Op 17 december 2024 geeft Sara Lembrechts (promovenda Universiteit Gent - MigrLaw Migration Law Research Group) een lezing, getiteld: 'Children's views on achieving child-friendly justice in the asylum courtroom: an ethnographic and cocreative approach'.
Wanneer alleenreizende minderjarigen of gezinnen met minderjarige kinderen een negatieve beslissing krijgen over hun asielaanvraag in België, kunnen ze beroep aantekenen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV). Hoewel een beroep bij de RvV in de eerste plaats een schriftelijke procedure is, bezoeken jaarlijks enkele honderden kinderen en jongeren de gebouwen van de Raad in Brussel voor een mondelinge hoorzitting met een rechter. Sommigen vergezellen hun ouders of voogd zonder zelf een actieve rol te spelen tijdens de zitting, anderen worden ook persoonlijk gehoord. Deze interactie (of het gebrek eraan) tussen asielrechters en jongeren brengt belangrijke uitdagingen en kansen met zich mee, in het bijzonder wat betreft het evenwicht tussen de rechten van kinderen op bescherming (tegen leed), ondersteuning (in de vorm van kindvriendelijke voorzieningen) en participatie (gehoord worden).
Kinderrechteninstrumenten, waaronder het VN-Verdrag voor de rechten van het kind en de richtlijnen van de Raad van Europa over kindvriendelijke justitie, bieden een waardevol kader voor analyse. Ze werpen licht op hoe uitdagingen kunnen worden overwonnen en kansen kunnen worden versterkt in de ruimtelijke en relationele interacties tussen volwassenen en kinderen in een asielrechtbank. Er is in deze context echter weinig bekend over wat kinderen en jongeren zelf verstaan onder een kindvriendelijke benadering.
Deze presentatie is een illustratie van hoe wetenschappelijk onderzoek de perspectieven van kinderen en jongeren over hun ervaringen in een asielzaak kan omvatten. De combinatie van etnografische observaties bij het RvV, diepte-interviews met kinderen en jongeren en cocreatief actie-onderzoek met jongeren en rechters, biedt een unieke basis voor de ontwikkeling van nieuwe methoden voor kindvriendelijke justitie in asielprocedures waarin minderjarigen een rol spelen. Het betrekken van kinderen en jongeren bij het ontwikkelen van deze oplossingen benadrukt in het bijzonder dat kinderen en jongeren die internationale bescherming zoeken tegelijkertijd kwetsbaar en bekwaam zijn, en dat beide aspecten aandacht verdienen.
