Het Berchmanianum kent een rijke geschiedenis sinds de bouw in 1929 als studiehuis voor de kloosterorde van de Jezuïeten. Sinds 2018 is het in gebruik als Academiegebouw en biedt het onder meer plaats aan het college van bestuur. Het Berchmanianum is een rijksmonument.
Aan de rand van de campus op de Houtlaan 4 staat het monumentale Berchmanianum. Het gebouw werd voor de Jezuïeten ontworpen door de architecten Jos Cuypers en Pierre Cuypers junior. De naam ontleent zich aan de patroonheilige van de studerende jeugd Jan Berchmans (1599, Diest, België).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog viel het Berchmanianum in handen van de SS voor het Lebensbornproject, dat gericht was op het verwekken van een Arische populatie. Door een onenigheid tussen de SS en de nazi-overheid in Nederland zijn er uiteindelijk geen kinderen geboren in het klooster. Na de bevrijding van Nijmegen werd het klooster in 1944 weer teruggegeven aan de Jezuïeten.
Van klooster tot Academiegebouw
In 1967 werd het Berchmanianum een verzorgings- en verpleeghuis voor broeders en paters. De Radboud Universiteit kocht het klooster in 2013 op waarna het nog drie jaar deze functie behield. Tweeënvijftig paters en broeders waren de laatste bewoners. Zij verhuisden in 2016 naar een nieuw verpleeghuis aan de Heijendaalseweg in de wijk Brakkenstein. Na een renovatie van twee jaar opende het Berchmanianum in 2018 als nieuwe Academiegebouw van de Radboud Universiteit.
In het nieuwe ontwerp blijft het oude karakter behouden. Door de uitbreiding met het klooster en het bijbehorende terrein groeide universiteitscampus met 7,5 hectare. Het klooster biedt werkplekken voor 300 medewerkers. De kleine kamertjes van het klooster zijn opgegaan in ruime en lichte kantoorvertrekken. Open als kantoortuinen en soms afgesloten werkruimtes met glazen puien laten het licht door geven gevoel van ruimte. De entree van het gebouw is verhuisd van de Houtlaan naar de campuszijde, met zicht op het Erasmusgebouw. De religieuze wortels zijn nog steeds duidelijk herkenbaar in het gebouw. Zo ademen de lange gangen, de gewelfde plafonds en de tegelvloeren het kloosterverleden. Ook reikt de koperen torenspits nog altijd fier naar de hemel en zijn er elementen van de oude kloostertuin bewaard gebleven.
De kapel
De ‘grote kapel’ van Klooster Berchmanianum ligt op de eerste verdieping en neemt in het gebouw een centrale plaats in. Hier vinden ceremonies zoals diploma-uitreikingen plaats. De glas-in-loodramen zijn vervaardigd door het bekende Atelier F. Nicolas & Zonen uit Roermond. Verder zijn er onder meer beelden uit het Utrechtse Atelier Brom en van de Belgische beeldhouwer C. Van de Capelle te zien.
