Na het volgen van deze cursus kun je:

• de geschiedenis van de pastoraaltheologie duiden als discipline binnen de theologische encyclopedie;
• de rol van traditie in inter-persoonlijke en intra-persoonlijke religieuze communicatie toelichten;
• kritisch reflecteren op verschillende paradigma’s van de pastoraaltheologie vanuit het perspectief van de verbreding van het materieel object van de pastoraaltheologie;
• vijf kenmerken van pastoraaltheologie uitleggen, namelijk theologisch, hermeneutisch, empirisch, normatief en strategisch;
• de verschuiving van de godsvraag in de moderne tijd analyseren met behulp van het verdwijnen van een werkelijkheid achter/ boven de horizon van onze wereld;
• de kritische vragen van Immink op empirische-praktische theologie zoals ontwikkeld in Nijmegen evalueren en een eigen positie onderbouwen.

Deze inleidende cursus plaatst de pastoraaltheologie binnen het geheel van de theologische encyclopedie. In de katholieke theologie is de pastoraaltheologie als zelfstandige discipline pas na het tweede Vaticaans concilie tot ontwikkeling gekomen. Belangrijk hierbinnen is om een hernieuwde plaats voor de bestudering van het geloof van gewone mensen (sensus fidelium) (Benedictus XVI, 07-12-2012), de aandacht voor vernieuwing van de kerk in de geschiedenis (‘semper reformanda’) (Lumen Gentium, no.8) en de rol van traditie op alle niveaus van de kerk (Dei Verbum, no.1 en 2).

Na een overzicht van de historische ontwikkeling van de discipline wordt ingegaan op pastoraaltheologische grondbegrippen zoals kerk, religie, religieuze praktijk, religieus handelen en religieuze communicatie; verschillende paradigma’s van de pastoraaltheologie (klerikaal, ecclesiologisch, christendom in de coördinaten van kerk en samenleving; comparatief); structuurkenmerken van de pastoraaltheologie als theologisch, hermeneutisch, empirisch, normatief en strategisch; het formeel object van de pastoraaltheologie in relatie tot de menswetenschappen; handelingsvelden van pastoraaltheologie. In het laatste college reflecteren we kritisch op de empirisch-theologische benadering zoals deze in Nijmegen is ontwikkeld.