Website, expositie én podcast over project 'Jan en Diet Kloos: leven en liefde in oorlogstijd'

Lesmateriaal

Paul Sars heeft Diet goed gekend, meer dan 25 jaar lang, ook door het onderzoek dat Paul deed naar Paul Celan, een oude geliefde van Diet. Door hun persoonlijke vriendschap liet Diet na haar dood documenten en persoonlijke bezittingen na aan Paul Sars, met de opdracht het te gebruiken voor educatieve doelen. 

Paul: “Met Jan schreef zij in korte tijd vele liefdesbrieven. De afscheidsbrief van Jan aan Diet is zeer bijzonder, waarin staat: Zing en wees gelukkig. Het is haast een soort van boodschap die hij zijn grote geliefde meegeeft. Ze heeft daarna nog meerdere liefdesrelaties, waaronder met de dichter Paul Celan. Hij schenkt haar handschriften typoscripten van gedichten zoals  Todesfuge waar hij beroemd mee is geworden. Daarna volgt voor Diet een glansrijke zangcarrière. Al die documenten mag ik nu, samen met Jan Heemels, beheren en bestuderen”

Zing en wees gelukkig

Paul vindt het belangrijk dat dit verhaal doorverteld wordt. Niet alleen door ‘wetenschappers vanuit de ivoren toren’, maar juist door en voor de generatie van nu. In samenwerking met  Peter Barendregt, docent aan het gymnasium waar Diet naar school ging, bedacht hij dit   schoolproject waardoor het onderzoek van Jan Heemels en hemzelf direct ook in het vo-onderwijs vruchtbaar kan worden. Samen met 65 leerlingen met het vak Geschiedenis werkten ze 6 weken aan de hand van originele brieven en voorwerpen als de trouwring en documenten aan ‘het doorvertellen van het verhaal van Diet en Jan’. 

Het resultaat: een compact lesboekje met informatie, opdrachten en verdiepingsopdrachten. Drie thema’s zijn leidend: scholiere in verzet, liefde in oorlogstijd en herinnering. 

Niet alleen de onderzoekers, maar ook de leerlingen van de middelbare school, didactici en docenten hadden een stem in het gehele proces. Samen bepaalden ze welke foto’s, welke illustraties en welke informatie de eindstreep haalden. “In de les discussieerden ze over de inhoud van het werkschrift. Kan je daar bijvoorbeeld een foto van een rokende Jan Kloos in opnemen? De leerlingen vonden van wel. Eén ding vinden zij het allerbelangrijkst: de waarheid moet verteld worden. De visies en vondsten van leerlingen in goud waard.”

Bij het werkschrift hoort een website, waar meer informatie over de levens van Jan en Diet te vinden is en verdiepingsopdrachten te vinden zijn. Ook is het werkschrift daar te downloaden. De website wordt binnenkort aangevuld met een podcast over de making of van dit project, waar je onder andere de leerlingen en Peter Barendregt hoort spreken. 

Opening

“Om dat te vieren, hadden we op donderdag 1 juni een grote opening op het Johan de Witt-gymnasium in Dordrecht. Al het originele materiaal is daar te zien in een tentoonstelling. De liefdesbrieven, het medaillon en de cijferlijst van Diet en ga zo maar door”, licht Paul toe.

Leerlingen zijn trots op wat ze hebben bereikt. Zij hebben meegewerkt aan lesmateriaal dat nu in het hele land op middelbare scholen ingezet kan worden. “Dat besef ik mij eigenlijk nu pas. Maar ik snap het wel want we hebben iets heel professioneels gemaakt”, aldus Kaan, een van de leerlingen.

Ook voor ouders die bij de opening aanwezig waren is het een eye-opener. “Waarom is dit verhaal niet eerder verteld? Het is zo relevant! Jan en Diet hadden jij en ik kunnen zijn. Doordat Diet ook echt in Dordrecht heeft gewoond, is het voor mijn dochter nóg een sprekender project geworden. Het is mooi dat de stemmen van de leerlingen, waaronder die van mijn dochter, zo professioneel wordt opgepakt en straks ingezet”, aldus een van de ouders.

Contact

Het lesmateriaal is (zolang de voorraad strekt) hier te downloaden, via het Radboud Pre-University College. Vragen of opmerkingen? Stuur een e-mail naar paul.sars [at] ru.nl (paul[dot]sars[at]ru[dot]nl).