Universitair docent Bernard van Gastel en projectleider van het PEP-team Joep Bos-Coenraad

De 5 focusgebieden van NOLAI

12 juni 2024 Nieuwsbericht

Juni staat in het teken van de Maand van AI in het Onderwijs. Het thema AI lééft op de Radboud Universiteit. Op de campus vind je NOLAI: het nationale onderwijslab AI voor het basis, voortgezet en speciaal onderwijs van Nederland, gefinancierd door het Nationaal Groeifonds.

Bij NOLAI ontwikkelen we nieuwe kennis in onze zogenaamde vijfhoek: vijf focusgebieden die kennis delen vanuit verschillende disciplines. Zo onderzoeken we samen de ethische, sociale en maatschappelijke gevolgen van AI in het onderwijs, en leren we hoe AI verantwoord kan worden ingezet in het onderwijs.

Focusgebieden

Wat houdt elk focusgebied nu precies in? Dat lees je in dit artikel. Ieder focusgebied bestaat uit 1 of 2 trekkers – hoogleraren of universitair (hoofd)docenten – en daarnaast een aantal onderzoekers – promovendi of postdocs. Meer weten over een focusgebied? Klik door voor diepte-interviews met de trekkers van de focusgebieden.

De 5 focusgebieden zijn:

Opleiden & professionaliseren
AI technologie
Duurzame data
Ethiek
Pedagogiek & didactiek

Het Pentagram: de 5 focusgebieden van NOLAI

Opleiden en professionaliseren van de leraar

In dit focusgebied staat de leraar in het funderend onderwijs centraal. We kijken daarbij niet alleen naar het professionaliseren van zittende leraren, maar ook naar het opleiden van aankomende leraren. Pierre Gorissen is samen met Roald Verhoef van de Radboud Docenten Academie trekker van het focusgebied Opleiden en professionalisering van (aanstaande) leraren. Pierre: “We moeten leraren ondersteunen bij het onderwijskundig inzetten van AI. Dat is voor leraren geen simpele opgave. We mogen ze daarbij niet aan hun lot overlaten of zeggen: zoek het zelf maar uit. Leraren moeten al zoveel, en dan moeten ze dit ook nog erbij. Daar moeten we bij ondersteunen. Hoe dat het beste kan, is de insteek van dit focusgebied.”

Lees het hele interview met Pierre hier

Technologie voor AI in onderwijs

In dit focusgebied staat de technologie centraal die nodig is om AI in het onderwijs te kunnen gebruiken. Professor Johan Jeuring is expert op het gebied van technologie in het onderwijs. Samen met Serge Thill, associate professor in AI bij het Donders Instituut, staat hij aan het hoofd van het focusgebied Technologie voor AI in onderwijs. Jeuring: “Het doel van NOLAI is om AI in het onderwijs te gaan gebruiken, en om dat te kunnen doen, heb je technologie nodig. AI in het onderwijs vraagt eigenlijk altijd een vorm van technologie die je daarin gebruikt. En dat moet ontwikkeld worden, want meestal kun je dat niet direct van de plank pakken. Dat is het thema van het focusgebied.”

Lees het hele interview met Johan hier

Professor Johan Jeuring in gesprek met Associate professor Serge Thill over hun focusgebied bij NOLAI, het Nationaal OnderwijsLab AI — Professor Johan Jeuring in conversation with Associate Professor Serge Thill about their focus area at NOLAI, the National Education Lab AI

Duurzame Data

Het focusgebied Duurzame Data richt zich op de privacy, security en duurzaamheid van de data en de software waar NOLAI mee werkt. Vanwege de aard van de data waarmee NOLAI werkt, moeten de beveiliging en privacy van een hoog niveau zijn. Het focusgebied bekijkt hoe data veilig en privacyvriendelijk - en daarmee duurzaam - ingezet kan worden. Het focusgebied werkt nauw samen met het PEP-team, en heeft daardoor een iets andere opzet dan de andere focusgebieden. Duurzame Data bestaat uit universitair docent Bernard van Gastel, universitair hoofddocent Erik Poll en projectleider Joep Bos-Coenraad. Bernard en Erik zijn samen trekker van het focusgebied, Joep is projectleider van en software ontwikkelaar bij het PEP-team. Het PEP-team ontwikkelt technologie voor het delen van gegevens tussen verschillende partijen. Bernard: “De embedding moet goed zijn. Dus we kijken naar het geheel, naar de veiligheid en hoe je dat beter zou kunnen inrichten. Het totaalperspectief is belangrijk, het hele pakket van maatregelen moet goed zijn.”

Lees het hele interview met Bernard en Joep hier

Bernard van Gastel, trekker van het focusgebied Duurzame data bij NOLAI, en Joep Bos-Coenraad, projectleider en softwareontwikkelaar van het PEP-team

Ethiek

Het focusgebied Ethiek bekijkt hoe we AI voor onderwijs op een verantwoordelijke manier kunnen ontwikkelen, en welke waarden daarbij belangrijk zijn. Marthe Stevens is universitair docent bij de afdeling Wijsgerige Ethiek en Politieke Filosofie. Samen met Tamar Sharon leidt ze het focusgebied Ethiek. Marthe: “Ethiek is vooral bekend van ethische commissies die bijvoorbeeld onderzoeksprojecten beoordelen, en van ethische richtlijnen rondom privacy en databescherming. Binnen NOLAI werken we er hard aan om te voldoen aan al deze ethische procedures en richtlijnen. Maar tegelijkertijd is er ook nog heel veel onbekend over de verantwoorde toepassing van AI in het onderwijs, en zijn er veel ethische vraagstukken waar we nog vrij weinig over weten. Daar doen we vanuit ons focusgebied onderzoek naar.”

Lees het hele interview met Marthe hier

Yuri Tax en Imré Bard, onderzoekers bij het focusgebied Ethiek van NOLAI

Pedagogiek & Didactiek

In het focusgebied Pedagogiek & Didactiek staan de behoeftes van het kind centraal. Wat werkt voor het kind? Carla Haelermans is hoogleraar onderwijseconomie aan de Universiteit van Maastricht. Samen met Eliane Segers, hoogleraar Leren en technologie aan de Radboud Universiteit, is ze trekker van het focusgebied Pedagogiek & Didactiek bij NOLAI. Carla: “Daarnaast kijken we ook naar de interactie tussen leraar en kind, en wat er in het klaslokaal gebeurt. We willen er met ons focusgebied voor zorgen dat in ieder NOLAI-project de pedagogisch-didactische gedachtegang gevolgd wordt. Dat zit hem vaak in hele basale vragen: Wat willen we hiermee bereiken? Hoe is het onderbouwd? Wat weten we hier al over, en wat nog niet?”

Lees het hele interview met Carla en Eliane hier

Carla Haelermans en Eliane Segers in gesprek over het focusgebied Pedagogiek & Didactiek

Blijf op de hoogte

Wil je niks missen over de activiteiten van NOLAI? We sturen je graag geregeld een bericht over het laatste nieuws, bijeenkomsten, concepten, producten en meer.

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Contactinformatie

Organisatieonderdeel: Nationaal Onderwijslab AI (NOLAI)
Thema: Kunstmatige intelligentie