Mark Rutte. Foto: Arno Mikkor.
Door Ronald Kroeze
Het premierschap van Mark Rutte is voorbij. Na de zomer start hij als secretaris-generaal van de NAVO. In zijn eigen woorden: ‘Drie maanden vrij en dan hard werken’. Daar zat meer betekenis in dan het leek. Als premier idealiseerde Rutte een land van hardwerkende fatsoenlijke burgers die eigen verantwoordelijkheid nemen en niet teveel naar de overheid kijken.
Deze opvatting gaf richting aan het beleid van zijn kabinetten. Dat desondanks toch voortdurend de vraag opkwam of hij wel een visie had, kwam omdat hij zijn koers en woordkeus ook aanpaste met de jaren, al dan niet onder druk van de buitenwereld en de veranderende omstandigheden. Zo toont het debat over Ruttes visie dat leiders richting geven maar ook worden gevormd door de context waarin ze opereren.