Wat is de rol van de overheid bij maatschappelijke emancipatieprocessen? Hoe ver kan en mag de overheid haar rol gebruiken om te interveniëren in identiteitsvraagstukken, vraagstukken dus die te maken hebben met de speelruimte van menselijke zelfontplooiing? Juist in het cluster van vraagstukken die met identiteit te maken hebben, lijkt de rol van religieuze levensbeschouwingen een problematische te zijn. Hoe moet de overheid die een actief emancipatie-beleid voert inzake bijvoorbeeld LHBT-vraagstukken omgaan met religieuze groepen die homoseksualiteit radicaal afwijzen? Vervalt een liberale samenleving, die een pluralisme aan levensbeschouwelijke en morele opvattingen wil garanderen, niet in haar tegendeel wanneer zij dergelijke opvattingen zonder meer uitsluit of wanneer de enige vraag die zij zichzelf stelt de communicatieve overtuigingsstrategieën van haar eigen gelijk betreft? Of is er een model denkbaar waarin het gesprek over deze opvattingen niet alleen mogelijk maar ook productief wordt? Het mag duidelijk zijn dat op de achtergrond van belangrijke identiteitsdiscussies filosofische opvattingen over de verhouding van religie, moraal en staat een centrale rol spelen. In dit college zullen we aan de hand van enkele van deze debatten op zoek gaan naar de filosofische vooronderstellingen van de argumenten die in het debat worden ingezet. Welke gevolgen heeft dit voor de reflectie over de rol van religie in de samenleving?
 

In het eerste deel van de cursus zullen enkele klassieke theoretische modellen over de relatie tussen religie, staat en samenleving behandeld worden (John Locke, Karl Marx, John Rawls, Eric Voegelin). In het tweede deel worden enkele actuele maatschappelijke debatten behandeld: religie en de omgang met homoseksualiteit, man-vrouw-relaties enz. In het derde deel staan enkele actuele politiek filosofische theorieën centraal die het debat omtrent identiteit en de rol van de overheid begeleiden (Michel Foucault, Jacques Rancière, Robert Pfaller, Antonio Negri).