Maaimachines
Ik wil eer doen aan je excellentie.
Als jouw kop boven het maaiveld uitsteekt,
en je dan rond gaat kijken over al die rijen graan dat nog moet groeien
en misschien net wat langer duurt, of net wat langer wortelt,
als jouw kop boven het maaiveld uitsteekt,
en als er dan een kombaijn, een maaidorser,
als er dan zo’n megagrote machine komt om jou te oogsten met het graan,
dan gooi ik mezelf in de bres,
want ik laat jou niet ondergaan.
Ik laat jou voorop staan,
zonder schaamte op je borst te spelden
want trots op kunde bij echte helden is geen zonde te noemen.
Ik laat je ook niet verwikkeld raken in je eigen ingewikkeldheid.
Ik ga je geen witgeverfde bakstenen geven om een ivoren toren te bouwen,
wanneer we eigenlijk bruggen nodig hebben.
Je doet het maar met hout,
stalen nagels, en zand onder jouw nagels,
je doet het maar met bouwplannen,
en een beetje creativiteit,
en je bouwt maar een brug naar de overkant.
Je kijkt maar opnieuw naar de situatie waar je inzit vanuit die andere kant,
vanuit het jonge talent dat die kombaijn, die maaidorser,
die megagrote machine zelf heeft opgeknapt,
zelf nu graan uit de grond haalt,
en toch pas vier jaar, één maand, en acht dagen student mag heten,
terwijl jij vanuit de Erasmustoren geen akkers kunt zien.
Ik wil eer doen aan je excelleren,
maar je ook breder laten keren.
Steek je handen uit je mouwen en ga bruggen bouwen,
kweek verbinding uit vruchtbare grond,
weet het als gewassen te verbouwen,
verbind haar groene vingers met jouw scherpe geest
en weet op grensverleggend te vertrouwen.
Je leert niet van een ander, door het bij jezelf te houden,
door het schrijven van een scriptie zonder naar buiten te treden,
door het leren in collegebanken zonder een andere richting te weten,
door eenmalig naar de overkant te lopen en het vervolgens toch weer op te geven.
De hokjes waar je inzit zijn je door het systeem gegeven
en toch is het jouw plicht om die vervolgens op te breken,
om in te zien dat je excellent bent, en daarin niet alleen,
maar dat talent allerlei vormen heeft en niet alles even meetbaar
als de cijferlijst op jouw rapport en de manier waarop je meepraat
in discussies, in college, terwijl je als hoge boom alleen staat
zodra het om vakkunde gaat en de maatschappij om je heen raast.
Dan zul je zien wat je leren kan en leren gaat,
van de mensen die dieper geworteld zijn.
Ik wil eer doen aan je excelleren,
maar je ook breder laten keren.
Je steekt je schep maar in de grond en weet die aarde om te gooien,
en ziet maar in dat buiten de betoncollectie van je campus
niet alleen hoge bomen vruchten dragen, maar andere planten ook,
en dat er ecosystemen bestaan waarin jij geen inheemse plant bent,
maar je wel kunt aarden, en andersom.
Dat je biodiversiteit omhoogschiet wanneer je bos niet alleen uit eiken bestaat,
maar je ook kunt oogsten van bosbesstruiken
en dat de landbouw niet alleen brede graanvelden nodig heeft,
maar ook voedselbossen.
Ik wil eer doen aan je excellentie,
zodat jij die van een ander kan ontdekken.