Prof. Van Lier vertelde hoe technologie en kunstmatige intelligentie steeds dieper ons dagelijks leven binnendringen: van smartphones tot blockchain en van operatierobots tot avatars die menselijke emoties lijken te imiteren. Daarbij rijst de vraag: wat betekent dit voor onze zekerheid en ons mens-zijn?
Om dit te doorgronden verbond hij hedendaagse vragen over AI met het werk van Edmund Husserl, Martin Heidegger en Edith Stein, waarbij de focus lag op die laatste. In haar proefschrift over Einfühlung (vaak vertaald als ‘empathie’) beschrijft zij hoe betekenisvolle verbinding ontstaat tussen mensen. Van Lier vroeg zich af: wat betekent dit begrip voor onze omgang met technologie? Kunnen algoritmes echt invoelen of bootsen zij slechts patronen na?
De discussie leidde tot scherpe vragen over de rol van spiritualiteit en ethiek. Waar kunnen we zekerheid vinden als onze digitale omgeving steeds minder overzichtelijk wordt? Is ons ‘thuis’ nog wel veilig en vertrouwd, nu data en apparaten ook daar aanwezig zijn? En hoe verhouden menselijke eindigheid en digitale ‘oneindigheid’ zich tot elkaar?
Door fenomenologische begrippen te verbinden met concrete voorbeelden, van deepfakes tot de Europese discussie over datasoevereiniteit, Ben van Lier zien hoe belangrijk het is om niet alleen de techniek, maar vooral ook het ‘menselijk zijn’ erachter te onderzoeken.
De collatio mondde uit in een levendig gesprek, waarin duidelijk werd dat fenomenologie en spiritualiteit vruchtbare kaders bieden om de snelle digitale veranderingen te begrijpen. Het was een middag die vragen opriep, maar juist daardoor inspireerde tot verder denken.