Sommige thema’s leiden regelmatig tot felle online en offline discussies. Niet iedereen die zich in dergelijke discussies mengt, beperkt zich tot de inhoud, maar er wordt ook vaak op de emotie en op de persoon gespeeld. Geïnteresseerd in hoe je de dialoog op gang kunt houden in tijden van polarisatie en het debat met een open vizier aan kunt gaan? Op vrijdag 14 juni organiseert Radboud Kenniscentrum voor Retorica Peitho verschillende activiteiten rondom dit thema, onder de titel: Een open vizier. In de middag is er voor alle geïnteresseerden een programma met lezingen en een paneldiscussie met deskundigen uit praktijk en wetenschap in Lux Nijmegen. Voor wie ook geïnteresseerd in toepassing in de beroepspraktijk is er in de ochtend bovendien een workshop over overtuigende communicatie- en reactiestrategieën in tijden van verhardende discussies en polarisatie. Meld je aan via onderstaande links.
Een open vizier: ochtendprogramma
Een open vizier: middagprogramma
Sommige thema’s leiden regelmatig tot felle online en offline discussies. Niet iedereen die zich in dergelijke discussies mengt, beperkt zich tot de inhoud, maar er wordt ook vaak op de emotie en op de persoon gespeeld. Mensen die publiekelijk stelling nemen op het gebied van bijvoorbeeld klimaatverandering, vaccinaties of keuzevrijheid op het gebied van voeding krijgen al snel te maken met harde persoonlijke aanvallen, soms zelfs op vrij grote schaal.
Dat is ook duidelijk te zien aan de reacties op het bericht van 7 mei jongstleden van de Rijksuniversiteit Groningen dat (onder anderen) voormalig NOS-meteoroloog Gerrit Hiemstra een eredoctoraat van die universiteit zou krijgen. Hiemstra ontvangt dat eredoctoraat vanwege ‘zijn uitzonderlijke prestaties als expert op het gebied van meteorologie en (de gevolgen van) klimaatverandering’. De reacties op X/Twitter en vergelijkbare kanalen waren voorspelbaar: ‘een schande voor de wetenschap’, ‘de wereld is knettergek’, ‘bijna crimineel’ en ‘dit land is dood en doodziek’, met daarbij boze, zieke of hysterisch lachende emoji’s.
En deze reacties zijn nog mild geformuleerd in vergelijking met wat Hiemstra (maar ook bijvoorbeeld zijn collega-weerman Reinier van den Berg) op social media en via email over zich heen krijgen. Inmiddels is Hiemstra niet meer actief op twitter, maar op de sociale netwerken Mastodon en Bluesky blijft hij berichten over klimaatverandering (en ook algemener over politiek en beleid) plaatsen. Zijn boodschap is, zo vindt hij, té belangrijk. Hij blijft anderen […] vertellen dat we iets moeten doen tegen klimaatverandering. In een podcast van NPO radio 1 legt hij uit dat hij de verwachting heeft dat mensen hun mening wel bij kunnen stellen als ze voldoende bewijs zien. En dus wil hij dat bewijs blijven tonen.
In 2021 ontving hij dan ook de Machiavelliprijs, die wordt toegekend voor een opmerkelijke prestatie op het gebied van publieke communicatie. In het juryrapport stond onder andere ‘In klare taal kruist hij de degens met klimaatsceptici uit binnen- en buitenland. Met veel geduld dient hij mensen van repliek die op zijn berichten reageren. Rustig, maar ook gedreven blijft Hiemstra uitleggen wat het probleem is en wat de oorzaken zijn. In begrijpelijke taal blijft hij benaderbaar en bereikt hij een breed publiek.’
Juist dat brede publiek is waar de winst te behalen valt in dit soort discussies. Degene die de discussie met gestrekt been ingaat is waarschijnlijk niet te overtuigen, maar dat geldt niet per se voor online meelezers. Als die nog geen mening gevormd hebben over de kwestie, of als die bepaalde argumenten of bewijzen nog niet gehoord hebben, dan krijgen ze toch nog nieuwe informatie dankzij de reactie van Hiemstra. In zijn boek Thank you for arguing. What Aristotle, Lincoln and Homer Simpson can teach us about the art of persuasion noemt Jay Heinrichs dit Audience targeting. Je richt je dan eigenlijk tot een breder, nog overtuigbaar publiek, terwijl je in gesprek bent met iemand die je niet zult overtuigen. Op die manier kan een discussie die nutteloos lijkt, toch nog wat opleveren.
Geïnteresseerd in hoe je de dialoog op gang kunt houden in tijden van polarisatie en het debat met een open vizier aan kunt gaan? Meld je aan voor Een open vizier op vrijdag 14 juni; met een ochtendprogramma met workshops, en/of een middagprogramma met lezingen en een paneldiscussie.