Lesideeën Nederlands - Domein F

Met onderstaande lesideeën rondom het vak Nederlands en domein F (oriëntatie op studie en beroep) kun je als docent op een eenvoudige manier de universiteit de klas in halen. De lesideeën kunnen naar eigen inzicht worden aangepast en ingezet. Dit materiaal zal up-to-date gehouden worden en door de Teachers in Residence en de opleidingen met enige regelmaat worden aangevuld met nieuw lesmateriaal.

Lesideeën

Afbeelding getekende handen

Taalkunde: een lessenreeks taalbeschouwing over framing en ironie

Hoe wordt een frame ingezet in de reclame en in de politiek en hoe werkt ironie eigenlijk? In deze lessen verken je samen met de leerlingen de begrippen framing en ironie in de media, maar wordt er ook dieper ingegegaan op de werking van taal middels uitleg over de prototypetheorie en het mentale lexicon.​ Deze lessenreeks is ontwikkeld door een Docenten Ontwikkel Team o.l.v. universitair docent Peter de Swart.

Conversatieanalyse: weet je wel wat je appt?

Gedachteloos sturen we een appje naar vrienden of bekenden om een vraag te stellen of deze juist te bevestigen. Maar reageert de ontvanger wel op jouw vraag en welke informatie leest hij of zij tussen de regels door? In deze les worden de beginselen van de conversatietheorie uitgelegd en gaan leerlingen aan de slag met hun eigen appgeschiedenis.  Deze les is ontwikkeld door Assistant Professor Language and Communication Wyke Stommel, in samenwerking met Teacher in Residence Thomas de Bruijn.

Grammatica: activerende didactiek

‘Ontleed de volgende vijf zinnen’ of ‘wijs alle persoonlijke voornaamwoorden aan in de volgende drie zinnen’. De lesmethodes staan vol met deze opdrachtjes, die de leerlingen braaf uitvoeren, maar er wordt nauwelijks ingegaan over de achterliggende mechanismen van onze grammatica. Dat kan anders. Deze lessenreeks bevat een aantal samenhangende activerende didactische werkvormen voor het grammaticaonderwijs. De werkvormen zijn zelfstandig te gebruiken, maar ook als ondersteuning van het gewone onderwijs in de traditionele grammatica (zinsontleding). Het taalgevoel van de leerling staat voorop.​ Deze lessenreeks is ontwikkeld door een Docenten Ontwikkel Team o.l.v. Hoogleraar vakdidactiek Peter-Arno Coppen.​

Etymologie: op zoek naar de herkomst van woorden

Iedereen vindt het leuk om te weten waar woorden vandaan komen. Toch komt dat nauwelijks terug in het schoolvak Nederlands. De etymologie is de tak van de taalkunde die daarover gaat. Samen met de leerlingen leer je hoe je etymologisch moet redeneren, hoe woorden ontstaan, hoe betekenissen zich ontwikkelen en welke basale klankverschijnselen we kennen. ​Deze lessenreeks is ontwikkeld door een Docenten Ontwikkel Team o.l.v. Hoogleraar vakdidactiek Peter-Arno Coppen.​

Taalkunde: Structurele ambiguïteit: dubbelzinnigheden in onze taal

De meeste zinnen hebben meer dan één betekenis. Soms ligt dat aan de woorden uit zo’n zin, die meerdere dingen kunnen betekenen. In ‘we ontmoeten elkaar bij de bank’ is daarvan bijvoorbeeld sprake, omdat bank een homoniem is (betekenis: ‘zitmeubel’ of ‘financiële instelling’). Als je zinnen leest, dringt zich echter altijd maar één interpretatie tegelijk op. Hoe kan  dat en welke invloed heeft dat gegeven op onze schrijfvaardigheid?​ Deze lessenreeks is ontwikkeld door een Docenten Ontwikkel Team o.l.v. lerarenopleider en promovendus grammaticaonderwijs Jimmy van Rijt.​