MED-B1MTI2
Zenuwstelsel & fysiologie
Cursus informatieRooster
CursusMED-B1MTI2
Studiepunten (ECTS)10
CategorieB1 (Eerste jaar bachelor)
VoertaalNederlands
Aangeboden doorRadboud Universiteit; Faculteit der Medische Wetenschappen; Tandheelkunde;
Docenten
Examinator		prof. dr. A.J. Kiliaan
Overige cursussen docent
Contactpersoon van de cursus		dr. R.I. Meijer
Overige cursussen docent
Collegejaar2022
Periode
PER3  (06-02-2023 t/m 23-04-2023)
Aanvangsblok
PER3
Onderwijsvorm
voltijd
Opmerking-
Inschrijven via OSIRISNee
Inschrijven voor bijvakkersNee
VoorinschrijvingNee
WachtlijstNee
Plaatsingsprocedure-
Cursusdoelen
Hoofddoelstellingen MTI2
 
  1. Centraal & perifeer zenuwstelsel
Je kunt op basaal niveau tandheelkundige, klinische en biomedische problematiek begrijpen en analyseren doordat je voldoende weet over:
  1. de bouw en de functie van het bewegingsapparaat;
  2. de bouw en functie van het centrale en het perifere zenuwstelsel, inclusief een aantal fysiologische en farmacologische eigenschappen van zenuwverbindingen;
  3. het centrale zenuwstelsel met de zenuwbanen en hersengebieden die van belang zijn voor de motoriek van het kauwen en voor de verwerking van sensorische prikkels;
  4. de fysiologie die een rol speelt bij automatische en willekeurige kauwbewegingen
  5. de ligging en het verloop van de perifere zenuwen en met name van de n. trigeminus (V);
  6. de farmacologische achtergronden van enkele hersenaandoeningen;
  7. welke infiltratie- en geleidingsanesthesie moet worden toegepast in het orale gebied bij niet-risico patiënten, en ook welke lokale en algemene complicaties hierbij kunnen optreden;
  8. hoe en op welke plaatsen het toedienen van lokale anesthesie zinvol is en wat de gevolgen daarvan zijn;
  9. de werking van verschillende anesthetica en de mogelijke complicaties van lokale anesthesie. 
 
  1. Circulatie en ademhaling
  1. Je kunt op basaal niveau tandheelkundig klinische en biomedische problematiek begrijpen en analyseren doordat je beschikt over parate kennis en begrip van bouw, ligging en functioneren van het circulatoire systeem, het respiratoire systeem en hun onderlinge samenhang.
 
  1. Spierfysiologie
  1. Je kent de microscopische bouw van skeletspieren.
  2. Je kent de fysiologische mechanismen die een rol spelen in de excitatie/contractie-koppeling en de contractie-cyclus.
 
  1. Hormonale regelsystemen
  1. Je kent het endocriene model van de bijnier en je kunt aan de hand van dit model beoordelen en inschatten wat de effecten zijn van een stoornis in dit model.
  2. Je kunt klachten die samenhangen met het endocriene stelsel analyseren en globale vervolgstrategieën aangeven ter behandeling en begeleiding van een aantal veel voorkomende endocriene afwijkingen die in de tandheelkundige praktijk gezien worden.
  3. Aan de hand van klinische verschijnselen en/of laboratoriumonderzoek kun je vaststellen of er sprake is van een hypo- of hypercortisolisme, en in hoeverre dit consequenties heeft voor jouw tandheelkundig handelen.
  4. Je kunt zelfstandig met laboratoriumuitslagen de klinische diagnose van een schildklierfunctiestoornis onderbouwen, en hierover een adequaat gesprek voeren met de behandelend internist.
 
  1. Spijsverteringsstelsel
  1. Je kent en begrijpt de normale bouw en functie van het darmstelsel voor zover relevant voor het analyseren en begrijpen van hierop betrekking hebbende klinische en biomedische problematiek die zich in de tandheelkundige praktijk kan voordoen.
  2. Je weet en begrijpt wat de oorzaken en gevolgen zijn van een aantal aandoeningen van het darmstelsel waaronder slikstoornissen en maag-, darm- en leverziekten, die zich in de tandheelkundige praktijk kunnen voordoen.
 
  1. Water- & zouthuishouding
  1. Je kent en begrijpt de functie van de nieren en de urinewegen, voor zover relevant voor het analyseren en begrijpen van de hierop betrekking hebbende klinische en biomedische problematiek die zich in de tandheelkundige praktijk kan voordoen.
  2. Je weet wat de oorzaken en gevolgen zijn van een aantal aandoeningen van het urogenitaalstelsel, waaronder nierinsufficiëntie, die zich in de tandheelkundige praktijk kunnen voordoen.
 
  1. Glucosestofwisseling & diabetes
  1. Je weet hoe het endocriene stelsel is gebouwd en hoe de glucosestofwisseling functioneert in termen van regelkringen voor zover relevant voor de tandheelkundige praktijk.
  2. Je kunt klachten die samenhangen met diabetes mellitus analyseren en globale vervolgstrategieën aangeven ter behandeling en begeleiding hiervan.

 
Inhoud
Globale inhoud van de cursus MTI2

De gebitselementen vormen samen met de kauwspieren en het zenuwstelsel een functioneel geheel; het ‘kauwsysteem’. Motorisch worden de kauwspieren aangestuurd vanuit het centrale zenuwstelsel, en sensorisch worden vanuit de gebitselementen, mondholte en kauwspieren via het perifere zenuwstelsel berichten gestuurd naar het centrale zenuwstelsel. Pijnprikkels zijn hierbij belangrijk. Daarom is het belangrijk met name het verloop van de vertakkingen van de n. trigeminus te kennen, zodat duidelijk wordt op welke plaatsen lokale anesthesie mogelijk is, en wat daarvan de gevolgen zijn.
Het circulatoire systeem vormt samen met het respiratoire systeem een twee-eenheid die ervoor zorgt dat zuurstof van de buitenwereld wordt getransporteerd naar de weefsels. Als tandarts krijg je met deze systemen te maken wanneer patiënten bijvoorbeeld hypertensie, endocarditis of longproblemen hebben, bloedverdunners gebruiken, of vanwege een allergie een circulatoire collaps krijgen. Door inzicht in de werking van deze systemen kun je adequaat reageren dan wel voorzorgsmaatregelen nemen.
De krachten die op het gebit worden uitgeoefend, worden opgewekt door (kauw)spieren. Als toekomstig tandarts leer je in dit onderwijs de krachtontwikkeling van spieren en de regulatie ervan verklaren aan de hand van de bouw, biochemie en innervatie van de spieren.
De hormonale regelsystemen hebben invloed op vele lichamelijke processen en reacties. Lengtegroei, geslachtskenmerken, maar ook reactie op angst en stress worden gestuurd door endocriene hormonen. In je werk als tandarts krijg je dan ook regelmatig te maken met de invloed van endocriene hormonen op jouw patiënten in fysiologische processen (bv angst) maar ook bij patiënten met pathologie in deze regelsystemen. Door inzicht in de werking van deze systemen kun je adequaat reageren dan wel voorzorgsmaatregelen nemen.
Er zijn vele manieren, waarop stoffen het lichaam kunnen binnenkomen en verlaten. Het maagdarmkanaal, startend bij de mond, is erop ingericht dagelijks grote hoeveelheden vast en vloeibaar voedsel te verwerken en voedingsstoffen op te nemen. Inzicht in het functioneren van het maagdarmstelsel en lever, de invloed van gastro-intestinale aandoeningen en het voedingspatroon ondersteunt je in de tandheelkundige praktijk bij het rekening houden met bepaalde medicatie en het participeren op gevolgen voor het gebit.
De nier is met name belangrijk voor de uitscheiding van overtollig water en wateroplosbare afvalstoffen. Tevens zijn de nieren verantwoordelijk voor de instandhouding van de water- en zoutbalans en een onderdeel van de zuur-baseregulatie in het lichaam. Bij een ernstig gestoorde nierfunctie zijn tal van belangrijke lichaamsfuncties gestoord. Het is van belang voor de tandarts om de mogelijke problemen die samenhangen met een sterk gestoorde nierfunctie te kennen, en daarmee rekening te kunnen houden bij tandheelkundige ingrepen.
Glucose speelt een belangrijke rol in de normale stofwisseling. Het reguleren van de bloedglucoseconcentratie is dan ook van groot belang voor vele fysiologische processen in het lichaam. Diabetes is een veelvoorkomende afwijking van de glucosestofwisseling en in je werk als tandarts zul je hier dan ook mee te maken krijgen. Door inzicht in de werking van de glucosestofwisseling, de effecten van diabetes op tandheelkundige behandelingen en tandheelkundige afwijkingen die door diabetes kunnen ontstaan, kun je adequaat reageren dan wel voorzorgsmaatregelen nemen.

Thema’s die aan de orde komen zijn:
  1. Centraal & perifeer zenuwstelsel
  2. Circulatie en ademhaling
  3. Spierfysiologie
  4. Hormonale regelsystemen
  5. Spijsverteringsstelsel
  6. Water- & zouthuishouding
  7. Glucosestofwisseling & diabetes

Plaats van de leerlijn en cursussen in het curriculum

Cursus B1MTI1 is de start van de leerlijn Medisch-Tandheelkundige Interactie (MTI). In deze leerlijn komen alle medische onderwerpen aan bod die relevant zijn voor de tandarts. De medische kennis die je opdoet in deze leerlijn zorgt ervoor dat je weet hoe een gezonde patiënt in elkaar zit, hoe fysiologische processen werken en ook hoe pathologie ontstaat en welke gevolgen dit voor jou als tandarts heeft.
Cursus B1MTI2 bouwt voort op de anatomische en celbiologische basis die gelegd is in de cursus B1MTI1 en vormt vervolgens een belangrijk basis voor het vervolg van de leerlijn in bachelor 2 en 3.
De leerlijn loopt gedurende de gehele bachelor en krijgt een vervolg in een aantal cursussen in de master. De cursussen in B1 vormen een belangrijke basis voor de verdere ontwikkeling van de medische kennis die je nodig hebt als tandarts.
De inhoud van deze cursussen ga je toepassen in de leerlijn Klinische Tandheelkunde (die start in het 2e Bachelor jaar).


Raamplancompetenties MTI1 & MTI2 (raamplan 2020)
1-3, 1-4, 1-13, 1-21, 2-2, 4-1.


Leertraject

Zie de cursushandleiding voor het exacte aantal uren contactonderwijs en de zelfstudie uren. In deze cursussen wordt gebruikt gemaakt van een aantal onderwijsvormen, veelal HC (hoorcollege), RC (responsiecollege) ,WG (werkgroep) en ZSO (zelfstudieopdrachten).

Literatuur
  • Hoepelman, Kroes, Sauerwein. Leerboek Microbiologie en infectieziekten, 4e herziene druk, 2016 (MTI1)
  • Junqueira. Functionele Histologie,16e druk, 2019 (MTI1 en MTI2)
  • Nanci. Ten Cate's Oral Histology, 9e herziene druk, 2018 (MTI1)
  • Rang, Ritter. Rang & Dale’s Pharmacology, 2019 (MTI1 en MTI2)
  • Schünke. Anatomische Atlas Prometheus, deel "Hoofd, hals en Neuroanatomie", 4e druk, 2017 (MTI1 en MTI2)
  • Widmaier. Vander's Human Physiology, 15e druk, 2018 (MTI1 en MTI2)
  • Alberts. Essential Cell Biology, 5e herziene druk, 2019 (MTI1 en MTI2)
  • Veerman. Speeksel en speekselklieren, 3e druk, 2014 (MTI1)
  • Oosterom, van, Oostendorp. Medische Fysica, 4e druk (5e druk e-book) 2016 (MTI2)

Toetsing MTI1 en MTI2

In de leerlijn MTI zal getoetst middels zogenoemde lijntoetsing. Lijntoetsing in vogelvlucht:
  • De lijntoets wordt per semester afgenomen in de vorm van twee toetsdelen.
  • Per kwartaal is er gelegenheid om deel te nemen aan één toetsdeel.
  • Vragen die worden gesteld in de toets gaan over de leertstof uit het betreffende kwartalen én kwartalen daarvóór (zgn terugkijkvragen).
  • Voor elk toetsdeel wordt een cijfer bepaald.
  • Aan het eind van het semester wordt de uitslag op de lijntoets vastgesteld op basis van het gewogen gemiddelde van de cijfers behaald op de twee toetsdelen.
  • Mocht deze uitslag onvoldoende zijn, dan is er een herhaalmogelijkheid voor de lijntoets.
Voor details zie cursushandleiding (beschrijving toetsregeling).
 
Werkvormen
Cursus
AanwezigheidsplichtJa

Toetsen
Eindcijfer MTI-2
Weging1
ToetsvormDigitale toets met CIRRUS
GelegenhedenBlok PER4, Blok PER4

MTI-2 toetsdeel 1
Weging0
ToetsvormDigitale toets met CIRRUS
GelegenhedenBlok PER3

MTI-2 toetsdeel 2
Weging0
ToetsvormDigitale toets met CIRRUS
GelegenhedenBlok PER4