Portret van Lisa Kampen
Portret van Lisa Kampen

Lisa Kampen voor onderzoeksverblijf naar Harvard

Lisa Kampen, promovendus aan het Center for the History and Philosophy of Science en het Center for Cognition, Culture, and Language, gaat in het voorjaar van 2025 voor 6 maanden naar Harvard voor een onderzoeksverblijf aan het Department of the History of Science. Haar onderzoeksverblijf wordt mogelijk gemaakt door een beurs van het Cultuurfonds (€8.500,-) en het Nijmeegs Fonds voor Feminisme en Religie (€2.500,-).

Kampen is blij met de steun van beiden fondsen: 'Het is geweldig dat ik dankzij de bijdragen van het Cultuurfonds en het Nijmeegs Fonds voor Feminisme en Religie mijn onderzoeksverblijf aan Harvard kan realiseren. Dit stelt mij niet alleen in staat om belangrijke archiefstukken in te zien, maar ook om kennis te nemen van het onderzoek dat momenteel aan Harvard wordt verricht. Ik zal mij aansluiten bij het Department of the History of Science, waar één van mijn drie promotoren, Prof. Anne Harrington, aan verbonden is.'

Samen met Harrington zal Kampen haar onderzoek naar Mary Whiton Calkins (1863-1930) voortzetten. Calkins was de eerste vrouwelijke president van zowel de American Psychological Association als de American Philosophical Association. Ze speelde een cruciale rol in de ontwikkeling van de moderne psychologie, maar haar werk is tot op heden relatief weinig bestudeerd. Kampens promotieonderzoek, dat vorig jaar financiering ontving via het programma Promoties in de Geesteswetenschappen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), zal het eerste diepgaande onderzoek zijn naar zowel de filosofische als psychologische bijdragen van Calkins.

Calkins stelt dat 'het zelf' centraal staat in de psychologie en de filosofie. Zij bekritiseert wetenschappers die streven naar objectieve resultaten door het zelf te negeren of weg te redeneren. Volgens Calkins is het de taak van de psychologie om het zelf in haar omgeving zo nauwkeurig mogelijk te beschrijven. In haar psychologische benadering combineert Calkins invloeden van de Brentano-school met het Amerikaanse pragmatisme. Haar theologisch-filosofisch systeem betrekt zich op het Duits idealisme. Deze interessante combinatie van invloeden biedt niet alleen inzicht in de kruisbestuiving van kennis tussen de Verenigde Staten en Europa vóór de wereldoorlogen, maar werpt ook vragen op over de ontwikkeling van de psychologie als wetenschappelijke discipline. Is het de psychologie bijvoorbeeld ooit gelukt om zich los te maken van de filosofie? Deze vragen blijven vandaag de dag relevant voor beide disciplines.