Domein F - Spaans

Culturen in conflict: een klassieker onder de loep

Deze lesopzet is bedoeld als leidraad voor lestijd van 60 minuten rondom het thema Culturen in conflict. Deze leidraad is indicatief. Dat betekent dat de lesopzet geheel op de voorgestelde manier overgenomen kan worden of in delen, of aangevuld of aangepast kan worden. Er zijn suggesties gedaan voor aanvullende activiteiten die een vervolg hierop kunnen zijn.

In deze lesopzet wordt ingezoomd op het fenomeen van de feministische herschrijving van de literaire canon. Dit fenomeen betreft een kritische benadering van de selectie van literaire werken die als klassiekers of meesterwerken worden beschouwd (i.e. gecanoniseerde werken) vanuit een feministisch oogpunt.

Leerlingen maken kennis met het werk van Pablo Neruda (1904-1973) en vervolgens met de grote context waarbinnen de kritiek tegen Neruda plaatsvindt. Deze aanklacht tegen de vrouwonvriendelijke houding in het werk van Neruda is namelijk symptomatisch voor een grotere strijd die feministen in Latijns-Amerika voeren tegen de onderdrukking van vrouwen. In het derde gedeelte van de les maken de leerlingen kennis met een gedicht of een liedje over de onderdrukking van de vrouw in Latijns-Amerika.

Deze les kan handvatten geven voor een kritische discussie over de rol van cultuur, zoals poëzie, bij het bespreken van sociale conventies en problemen. Deze casus wordt vervolgens toegelicht vanuit een cultuur-historisch perspectief en vormt een springplank om het te hebben over de verschillende feministische bewegingen en de positie van de vrouw in Spaans-Amerika, Spanje maar ook in Nederland.

Cultuurkunde. Cultuur en grenzen: van sicario's tot the wall tussen de VS en Mexico, van Ciudad Juárez tot Melilla, van de Tijuana soundmachine tot de pateras tussen Zuid-Spanje en Noord-Afrika

De Spaanstalige wereld is groot en zorgt op verschillende plekken in de wereld voor intensief contact tussen twee soms totaal tegengestelde werelden. Deze gebieden worden aangeduid met het begrip 'contactzones', en het geeft aan dat een grens niet alleen verschillende gebieden of culturen van elkaar scheidt, maar soms ook juist tot verrijking en vernieuwing kan leiden. ​

Een bekende contactzone is de grensstreek tussen Mexico en de VS, vaak veelbesproken door de drugsproblematiek en de mensenhandel. Maar er is meer. Studenten aan de Radboud Universiteit gaan bij de studie Spaanse Taal en Cultuur uitgebreid in op diverse aspecten van deze contactzones. Prof. Dr. Brigitte Adriaensen, Hoogleraar Spaanse taal en cultuur en Drs. Nina Kremers, vakdidactica aan de Radboud Docenten Academie hebben een vertaalslag gemaakt voor leerlingen in het VO in de vorm van een korte kennismaking met wat contactzones zijn en welke invloed deze hebben op de cultuur, taalgebruik, muziek en andere aspecten van het leven. Leerlingen gaan in discussie over het thema om vervolgens zelf aan de slag te gaan met een songtekst en in groepjes een aspect onder de loep te nemen van een contactzone. De les wordt afgesloten met een keuzeopdracht, zoals een presentatie, infographic, gedicht, verhaal of het maken van een filmpje.