Helium is een onmisbare stof bij onderzoek dat zeer lage temperaturen vereist en dat na bewezen diensten in de regel de lucht ingaat. De almaar stijgende prijzen van helium bracht een team bij elkaar om zich te beraden over de terugwinning van het gas voor hergebruik. Een mooi staaltje teamwork, blikt Stef Olsthoorn terug, die samen met chemicus Tom Bloemberg twee jaar geleden aan de wieg stond van het project.
Helium is een bijproduct van gaswinning, waarmee de terugwinning ook winst oplevert uit oogpunt van duurzaamheid. Een bijkomend voordeel, vertelt Olsthoorn. ‘In eerste instantie ging het om de besparing. Toen de prijzen begonnen te stijgen is daarom zo’n tien jaar geleden in het magnetenlab (HFML) een installatie voor terugwinning gebouwd.’ Ook de bètafaculteit voert sindsdien al het verbruikte helium af naar deze installatie.
Nog steeds helium de lucht in
Maar in het Trigon, het huis van hersenonderzoekers van het Donders Instituut, ging nog steeds het helium de lucht in, na gebruik in de MRI-scans. Door ook dit gas af te vangen en in het HFML om te zetten in vloeibaar helium, zou de gehele campus kunnen voorzien in haar eigen heliumverbruik. Het kostte het team twee jaar aan voorbereiding, en het is gelukt: er gaat nauwelijks nog een druppel helium verloren, blikt Olsthoorn terug. ‘We hoeven bijna niks meer in te kopen, wat een besparing oplevert van een kwart miljoen euro per jaar, en helium wordt almaar duurder.’
