Geschiedenis van de Radboud Universiteit

Oprichting in 1923

Op 17 oktober 1923 ging de Radboud Universiteit van start, toen nog onder de naam Katholieke Universiteit Nijmegen.

Met een eigen universiteit wilde katholiek Nederland de emancipatie van de katholieken in Nederland bevorderen. Zij waren sterk ondervertegenwoordigd binnen bijvoorbeeld het openbaar bestuur, de advocatuur en de medische sector. Initiatiefnemer van de universiteit was de Sint Radboudstichting. Naamgever voor deze stichting was de bisschop Radboud: beschermheer van het rooms-katholieke hoger onderwijs.

Over de naam Radboud

Opening van de Radboud Universiteit in 1923
Opening van de Radboud Universiteit in 1923

Bij de opening van de universiteit in 1923 noemde de eerste rector magnificus, professor Schrijnen, de universiteit een ‘werkplaats van wetenschap’ en ‘een milieu van vruchtbare intellectuele samenwerking en wisselwerking’, waar ‘afwijkende meningen met ernst en objectiviteit worden besproken.’

Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog trof de Radboud Universiteit zwaar. Ze verloor bekende professoren, zoals Robert Regout en Titus Brandsma. Zij werden vanwege verzetsactiviteiten gearresteerd en overleden in het concentratiekamp Dachau. Ook verloor de universiteit haar belangrijkste gebouwen in de stad, zoals het hoofdgebouw aan het Keizer Karelplein.

Hoofdgebouw Radboud Universiteit
Hoofdgebouw Radboud Universiteit

Sluiting universiteit

In 1943 weigerde rector magnificus Bernard Hermesdorf om studenten een loyaliteitsverklaring aan de Duitse bezetter voor te leggen. Het onvermijdelijke gevolg van die principiële keuze was dat de universiteit voor onbepaalde tijd haar poorten moest sluiten.

Het briefje van Hermesdorf
Het briefje van Hermesdorf

Moderne, groene campus

In 1949 kocht de universiteit het land­goed Heyendael. Langzaam werden de universiteitsgebouwen op andere locaties in Nijmegen verlaten en ontstond een moderne, groene campus, die uitnodigt tot persoonlijk contact en samenwerking. 

Minister-presidenten

Vier minister-presidenten van Nederland studeerden Rechten aan de Radboud Universiteit: Louis Beel, Jo Cals, Victor Marijnen en Dries van Agt.

Nobelprijs

Andre Geim en Konstantin Novoselov, beiden bijzonder hoogleraar aan de Radboud Universiteit, kregen in 2010 de Nobelprijs voor Natuurkunde voor hun ontdekking van grafeen: het dunste materiaal uit het universum. Een ontdekking waarbij hun werk in het High Field Magnet Laboratory een belangrijke rol speelde.

Eerste foto van een zwart gat

Een internationale samenwerking van astrofysici presenteerde in 2019 de eerste foto van een superzwaar zwart gat en zijn schaduw. Sterrenkundigen van de Radboud Universiteit speelden een belangrijke rol in dit project.

Zwart gat
Zwart gat

Een kleine geschiedenis

Een kleine geschiedenis door Jan Brabers

Een geschiedenisstuk geschreven door universiteitshistoricus Jan Brabers.