het taaldorp passen leerlingen hun taalvaardigheden buiten de klas toe. Ervaringen met het land zijn daardoor levendiger en blijven de leerlingen langer bij. Tot nu toe zijn er de volgende stations: “Bij de bakker”, “Op straat” en “In een kledingzaak”. Meer stations zijn in ontwikkeling. Er is ook redemittel beschikbaar.
 

Spellen (algemeen)

Memospel "buren: wat zijn de verschillen/overeenkomsten?

Online versie 1: beelversie
Online versie 2: taalversie

Memoryspellen voor het verkennen van de omgeving (Sabine Jentges, Robine Pollemans & Janou Herberighs)

Model voor memoryspellen voor het verkennen van de omgeving. Er is zowel een beeldversie als taalversie beschikbaar.

Duits-Nederlandse memoryspellen: dieren uit de dierentuin, in huis, vormen, zomer (Janou Herberighs & Jonas Lang)

Model voor gebruik bij vreemdetalenonderwijs, zowel Nederlands als Duits (niveau vanaf A1).

Memory: Falsche Freunde (Hanna-Lina Hohendahl, Sophie van Erp, Robin Verstege, Marina Wierzchowski)

Falsche Freunde zijn woorden die hetzelfde lijken, maar een totaal andere betekenis hebben. Deze opdracht is leeftijdsonafhankelijk en kan zowel in tweetalige als in niet-tweetalige groepen gebruikt worden. Daarom is deze zowel geschikt voor gebruik bij een uitwisseling als voor gebruik in het reguliere onderwijs (uitleg).

Spreekspellen voor het vreemdetalenonderwijs (Sabine Jentges)

De hier voorgestelde activiteiten in het Duits kunnen zowel tweetalig alsook in het Nederlands gebruikt worden. Het is een aanzet voor leerlingen om spelenderwijs in de doeltaal te spreken. Naast concrete ideeën voor spelletjes worden er uitgebreide tips voor leraren gegeven.

Tongtwisters (Hanneke Hummelink, Gijs Spitshuis, Pia Falter)

Tongtwisters worden hier gebruikt als manier om de juiste uitspraak van de vreemde taal te bevorderen (Nederlands of Duits). Het materiaal bevat een werkblad (Duitse en Nederlandse versie), tongtwisterkaarten, een handleiding en ook informatiemateriaal voor een inleiding.

Valse vrienden (Ute K. Boonen, Pia M. Falter, Ina Erkelenz, Camille Rose, Pia Awater & Gaby Boorsma)

Je vind hier het materiaal voor een kaartspel, gebaseerd op de spelregels van een kwartet. In eerste instantie worden de spelregels nog een keer uitgelegd. Verschillende begrippen zijn op kaartjes geïllustreerd en kunnen worden afgedrukt en uitgeknipt. Aan het eind vind je nog een overzicht van de gebruikte woorden.

Nederlands als pluricentrische taal

Lesmateriaal Pluricentrisch Nederlands

Pluricentrisch Nederlands Deel 1

Pluricentrisch Nederlands Deel 2 

Pluricentrisch Nederlands Deel 3