Hoe kunnen historici van het kolonialisme kinderen meer zichtbaar maken als handelende personen? Deze vraag vormt het vertrekpunt voor Revisioning Colonial Childhoods, waarin het fotografisch archief van de katholieke missie in West Papua in de eerste helft van de twintigste eeuw – destijds de Nederlandse kolonie ‘Nederlands-Nieuw-Guinea’ – wordt onderzocht.
Kinderen vormen een bevolkingsgroep waar historici moeilijk vat op krijgen. De gangbare gedachte is dat de meeste kinderen uit het verleden nauwelijks directe sporen in archieven hebben achtergelaten – laat staan kinderen van gekoloniseerde bevolkingsgroepen. In bovengenoemde collectie van circa 1300 foto’s, van context voorzien met behulp van dagboeken, brieven, verslagen, en de publicaties waarin de foto’s circuleerden, zijn kinderen echter op allerlei manieren onmiskenbaar aanwezig. Door foto’s te analyseren als sporen van gebeurtenissen waaraan kinderen zelf deelnamen, worden het bronnen waarmee hun actieve rol in koloniale geschiedenissen kan worden gereconstrueerd.
Vier case studies tonen aan hoezeer missionarissen soms afhankelijk waren van de vaardigheden, kennis en netwerken van jonge Papoea’s. Kinderen werden gewaardeerd om hun flexibiliteit, hun vermogen om snel talen te leren en hun vermogen om te bemiddelen tussen verschillende maatschappelijke groepen. Dit alles maakte hen bijzonder geschikt voor intermediaire posities in een breed scala aan netwerken.
Revisioning Colonial Childhoods laat zien dat foto’s een waardevolle bron zijn om jonge mensen en hun levengeschiedenissen empathisch te benaderen en nieuwe vragen op te werpen. Tevens pleit het proefschrift ervoor om foto’s te analyseren vanuit verschillende perspectieven, met behulp van verschillende vormen van historische en culturele kennis. Nederlandse koloniale fotocollecties moeten daarom beter en voor een breder publiek worden ontsloten.
Marleen Reichgelt is als postdoc onderzoeker en docent werkzaam bij het departement Geschiedenis, Kunstgeschiedenis en Oudheid van de Radboud Universiteit Nijmegen. Haar promotieonderzoek (2017-2022) onderzocht een omvangrijke collectie missiefoto’s als bron van informatie over de levens van kinderen in West-Papoea in de vroege twintigste eeuw. Naast haar onderzoek is ze als archivaris werkzaam bij het Erfgoedcentrum voor Nederlands Kloosterleven in Sint Agatha en als redacteur bij het Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis. Marleen is geïnteresseerd in het dekoloniseren en verbeteren van toegang tot erfgoed en archieven en ontwikkelt op dit moment nieuwe onderzoeksplannen over kinderen als tussenpersonen in koloniale geschiedenissen en over de historische en culturele waarde van (koloniale) fotocollecties.