Klimaatbeleid richt zich vaak op technologie en innovatie. Deze aanpak kan echter leiden tot ineffectief beleid als de maatschappelijke aspecten van de vereiste systeemverandering over het hoofd worden gezien. Om een dergelijke vooringenomenheid te voorkomen, vroeg de Nederlandse minister van Klimaat en Energie, Rob Jetten, een groep experts met verschillende disciplinaire achtergronden om advies te geven over hoe de noodzakelijke verandering tot stand kan worden gebracht. Deze achtergronden omvatten techniek en economie, maar ook bestuur, psychologie, geografie en recht.
Het deskundigenteam schreef een verkenning waarin wegen werden gepresenteerd naar een klimaatneutraal energiesysteem in Nederland in 2050. Het multidisciplinaire karakter van het team komt duidelijk naar voren in hun advies. Het gaat in op technologische aspecten zoals investeringen in het elektriciteitsnet, energieopslag en vraagrespons. Tegelijkertijd wordt de nadruk gelegd op maatschappelijke aspecten, waarbij waargenomen eerlijkheid, rechtvaardigheid en vertrouwen als sleutelelementen worden gepresenteerd. Zonder deze factoren is er geen draagvlak voor klimaatbeleid, en zonder draagvlak is er geen beleid.
De paper presenteert de resultaten van participatieve workshops die met het expertteam zijn gehouden om een gedeeld begrip te creëren van de uitdaging om systeemverandering te realiseren. Het team gebruikte de methode 'groepsmodelbouw' om te onderzoeken hoe verschillende disciplinaire gebieden met elkaar samenhangen en samen een geheel vormen dat groter is dan de som der delen. De figuur hieronder is een vereenvoudigd causaal lusdiagram dat enkele van deze onderlinge verbanden laat zien. Begrijpen hoe technologische en maatschappelijke aspecten van het energiesysteem met elkaar samenhangen is cruciaal om te bepalen welk klimaatbeleid het meest effectief zal zijn. De paper wil bijdragen aan het identificeren van de aangrijpingspunten die een klimaatneutrale samenleving dichterbij kunnen brengen.
The full paper(available for free)
The paper in pdf
The expert team's outlook
We feliciteren Vincent de Gooyert, Heleen de Coninck en Bernard ter Haar met de publicatie!
