Net als iedereen worstelt de Radboud Universiteit met coronamaatregelen. Wat kan wel, wat kan niet, wat moet, wat mag, wat is het verschil tussen een advies en een dringend advies? Vanaf het begin van de coronapandemie heeft de Radboud Universiteit het overheidsbeleid gevolgd. Voor draagvlak en duidelijkheid is het belangrijk dat instellingen in Nederland niet allemaal eigen beleid gaan voeren. Andere universiteiten doen het ook zo.
De situatie is eigenlijk best duidelijk: het coronavirus zal blijven circuleren binnen homo sapiens en enkele andere species. Het zal regelmatig muteren en afhankelijk van de veranderingen van virus zullen meer of minder mensen besmet raken, worden meer of minder mensen ernstig ziek en zal een deel van de patiënten overlijden. Bij influenza is dat niet anders. Het grote verschil is dat het COVID-19 virus vrij nieuw is en dat nog niet iedereen eraan is blootgesteld. Waarschijnlijk bereiken we pas een wankel evenwicht als ongeveer 95-98 procent van de bevolking afweer heeft opgebouwd, door een doorgemaakte infectie of een vaccinatie. Wankel omdat het virus blijft muteren. Wanneer het zo ver is moeilijk te voorspellen. En ook dan is het aannemelijk dat een jaarlijkse vaccinatie nodig is en er jaarlijks golven van ziektegevallen zullen zijn in najaar en winter, net zoals bij influenza en andere virussen die vooral via de luchtwegen worden verspreid.
Afweer biedt gelukkig bescherming tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname maar helaas niet volledig. Op dit moment zien we een toename van besmettingen in Nederland, zowel bij mensen die gevaccineerd zijn, die het eerder hebben gehad en bij mensen die nog geen afweer hebben tegen virus. We mogen verwachten dat toename van COVID-19 in de toekomst vaak zal voorkomen in deze periode van het jaar en het ligt voor de hand de zorg daarop in te richten.
Maatregelen zijn nodig om de zorg zo geleidelijk mogelijk te belasten en overbelasting te voorkomen. De belangrijkste zijn de gewone hygiënemaatregelen die we altijd zouden moeten hanteren. Bij klachten thuisblijven, handen schoonhouden en goed ventileren. Afstand houden hoort daar ook bij maar wonderlijk genoeg leek dat de afgelopen periode het meest vergeten te zijn. Er waren zelfs veel mensen die dachten dat dat niet meer nodig was. Helaas lukt het ons slecht om ons aan deze voorschriften te houden. Daarom zijn meer maatregelen nodig.
Lastig is dat geen enkele maatregel absolute zekerheid biedt en ook is van geen enkele maatregel het precieze effect bekend. Ook niet voor mondmaskers, avondklok of QR-code. Vandaar dat er gewerkt wordt met modellen waarin kansen en onzekerheden zitten. Omdat elke maatregel mensen en organisaties treft, is het moeilijk kiezen en zal er altijd kritiek zijn. Eerlijke communicatie daarover is van groot belang.
De Radboud Universiteit zal blijven proberen zo goed mogelijk de overheid te volgen. We proberen dat zoveel mogelijk af te stemmen met onze collega’s van andere universiteiten en adviezen van de veiligheidsregio.
Open dagen, afscheidscolleges en diploma-uitreikingen worden door de overheid beschouwd als onderwijsactiviteiten. Ondanks de aanwezigheid van mensen van buiten, zijn het besloten activiteiten waarvoor aanmelding nodig is. Voor deze activiteiten gelden dan ook de maatregelen die er voor onderwijs zijn, met als belangrijk instrument de zelftest voor je naar de campus komt. Als iedereen dat zou doen is de kans op besmetting op de campus heel erg klein, ook in de campushoreca. Hoewel ik ook begrijp dat het voor sommigen vreemd voelt om in de Refter of Cultuurcafé geen QR-code te hoeven tonen terwijl dat in de reguliere horeca wel moet.
Hoe dan ook, we staan er een stuk beter voor dan een jaar geleden, maar onzekerheid blijft. Mijn oproep: houd je vooral aan de basisregels. Als we dat met elkaar doen, kunnen we veel bereiken. Help mee en houd je aan de voorschriften ook al lijken ze soms niet helemaal logisch of willekeurig. Samen dragen we er zo aan bij de druk op de zorg binnen de perken te houden.
Han van Krieken is rector magnificus van de Radboud Universiteit.