Nationaal Groeifonds en ministeries OCW en EZK bezoeken NOLAI

Verschillende perspectieven 

De opkomst van AI in onderwijs is complex en raakt vele betrokkenen. Typisch voor NOLAI is daarom de wisselwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en wetenschap. Hoe kijken de verschillende professionals naar hetzelfde vraagstuk? Welke kansen en risico’s ziet ieder? Wat valt er van elkaar te leren? Ook het wetenschappelijk team kent verschillende focusgebieden die ieder een andere kant belichten. Dat levert steevast mooie en interessante discussies op, ook met de delegatie op 18 januari!

Een voorbeeld uit de praktijk 

Onder andere het project Technisch leren lezen met ASR (automatic speech recognition) werd besproken. Dit project vindt plaats op scholen van Stichting Klasse, samen met Novo en de Radboud Docenten Academie. Het project focust zich op het lezen in groep 4 van de basisschool. 

Teacher in residence Kilian Geryszewski maakte de praktijk voelbaar. Er werden papieren en pennen uitgedeeld en hij las een kort verhaaltje voor met de vraag leesfouten te noteren. Hilariteit alom (‘krijgen we echt les?’) maar de stemming werd direct serieuzer toen de deelnemers aan de praktijk ondervonden hoe moeilijk het is om fouten te herkennen en annoteren. Sander Koopman (EZK): “Ik kon het gewoon niet bijhouden. Ik hoorde wel dingen, maar moest tegelijkertijd strepen en ondertussen werd er ook doorgepraat. Bij mij werd het chaos”. 

AI kan hier in ondersteunen. Het is goed mogelijk AI te trainen om op klank- en woordniveau fouten van leerlingen te herkennen en de leraar hier inzicht in te geven. Simpel? Toch niet… Want wat toetst de AI dan eigenlijk: het spreken of het lezen? In groep 4 kan ook de spraakontwikkeling nog een grote rol spelen, ook daar houdt NOLAI rekening mee. Een andere reactie kwam van Eline Leo (OCW): “Waar halen jullie de data eigenlijk vandaan? Onderzoekster Erika Schlatter gaf uitleg: “We trainen de AI op basis van data uit heel Nederland. Zo doen we recht aan regionale verschillen. De validatie in de praktijk vindt overigens met een kleinere groep leerlingen plaats”. 

Ethische en andere vraagstukken 

Ook tijdens het bespreken van het project VIAT voor leraren kwam een interessante discussie op gang. In dit project wordt AI getraind om video-opnamen van leraren te analyseren voor inzicht in de eigen lespraktijk. Teacher in residence Wouter Jansen: ““Het is de feedback die je als leraar krijgt waardoor je beter wordt”. Maar waarom beperkt de AI zich tot analyseren, niet interpreteren? En levert een grote hoeveelheid data niet ook interessante gegevens op voor schoolleiders? Hierover lopen de meningen aan tafel uiteen. Marthe Stevens van het focusgebied Ethiek bij NOLAI: “Dit zijn de ethische vragen die bij NOLAI steeds besproken worden. Gemakkelijke antwoorden zijn er niet. Daarom is het belangrijk om dit soort gesprekken in alle fasen van het co-creatieproces samen te voeren”.

Typisch NOLAI 

De delegatie sloot de dag af met een laatste sessie over de opschaling van de prototypes die in de projecten worden ontwikkeld. Opdat het onderwijs straks ook op grote schaal gebruik kan maken van de software en kennis die bij NOLAI wordt ontwikkeld. Ook bij dit onderdeel is samenwerking cruciaal. Directeur Inge Molenaar: “De discussies die vandaag aan tafel plaatsvonden zijn zó typisch NOLAI. We brengen verschillende perspectieven samen en bekijken een vraagstuk altijd van verschillende kanten. Samen komen we zo tot daadwerkelijke verbetering en tot AI-oplossingen waar het onderwijs om vraagt en iets aan heeft”.