Na afloop van deze module:
• Begrijp je op conceptueel niveau hoe diverse (moleculaire) methoden werken om de biologische leeftijd van een individu te schatten;
• Kun je de werkzaamheid van nieuwe medicijnen gericht op de biologie van veroudering, pathofysiologische processen en diverse patiëntgerichte uitkomsten analyseren.
• Kun je medische hypes op het gebied van anti-veroudering vroeg ontmaskeren
|
|
Het uitstellen van meerdere verouderingsziekten tegelijk is de enige manier om de ‘Healthspan’ te verlengen. Daarvoor worden nu nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld die ingrijpen op verouderingsmechanismen.
Dit keuzeonderdeel laat studenten zich verdiepen in het concept veroudering, innovatieve methoden om veroudering te meten en twee geneesmiddelengroepen die de healthspan kunnen verlengen. Metformine en andere antidiabetica (bv semaglutide) en de senolytica (gericht op het verwijderen van schadelijke senescente cellen) spelen in de module een centrale rol. De module geeft kennis over hoe deze nieuwe medicamenten ingrijpen in het verouderingsprocessen en wat de klinische toepassing kan worden.
Er zijn veel verschillende verouderingstheorieën gepasseerd in de loop van de tijd, en verbeterde, nieuwe theorieën worden nog steeds ontwikkeld. Ondanks ons incomplete begrip over veroudering, laten recente ontwikkelingen zien dat via bepaalde medicatie verlenging van het aantal gezonde levensjaren (‘healthspan’) zou kunnen worden bereikt. De werking van deze medicatie (metformine, senolytica) kan het best worden begrepen aan de hand van de geroscience hypothese, die stelt dat interventies die het verouderingsproces beïnvloeden, tegelijk het risico op meerdere verouderingsziekten verlagen en daarmee de healthspan verlengen. Dit betreft een paradigma shift ten opzichte van voorheen, waar onderzoek vaak specifiek gericht was op het ontdekken van geneesmiddelen voor elke afzonderlijke ziekte (bv. dementie, kanker of hart- en vaatziekten).
De geroscience hypothese zal de komende jaren leiden tot een geheel nieuwe generatie geneesmiddelen (ook wel gerotherapeutica genoemd) die nu in klinische studies onderzocht wordt. Volgende generaties artsen en onderzoekers zullen hier zeker mee te maken krijgen.
Hoewel veroudering en verouderingsmechanismen in Q5 aan bod komen, is er nauwelijks aandacht geweest voor deze nieuwe klasse van medicamenten in Q5 of in het overige curriculum. Deze cursus biedt verdieping van het concept veroudering, de mogelijkheden om veroudering te meten en door zowel de biologische, klinische en farmacologische aspecten te belichten van nieuwe typen medicatie. Daarmee slaat de module een brug tussen theorie en dagelijkse klinische praktijk en zullen de studenten deze kennis snel in hun toekomstige werk toegepast zien. De belangrijkste onderwerpen die aan bod komen:
- Clocks of aging: methoden om de biologische leeftijd op basis van moleculaire karakteristieken en/of fenotype te duiden, die gebruikt kunnen worden om de werking van de gerotherapeutica te bewijzen. De te bespreken ‘clocks’ zijn:
o Epigenetic age
o Immune age
o Perceived age
- Dynamiek van veroudering van molecuul tot mens gezien als complex systeem
- The geroscience hypothese in de praktijk: waar staan we en waar gaan we naar toe?
o Metformine: Kan metformine bijdragen aan de preventie van verouderingsgerelateerde aandoeningen?
o Senolytica in de klinische testfase: Wat kunnen we van deze klasse medicijnen verwachten?
o Relatie tot lifestyle interventies, o.a. intermitterend vasten en sportbeoefening
Als afsluiting wordt een recent experiment (deels) nagebootst dat recent op een conferentie over veroudering werd gedaan, en waaruit de mate van consensus op dit gebied werd getoetst.
De deelnemende studenten zal worden gevraagd een korte enquête te doen over de toekomstige impact van de gerotherapeutica. De verschillen die hieruit blijken worden besproken in een afsluitende debatsessie.
Toetsing
Essay: 60 %
Gebaseerd op de vergaarde kennis tijdens deze cursus zullen studenten individueel een kort essay (perspectief) schrijven van maximaal 2 pagina’s (font 12, Times New Roman, line spacing 1.0), waar een uiteenzetting plaatsvindt van de mogelijke toepassing van geneesmiddelen die interveniëren in de biologie van veroudering. De student is vrij om het geneesmiddel zelf te kiezen. De uiteenzetting dient verwijzingen naar de biologie van veroudering, de klinische consequenties en risico’s te bevatten. Het essay zal worden beoordeeld op basis van de helderheid, de balans bewijs en mening, en de kwaliteit van de argumentatie. Een rubric voor de beoordeling zal worden aangeleverd.
Groepsopdracht: 40 %
Studenten krijgen in groepjes van drie of vier personen een interventie toegewezen die gericht is op healthspan extensie. De interventie dienen ze te evalueren op basis van een nader te verkrijgen set instructies. Bij de uitwerking van de opdracht kunnen de studenten hun vergaarde kennis en inzicht van de verouderingsmechanismen gebruiken. De studenten presenteren en verdedigen hun evaluatie in de werkgroep ‘Hype of Realiteit’. Een rubric voor de beoordeling zal worden aangeleverd.
De cursus betreft 1.5 ECTS (42 SBU)
|
 |
|