Na afloop van deze cursus kun je:

• theorieën over religie en cultuur en de kritiek daarop beschrijven;
• sociologische opvattingen beschrijven over de samenhang van processen van differentiatie en vormen van diversiteit;
• beleidsvraagstukken verbinden met opvattingen over religie en politiek en de rol van de staat.

Westerse samenlevingen zijn als gevolg van migratie en globalisering enerzijds en als resultaat van interne processen van Verlichting en modernisering anderzijds onderhevig aan culturele en religieuze diversiteitsontwikkelingen. De vraag naar wat een samenleving daadwerkelijk bij elkaar houdt, wordt steeds moeilijker te beantwoorden en beheerst het politieke en intellectuele debat over de publieke ruimte – haar mogelijkheden en grenzen, de taak van de overheid, van het maatschappelijk middenveld enzovoorts. Dat religie hierin een belangrijke rol speelt, wordt door niemand nog betwijfeld. Hoe deze rol echter ingevuld kan en moet worden, is evenwel omstreden. Heeft religie een gemeenschapsstichtende functie, of draagt zij eerder bij tot de polarisering van verschillende maatschappelijke groepen? De vraag is uiteraard niet eenduidig te beantwoorden, maar vraagt wel om een duidelijke positionering van zowel de overheid als van de partners in de ‘civil society’.

In deze cursus worden theoretische paradigma’s voorgesteld die de achtergrond van dit debat  bepalen en waarvan het kennisnemen een dieper inzicht in enkele concrete maatschappelijke discussies omtrent religie in het publieke domein bewerkstelligen. In een eerste deel van de cursus wordt het maatschappelijk debat omtrent religie en de pluralistische samenleving in kaart gebracht. In een tweede deel staat vooral de rol van de overheid centraal, dit door verwijzing naar rapporten van instanties als de WRR of beleidsnota's. Een derde deel is gewijd aan de betekenis van het maatschappelijk middenveld en de (omstreden) plaats van religie daarin. Daarbij worden zowel ‘liberale’ als ook ‘conservatieve’ posities geanalyseerd. Een derde van de colleges wordt gewijd aan concrete politiek-maatschappelijke kwesties, casussen waarin religie in het geding is, waarbij ook mensen uit de praktijk te gast zullen zijn.