LET-GESB2215
TC Lokale democratie. De ontwikkeling van politiek, journalistiek en democratische cultuur in de gemeente sinds 1848.
Cursus informatieRooster
CursusLET-GESB2215
Studiepunten (ECTS)10
Categorie-
VoertaalNederlands
Aangeboden doorRadboud Universiteit; Faculteit der Letteren; Geschiedenis;
Docenten
Docent
dr. C. Hoetink
Overige cursussen docent
Examinator
dr. M.H.C.H. Leenders
Overige cursussen docent
Docent
dr. M.H.C.H. Leenders
Overige cursussen docent
Coördinator
dr. M.H.C.H. Leenders
Overige cursussen docent
Contactpersoon van de cursus
dr. M.H.C.H. Leenders
Overige cursussen docent
Collegejaar2021
Periode
PER 3-PER 4  (31-01-2022 t/m 30-08-2022)
Aanvangsblok
PER 3
Onderwijsvorm
voltijd
Opmerking-
Inschrijven via OSIRISJa
Inschrijven voor bijvakkersNee
VoorinschrijvingNee
WachtlijstNee
Plaatsingsprocedure-
Cursusdoelen
Na afloop van deze cursus ben je in staat om:
  • zelfstandig relevante historiografie rond een historisch thema te zoeken, selecteren en verwerken;
  • uit literatuur opgedane kennis en inzichten met betrekking tot het thema van dit college toe te passen in je eigen historisch onderzoek;
  • onder begeleiding van de docent relevant bronnenmateriaal te zoeken, selecteren, contextualiseren en interpreteren op een methodisch verantwoorde wijze;
  • binnen het aangereikte thema een relevante, goed afgebakende onderzoeksvraag op te stellen;
  • onder begeleiding van de docent deze onderzoeksvraag te beantwoorden in de vorm van een wetenschappelijk betoog, opgesteld in correct Nederlands en voorzien van een heldere argumentatiestructuur en adequate annotatie;
  • op een overtuigende wijze mondeling verslag te doen van je werkzaamheden;
  • adequaat feedback te geven op de argumentatie en het betoog van medestudenten en, mede aan de hand van het schrijfdossier, feedback op je eigen werk te verwerken.
Inhoud
In het themacollege doorlopen studenten de gehele onderzoekscyclus door vanuit een aangereikt thema het wetenschappelijke debat in kaart te brengen, een onderzoeksvraag te formuleren, bronnen en literatuur te analyseren en interpreteren op een methodisch verantwoorde wijze, de onderzoeksvraag te beantwoorden en hier in de vorm van een in correct Nederlands opgesteld wetenschappelijk betoog verslag van te doen. De thema's vloeien vaak voort uit het eigen onderzoek van de docenten. Het werkstuk maakt onderdeel uit van het schrijfdossier.

Als er één bestuurslaag is die de afgelopen decennia veel complexer is geworden, dan is het wel de gemeente. Gemeenten hebben er van het Rijk aanzienlijke verantwoordelijkheden bij gekregen, vooral in het sociaal domein. Sinds de invoering van het zogenoemd duaal bestel zijn de machtsverhoudingen binnen de gemeentelijke instituties bovendien ingrijpend veranderd. Dankzij meer en minder succesvolle experimenten met burgerinspraak en -participatie geldt dat ook voor de relatie tussen lokaal bestuur en burger. En dan hebben we het nog niet over de versplintering van het partijpolitieke landschap door de opkomst van nieuwe lokale partijen, of over de druk van de steeds mondiger wordende burger. Plus: waar is de journalistiek gebleven die kritisch toeziet op al deze ontwikkelingen, het kamp opslaan op de publieke tribune en – nog belangrijker – zich dagelijks op straat begeeft om te horen wat er bij de inwoners van de gemeente of provincie leeft? 
 
Met de groeiende verantwoordelijkheden voor het lokaal bestuur is de afgelopen jaren ook de wetenschappelijke aandacht daarvoor gegroeid – behalve onder historici, zo lijkt het. Zeker, er zijn verschillende stads- en gemeentegeschiedenissen en serieuze biografieën van burgemeesters en wethouders. Maar een overzichtswerk over hoe gemeenteraden 100 jaar geleden functioneerden? Een analyse van eerdere vormen van burgerparticipatie op lokaal niveau? Of een studie naar de rol van de lokale journalistiek in Gelderland? Daarvan zijn niet of nauwelijks goede voorbeelden te geven. En dat terwijl de lokale representatieve democratie veel oudere wortels heeft dan de veel bekendere landelijke instituties als de Tweede en de Eerste Kamer.
 
Hier valt kortom nog veel te halen. Juist nu er zo veel zorgen leven over het effectief functioneren van de lokale democratie, kunnen historici een belangrijke rol vervullen: om de alarmerende geluiden te relativeren misschien, maar vooral ook om meer grip te krijgen op de huidige problematiek. Waar komen deze vandaan? Hoe hebben het gemeentebestuur en de lokale democratie zich over anderhalve eeuw ontwikkeld? Welke keuzes liggen hieraan ten grondslag (en moeten misschien worden teruggedraaid?) Wat kunnen we leren van eerdere periodes waarin  de maatschappelijke rol van de lokale media, en in bredere zin de relatie tussen bestuur, politiek en burger, anders werd vormgegeven? Waarin verschilt de debatcultuur in de gemeenteraad van vroeger met nu? Hoe werd democratie op lokaal niveau voor de komst van televisie en internet eigenlijk beleefd? We kennen verhalen van Prinsen carnaval die het tot wethouder schopten, maar ook van gemeenteraadsverkiezingen die uitmonden in een waar dorpsdrama. Wat zegt dit over lokale democratische cultuur?
 
Met al dit soort vragen in ons achterhoofd richten we ons in dit themacollege op de ontwikkeling van de lokale democratie in Nederland. We besluiten als groep welke vraagstukken en in welke periode we met eigen onderzoek verder willen uitdiepen, en voor welke gemeentes. Als bronmateriaal maken we in elk geval gebruik van gemeentearchieven en van  gedigitaliseerde kranten, eventueel aangevuld met interviews. Je traint in dit themacollege zo specifieke vaardigheden voor pershistorisch onderzoek, oral history en analyse van politiek-bestuurlijke documentatie. Aan de hand van dit materiaal maken we een analyse van de lokale democratische cultuur, van conflicten tussen de politiek, bestuur en burger, van veranderende opvattingen over het belang van de gemeentelijke politiek en journalistiek. 
 

 
Niveau

Voorkennis

Toetsinformatie

Bijzonderheden

Voorkennis
Toelating themacollege B2 en B3 indien de cursussen die onderdeel uitmaken van de leerlijn schrijf- en onderzoeksvaardigheden succesvol afgerond zijn: RADAr: Academische taalvaardigheid (NB: vóór 2020-2021 viel taaltoets onder Globalisering óf Mentoraat), Mentoraat en studievaardigheden, Historisch Werkstuk.
Zie ook Onderwijs- en Examenregeling (OER) 2021-2022 voor volledige regeling.

Verplicht materiaal
E-Reader
Literatuur
Titel:Geschiedenis schrijven! Wegwijzer voor historici
Auteur:J. Kamp et al.
Uitgever:Amsterdam University Press
Boek
Hans Vollaard, Geerten Boogaard, Joop van den Berg, Job Cohen, e.a. (red.), De Gemeenteraad. Ontstaan en ontwikkeling van de lokale democratie (Uitgeverij Boom: Amsterdam 2018). Nieuwprijs €32,50; intekenen voor groepsaankoop via cursuscoördinator mogelijk.
ISBN:9789024409495

Werkvormen
Werkcollege
AanwezigheidsplichtJa

Toetsen
Presentatie
Weging30
ToetsvormMondeling
GelegenhedenBlok PER 4, Blok PER 4

Minimum cijfer
5,5

Paper
Weging70
ToetsvormWerkstuk
GelegenhedenBlok PER 4, Blok PER 4

Minimum cijfer
5,5