De opkomst van het moderne ziektepatroon? Doodsoorzaken, degeneratieve aandoeningen en sociale ongelijkheid in Amsterdam, 1854-1926

vrijdag 12 mei 2023, 14:30
Promovendus
O. Lammertink MA
Promotor(s)
prof. dr. A.A.P.O. Janssens, prof. dr. J. Kok
Locatie
Aula

Tegenwoordig is er in Nederland veel aandacht voor de groeiende kloof tussen arm en rijk die de ongelijkheid in gezondheid veroorzaakt. Mensen met een lage opleiding, een laag inkomen of een beroep uit een lagere klasse overlijden over het algemeen op jongere leeftijd en door andere oorzaken dan mensen met een hogere voltooide opleiding. Deze sociaal-economische ongelijkheid in gezondheid lijkt kenmerkend te zijn voor het moderne ziektepatroon. In dit moderne ziektepatroon zijn daarnaast degeneratieve aandoeningen de dominante doodsoorzaken. Volgens de theorie van de epidemiologische transitie heeft er zich in Nederland vanaf 1870-1880 een verschuiving voorgedaan van infectieziekten naar degeneratieve aandoeningen als dominante doodsoorzaken. 
 
In dit onderzoek is gepoogd om de epidemiologische transitie en de opkomst van het moderne ziektepatroon, met als casus de Amsterdamse bevolking van twintig jaar en ouder, voor Nederland te onderzoeken. Voor dit onderzoek is er gebruik gemaakt van een unieke bron: de Amsterdamse doodsoorzakenregistratie. Het Bureau voor Statistiek heeft tussen 1854 en 1926 van alle overleden Amsterdammers niet alleen de doodsoorzaak genoteerd, maar ook andere sociaal-economische gegevens, als geslacht en laatste woonadres. Deze gegevens bieden ons de mogelijkheid om de epidemiologische transitie en de opkomst van het moderne ziektepatroon nog beter in kaart te brengen. 
 

Owen Lammertink is geboren op 20 september 1990 in Westervoort. Na het behalen van zijn bachelor Taal- en Cultuurstudies aan de Radboud Universiteit Nijmegen, met een onderzoek naar de provobeweging en studentenprotest in Nederland gedurende de jaren 1960, vervolgde hij zijn studieloopbaan met de master Actuele Geschiedenis aan dezelfde universiteit. Daar behaalde hij in 2013 cum laude zijn masterdiploma met de scriptie ‘Kwetsbare vrouwen of sterke moeder? Een onderzoek naar de vulnerability van Amsterdamse ongehuwde moeders in de tweede helft van de negentiende eeuw’. Deze scriptie won in 2013 de Holland Historisch Tijdschrift scriptieprijs. In 2014 behaalde Lammertink aan de Radboud Docenten Academie zijn eerstegraads lesbevoegdheid voor het vak geschiedenis en staatsinrichting ook cum laude. Hierna is hij aan het werk gegaan in het middelbaar onderwijs. In 2018 is Lammertink begonnen aan zijn promotietraject aan de afdeling Economische, Sociale en Demografische Geschiedenis van de Radboud Universiteit.