Het gaat hier overigens niet om alle gevallen van ‘toegegeven’. Er is namelijk een heel passend gebruik van het woord, bijvoorbeeld als concessie. Een concessie is in argumentatieschema’s (specifiek: schema’s volgens het model van filosoof Stephen Toulmin) een manier om mogelijke tegenargumenten in een redenering op te nemen. Met een concessie erkent degene die een standpunt inneemt dat er tegenargumenten te formuleren zijn bij dat standpunt, maar verklaart daarbij ook dat die tegenargumenten onvoldoende zijn om het standpunt onderuit te halen. Zo zou ik het standpunt kunnen formuleren dat er sprake is van overmatig gebruik van ‘toegegeven’ en van ‘en eerlijk’ op LinkedIn. Daar zou ik vervolgens aan toe kunnen voegen ‘toegegeven, er zijn ook momenten waarop deze formulering goed past’. Daarmee wordt duidelijk dat ik begrijp dat iemand dat tegen mijn standpunt in zou kunnen brengen, maar dat mijn standpunt desalniettemin overeind blijft. Het gebruik van zo’n concessie neemt dan eigenlijk een voorschot op mogelijke tegenargumenten en verkleint de kans dat iemand een dat tegenargument alsnog formuleert, omdat ik al heb gezegd dat het mijn standpunt niet zal veranderen. Concessies kunnen dus heel handig worden ingezet in argumentatie.
Openhartig en bescheiden?
Vaak is dat echter niet wat er gebeurt op LinkedIn. Regelmatig wordt ‘toegegeven’ of ‘en eerlijk’ gebruikt om de indruk te wekken dat degene die het bericht plaatst bijzonder openhartig gaat zijn. In de praktijk valt dat echter in veel gevallen tegen. Even zoeken op deze termen op LinkedIn laat al snel voldoende voorbeelden zien. Want wat geven mensen precies toe als ze ‘toegeven’ dat ze met regelmaat verbaasd lezen over organisaties die in phishing trappen, of dat ze inderdaad moeten lachen om grappig bedoelde taalfoutverkiezingen? Of waarom moet iemand de eerlijkheid benadrukken van de uitspraak dat er na een feest nog wordt nagenoten, of dat iemand snapt waar de uitspraak dat LinkedIn het nieuwe Facebook is vandaan komt? En in een duidelijk commercieel bericht waarin een samenwerking wordt aangekondigd tussen twee merken is de uitspraak ‘zo gek is deze samenwerking niet’ ook weer niet zo verrassend dat er ‘eerlijk is eerlijk’ bij gezegd moet worden.
Het lijkt erop dat bij dergelijke berichten geprobeerd wordt een gevoel van openhartigheid of bescheidenheid toe te voegen (door de schrijver zelf of door de AI-tool die daar opdracht toe krijgt). Een formulering met ‘toegegeven’ lijkt al snel openhartiger en bescheidener, omdat het toegeven van iets normaal gesproken een zeker verlies inhoudt voor degene die toegeeft (je kunt wel je ongelijk toegeven, maar niet je gelijk). Ook voor formuleringen als ‘eerlijk gezegd’ of ‘eerlijk is eerlijk’ geldt dat ze eerder worden gebruikt voor dergelijke situaties, of voor situaties waarin degene die aan het woord is iets anders doet, denkt of voelt dan misschien verwacht zou worden.
Ethos
Het gebruik van dergelijke termen voor heel alledaagse opmerkingen in plaats van voor oprechte ontboezemingen lijkt daarmee een techniek om aan ethos te werken: de manier waarop het karakter van de zender wordt waargenomen. Om te kunnen overtuigen is het belangrijk dat je gezien wordt als deskundig, betrokken en betrouwbaar. Nu staat LinkedIn vol met berichten van deskundigen op allerlei gebied, dus het ligt voor de hand dat men zich daarbinnen nog wil onderscheiden. Dat kan door te zorgen dat je extra betrouwbaar overkomt, door jezelf als openhartig te presenteren. Bovendien kan het betrokken lijken, als je oog voor de lezers hebt en hen direct aanspreekt bij je openhartige boodschap. Met ‘En eerlijk?’ geef je de indruk: ‘zal ik je eens eerlijk iets zeggen?’ of ‘misschien had jij dat niet verwacht, want het verbaast mezelf ook’. Bovendien kun je de stukken waar je jezelf als deskundig neerzet, bescheidener laten overkomen door een bekentenis eraan te koppelen. Want toegegeven, ik had niet gedacht dat er toch nog zo veel boeiends te schrijven zou zijn over dit type posts.
