SfS conference
SfS conference

Waarom zoveel goed bedachte plannen sneuvelen (en een nieuwe masteropleiding gaat helpen)

Of het nu gaat om stikstof, zonnecellen of om het beleid Nederland van het gas af te krijgen: mooi bedacht, maar het loopt spaak in de uitvoering. In een nieuwe masteropleiding bundelen twee faculteiten en een aantal organisaties de krachten om mensen op te leiden die zulke mooie plannen vlot kunnen trekken.

Industrieel ontwerper Sjors Witjes, één van de aanjagers en opleidingsdirecteur van de nieuwe masteropleiding, noemt een heel scala voorbeelden waarmee het spaak is gelopen. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld hebben veel bedrijven moeite om het korte-termijndoel – belangen van aandeelhouders – te laten rijmen op de roep van maatschappelijke organisaties die wijzen op de klimaaturgentie. ‘De aandacht voor duurzaamheid is weer dalende, terwijl de bosbranden in Californië heviger zijn dan ooit. Deze trend zien we overkomen naar Europa en Nederland. Hoe krijgen we het tij gekeerd?’

Het antwoord zit deels besloten in de mensen die binnen de nieuwe tweejarige master Science for Sustainability worden opgeleid. Witjes: ‘Die mensen noemen we sustainability navigators, zij zijn de wegwijzers naar de toekomst, die kunnen helpen bij de noodzakelijke transities. De master leert om buiten de lijntjes te kijken: de navigators kunnen evengoed meepraten over de milieudoelen, als over de organisatieverandering. 

sjorswitjes

Twee faculteiten hand in hand

Opleidingscoördinatrice Desiré Dekker noemt als voorbeeld de afvalreductie. ‘Dat begint al vanaf het begin van de productiecyclus: hoe een product zó te ontwikkelen dat het aan het einde van de levenscyclus zo min mogelijk impact heeft op het milieu.’ Daar is dus technische kennis voor nodig, om bijvoorbeeld de afvaldruk in een bepaald milieu te kunnen meten. ‘Maar je kunt dit niet implementeren zonder kennis over organisatieverandering.’ Daarom gaat in deze master de bètafaculteit hand in hand met de faculteit managementwetenschappen.

En de samenwerking gaat verder: ook bedrijven en andere organisaties zijn aangehaakt: die hebben meegedaan in het ontwerp van de master en leveren gastdocenten. ‘Je kunt wel allerlei mooie dingen bedenken, maar je moet het ook kunnen uitleggen en organisaties daarin meekrijgen’, zegt Dekker. ‘Navigators begrijpen tegen welke hobbels je in de praktijk kunt aanlopen.’

Desiré Dekker

Mooie plannen sneuvelen

Sjors Witjes, zelf betrokken bij meerdere samenwerkingsverbanden, legt uit dat theorie en praktijk te ver uit elkaar lopen. Ondanks dat bijvoorbeeld op papier mooie en door theorie gevoede subsidieregelingen voor zonnecellen zijn bedacht, loopt het alsnog spaak. ‘Er wordt tussentijds te weinig gereflecteerd op de weerbarstige praktijk, en zo kan de uitvoering alsnog mislopen vanwege een overbelast energienetwerk.’ Op tijd terug naar de tekentafel, aldus de aanbeveling van Witjes. En de op te leiden navigators zijn de noodzakelijke schakels tussen die werelden van kennis en uitvoering. 

Die schakels worden in het veld node gemist, weet Desiré Dekker. Daarom doen de publieke en private organisaties ook graag mee aan de opleiding, en daarom ook heeft de masteropleiding het noodzakelijke NVAO-keurmerk gekregen: de op te leiden navigators – gemikt wordt op veertig tot zestig studenten – worden niet werkloos. Dekker is hoopvol, mede gevoed door de vele contacten die ze al in het veld heeft gelegd. ‘Er is veel vraag naar mensen die de bruggen kunnen slaan.’

Contactinformatie

Thema
Duurzaamheid, Management