LET-GESB2221
Themacollege Daar zit muziek in. Muziek, emoties en sociale relaties in de negentiende en twintigste eeuw
Cursus informatieRooster
CursusLET-GESB2221
Studiepunten (ECTS)10
Categorie-
VoertaalNederlands
Aangeboden doorRadboud Universiteit; Faculteit der Letteren; Geschiedenis;
Docenten
Coördinator
dr. F.P.G.B.M. Meens
Overige cursussen docent
Docent
dr. F.P.G.B.M. Meens
Overige cursussen docent
Contactpersoon van de cursus
dr. F.P.G.B.M. Meens
Overige cursussen docent
Examinator
dr. F.P.G.B.M. Meens
Overige cursussen docent
Collegejaar2022
Periode
PER 3-PER 4  (30-01-2023 t/m 03-09-2023)
Aanvangsblok
PER 3
Onderwijsvorm
voltijd
Opmerking-
Inschrijven via OSIRISJa
Inschrijven voor bijvakkersNee
VoorinschrijvingNee
WachtlijstNee
Plaatsingsprocedure-
Cursusdoelen
 
Na afloop van deze cursus:
  • kun je onder begeleiding van de docent een wetenschappelijk onderzoek uitvoeren; wat wil zeggen dat je
    • relevante historiografie kunt zoeken, vinden, beoordelen en verwerken, in de vorm van een status quaestionis;
    • een onderzoeksvraag en een onderzoeksplan kunt opstellen;
    • de relevante onderzoeksmethoden kunt kiezen en toepassen;
    • in staat bent om empirisch onderzoek te verrichten en daarvoor historisch bronnenmateriaal in archieven, bibliotheken en databanken te zoeken, te selecteren, te analyseren en te interpreteren;
  • ben je in staat
    • een onderzoeksplan te formuleren en uit te voeren
    • mondeling in een academische stijl verslag te doen van je onderzoek
    • schriftelijk verslag te doen van je onderzoek in de vorm van een wetenschappelijk paper.
  • kun je constructieve feedback geven op het werk van anderen en constructieve feedback op eigen werk verwerken
Inhoud
Het Themacollege bereidt voor op het Bachelorwerkstuk en bouwt voort op de vaardigheden die je tijdens cursussen Historisch Werkstuk, Europa Historisch Beschouwd en Onderzoekslab hebt ontwikkeld. Je kunt een keuze maken uit onderzoeksthema’s op het terrein van oude en middeleeuwse geschiedenis, cultuurgeschiedenis, politieke geschiedenis en economisch, sociale en demografische geschiedenis. Vaak vloeien deze thema’s voort uit het eigen onderzoek van de docenten. De volgende aspecten van het doen van historisch onderzoek staan in de Themacolleges centraal: je brengt het voor jouw onderzoek relevante wetenschappelijk debat in kaart (in de vorm van een status quaestionis), je formuleert zelf een vraagstelling, selecteert en analyseert literatuur en bronnen en doet mondeling en schriftelijk verslag van je bevindingen; je bent kortom in staat een onderzoeksplan te formuleren en uit te voeren. In Onderzoekslab heb je al geoefend met het opzetten van een eigen empirisch onderzoek, waarbij de historiografie werd aangereikt en de docent een sterke sturende rol innam; in het Themacollege vertrek je van een gezamenlijk thema, dat door de docent is aangereikt maar waarbinnen je een eigen onderzoek opzet met een eigen selectie van primaire en secundaire bronnen, onder begeleiding van de docent(en).

Muziek is tegenwoordig vrijwel overal om ons heen. We horen haar bewust en soms onbewust. Ze speelt ook een belangrijke rol in vrijwel al onze persoonlijke levens. 'Muziek is een universele taal, waarmee we uitdrukking geven aan datgene wat met woorden onzegbaar is', zo wordt vaak wel beweerd. Inderdaad heeft vrijwel iedereen wel favoriete muziekgenres, artiesten (musici of muzikanten), componisten en instrumenten, waaraan we bepaalde gevoelens koppelen, of die bepaalde emoties in ons oproepen. Muziek vormt bovendien een voorname component in het sociale verkeer. We treffen elkaar op festivals, in de concertzaal, in de opera, in poptempels en jazzpodia. We delen onze muzikale belevingen vaak ook thuis, met naasten, vrienden of familieleden. En tegenwoordig doen we dat soms ook digitaal, door middel van software als Spotify and iTunes.  

De wijze waarop we vandaag de dag muziek beleven en betekenis geven, en de rol die muziek speelt in onze sociale en emotionele levens, kan niet los worden gezien van ontwikkelingen in de negentiende en twintigste eeuw. In die eeuwen werd de basis gelegd voor de hedendaagse muziekcultuur. En ook toen waren muziek, emoties en sociale relaties nauw met elkaar verbonden.

Recentelijk zijn historici en muziekwetenschappers meer aandacht gaan besteden aan negentiende- en twintigste-eeuwse contexten waarin (klassieke) muziek op verschillende manieren door verscheidene groepen werd uitgevoerd, beluisterd en gewaardeerd. Sommige studies sluiten nauw aan bij de toenemende belangstelling die er de sinds ongeveer dertig jaar is voor de geschiedenis van het openbare en private sociale leven. Andere publicaties laten zich nadrukkelijk inspireren door de Emotional Turn in de geschiedwetenschap, waarin de rol van emoties in het verleden centraal staat, en waarin tevens de historiciteit van emoties zelf wordt onderzocht.  

In dit themacollege onderzoeken we de veelzijdige dwarsverbanden tussen muziek, emoties en sociale relaties in de negentiende en twintigste eeuw. Allereerst maak je kennis met gezaghebbende literatuur. We starten met een aantal kernstudies op het gebied van de emotiegeschiedenis, waardoor je in korte tijd vertrouwd raakt met relevante concepten en methoden die uiterst bruikbaar zijn voor het onderzoek naar emoties, muziek en sociale relaties. Vervolgens duiken we in de geschiedenis van openbare concerten en die van private muzikale praktijken. We analyseren enerzijds de rol van muziek in processen van groeps- en identiteitsvorming. Welke mensen maakten en luisterden samen naar welke muziek? In welke ruimtes en op welke momenten deden zij dat, en hoe waren de rollen daarbij verdeeld? Anderzijds richten we ons op de functie van emoties. Hoe verbonden verschillende historische actoren muziek met emoties? Koppelden zij bepaalde emoties aan specifieke muziek? Hoe dachten zij over deze emoties en hoe brachten zij deze tot uitdrukking? Welke rol speelden deze emoties en de expressie ervan in het sociale leven van deze (groepen) mensen? We staan uitvoerig stil bij brongebruik en de gehanteerde methode(n). Na deze gezamenlijke bespreking van de historiografie en methodologie zet je een individueel onderzoeksproject op, uitmondend in een individueel onderzoekswerkstuk.  
 
Niveau

Voorkennis
Toelating themacollege B2 en B3 indien de cursussen die onderdeel uitmaken van de leerlijn schrijf- en onderzoeksvaardigheden succesvol afgerond zijn: RADAr: Academische taalvaardigheid (NB: vóór 2020-2021 viel taaltoets onder Globalisering óf Mentoraat), Mentoraat en studievaardigheden, Historisch Werkstuk.
Zie ook Onderwijs- en Examenregeling (OER) 2022-2023 voor volledige regeling.
Toetsinformatie

Bijzonderheden

Verplicht materiaal
Reader
Titel:Van Rembrandts snor tot het bed van Tracey Emin. Reader ter inleiding tot visuele cultuur en gendergeschiedenis
Auteur:Jonas Roelens (red.)

Werkvormen
Werkcollege
AanwezigheidsplichtJa

Toetsen
Portfolio
Weging30
ToetsvormWerkstuk
GelegenhedenBlok PER 4, Blok PER 4

Minimum cijfer
5,5

Paper
Weging70
ToetsvormWerkstuk
GelegenhedenBlok PER 4, Blok PER 4

Minimum cijfer
5,5